gedrag en gedragsproblemen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,3

gedrag en gedragsproblemen

learnbeat 14.10

Kennismaken met de Zorg

Welke persoonlijke factoren kunnen het gedrag beïnvloeden?

1. Zelfbeeld, emoties, en automatische reacties
2. Vaardigheden, ervaringen, en aangeboren neigingen
3. Sociale omgeving, fysieke omgeving, en kennis
4. Alle bovenstaande antwoorden zijn correct

Gedrag 

alles wat een mens (of dier) doet, zowel bewust als onbewust.

Het omvat alle handelingen en reacties op de omgeving, zoals eten, lopen , praten en slapen

gedragsproblemen

Definitie: een zorgvrager  vertoont ander (moeilijk) gedrag dat wij als niet normaal beschouwen. > ongepast gedrag

Twee soorten:

Gedragstekort:  het gewenste gedrag onvoldoende laten zien of het  gedrag niet goed genoeg uitvoeren.

Ongewenst gedrag: wanneer de zorgvrager en zijn omgeving het gedrag als niet prettig ervaren.

gedragstekort ( het gewenste gedrag onvoldoende tonen en beheersen.)

3 soorten:

Kennistekort: niet weten hoe je dagelijkse - of sociale activiteiten kunt uitvoeren.

Vaardigheidstekort: dagelijkse of sociale activiteiten niet zelfstandig kunnen uitvoeren.

Motivatietekort: dagelijkse of sociale activiteiten niet willen uitvoeren.

Welke van de volgende voorbeelden zijn vormen van ongewenst gedrag?

1. Seksuele intimidatie, discriminatie, agressie, pesten
2. Roddelen, vernederen, uitschelden, fysiek aanvallen, en claimend gedrag
3. geven van constructieve feedback aan de ander
4. Zowel A als B

Oorzaken van gedragsproblemen

Vaak is probleemgedrag een manier om aan te geven dat er een ander probleem is. 

Bij gedragsproblemen houd je rekening met:

• de persoonlijkheid van de zorgvrager> ken zijn achtergrond 

• de levensgeschiedenis van de zorgvrager

• draagkracht ( hoeveel druk kun je aan)en draaglast(de druk) > is er wel sprake van psychisch evenwicht

Als de draaglast groter is dan de draagkracht, raakt iemand uit balans.
Hoe langer iemand uit balans is, hoe groter de gedragsproblemen kunnen worden.

nog enkele oorzaken

medische of biologische factoren :

- lichamelijke aandoeningen 

- psychische aandoeningen

- de sociale omgeving van de zorgvrager

hospitalisatie> De zorgvrager verliest een stuk controle over zijn eigen leven. moet zich houden aan de dagindeling van de instelling

gevolgen van gedragsproblemen

Gedragsproblemen hebben niet alleen gevolgen voor de persoon die de problemen veroorzaakt. maar zeker ook voor diens omgeving.

De draaglast van de omgeving of hulpverlener wordt hierdoor ook aangetast.

Gedragsproblemen in de intramurale zorg  kunnen het  verzorgen zwaarder maken

Gedragsproblemen in de extramurale zorg: mantelzorgers, familie en andere hulpverleners (zoals de thuishulp) verwachten van jou advies over hoe ze met de gedragsproblemen moeten omgaan.

Aanpak 

Middels Multidisciplinair overleg en  methodische aanpak> komen alle zorgverleners samen die betrokken zijn bij de zorgvrager

->  Is effectief> Het leidt tot afname van probleemgedrag en vermindert het gebruik van psychofarmaca.

-> MDO (formeel als de informele zorg)maakt een stappenplan voor aanpak probleemgedrag> Methodiek> -> Door het stappenplan worden er minder vrijheidsbeperkende maatregelen ingezet, wat de kwaliteit van zorg verbetert.

Behandelen

Is afhankelijk van de oorzaak die leidt tot probleemgedrag:
- lichamelijke oorzaak : ontsteking of niet de juiste dosis medicatie, maar ook het acuut stoppen met stimulerende middelen(koffie, drank, drugs of nicotine) kan probleemgedrag tot gevolg hebben. Behandeling bij de laatste bestaat uit gedragstherapie (gedrag en manier van denken  veranderen)

Behandeling gericht op verbetering van bepaald gedrag zoals: (Psychosociale begeleiding)

gedragstherapie

psychotherapie: met name speltherapie en psychomotorische therapie

relatietherapie

Behandeling van psychische factoren met medicijnen- > Psychofarmaca ( deze hebben  altijd een ondersteunende functie bij de psychosociale begeleiding

Wanneer spreek je van onvrijwillige zorg volgens de Wet zorg en dwang?

1. Wanneer de cliënt of zijn vertegenwoordiger niet instemt met de zorg en de cliënt zich verzet.
2. Wanneer de cliënt vrijwillig instemt met de zorg
3. Wanneer de zorgverlener beslist dat de zorg noodzakelijk is, ongeacht de instemming van de cliënt.
4. Wanneer de cliënt altijd instemt met de zorg, maar de vertegenwoordiger niet.

Wetgeving bij behandeling van gedragsproblemen

De Wvggz-> Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg

De  Wzd -> Wet zorg en dwang 

beschermen zorgvragers tegen onvrijwillige zorg:

- Onvrijwillige of verplichte zorg wordt zo veel mogelijk vermeden  en mag alleen als er anders ernstige nadelige gevolgen zijn voor de zorgvrager of zijn omgeving, wordt bij voorkeur toegepast in de eigen omgeving.

- Voordat onvrijwillige of verplichte zorg wordt toegepast, moeten alternatieven zijn aangeboden.

- Er wordt overlegd met familie, naasten, andere disciplines en deskundigen.

Voor beide wetten geldt : het mag alleen onder  bepaalde voorwaarden worden ingezet

Wanneer spreek je van verplichte zorg volgens de Wvggz, Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg ?

1. Wanneer de cliënt vrijwillig instemt met de zorg.
2. Wanneer de zorgverlener beslist dat de zorg noodzakelijk is, ongeacht de instemming van de cliënt
3. Wanneer de cliënt of zijn vertegenwoordiger niet instemt met de zorg en de cliënt zich verzet.
4. Wanneer een psychische stoornis leidt tot gedrag dat ernstig nadeel veroorzaakt en vrijwillige zorg niet mogelijk is.

Wat betekent het om bevoegd en bekwaam te zijn volgens de Wet BIG?

1. Bevoegd betekent dat je de juiste opleiding hebt gevolgd en bekwaam betekent dat je de handeling veilig kunt
2. Bevoegd betekent dat je de handeling veilig kunt uitvoeren en bekwaam betekent dat je de juiste opleiding hebt gevolgd.
3. Bevoegd betekent dat je de handeling zelfstandig mag uitvoeren zonder enige opleiding.
4. Bevoegd en bekwaam betekenen hetzelfde en kunnen door elkaar gebruikt worden.

Omgaan met andere gedragsproblemen

1. Manipulerend gedrag -> probeert een ander te gebruiken en naar zijn hand te zetten. Hij weet anderen goed te bespelen. Belangrijk is om 1 lijn te trekken met alle zorgverleners

2. Delier ->  een acute verwardheid die binnen enkele uren of dagen ontstaat. (lichamelijke oorzaak of verandering van omgeving). Belangrijk is om rustig maar ook duidelijk te benaderen

3. Zelfverwaarlozing-> als zorgvragers zichzelf en hun leefomgeving niet meer verzorgen en dit niet als een probleem zien. (oorzaken van verschillende aard). Belangrijk is om een leidende en sturende houding aan te nemen. Laat hierbij wel merken dat je de zorgvrager respecteert en dat je zelfstandigheid en zelfredzaamheid belangrijk vindt.

4. Ontremming :  het verliezen van zelfbeheersing. Een ontremde zorgvrager heeft moeite om zijn impulsen en gedrag te controleren. Het is belangrijk om te achterhalen waardoor de zorgvrager ontremd is , Kan namelijk  verschillende oorzaken hebben

5. Achterdocht-> het gevoel dat iets of iemand niet te vertrouwen is. voelt zich vaak bedreigd, angstig en/of afgewezen. 

Oorzaak bij achterdocht is verschillend:  

Kan door geheugenverlies, door een psychiatrische stoornis of door een vervelende ervaring met de zorg.

Belangrijk  om voorzichtig te zijn in je benadering van een achterdochtige zorgvrager, geduldig te benaderen en veel uitleg te geven. tenslotte is het doel dat hulp wordt geaccepteerd

Huiswerk

Lees dit hoofdstuk 14. 10 goed door 

met name 14.10 paragraaf C. 8 en paragraaf D

Maak de opdrachten 

staat ook in de studieplanner van Learnbeat(week 48)