3Ha - woordenschat les 8

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom 3Ha

Toets gepland:

maandag 15 november

Gaat over:

Woordenschat H1, H2 en H4

Spelling H1 t/m H3

Vandaag

• Bespreken huiswerk 
• Afronden H4 Woordenschat

H4 Woordenschat

Pleonasme en tautologie

In het kort

Pleonasme: je voegt een eigenschap van iets toe, terwijl dat niet nodig is of al vanzelf spreekt. De woorden die gebruikt worden, behoren niet tot dezelfde woordsoort.

Tautologie: je zegt/schrijft twee keer hetzelfde, in andere woorden, achter elkaar. Hier worden wel vaak dezelfde woordsoorten gebruikt.

Let op: soms maken een pleonasme of een tautologie een tekst sterker.  Soms juist niet. Hier gaan we in een volgende les op in.

Voorbeelden pleonasme

• lange slungel 
  
• mondeling bespreken 
  
• naar beneden dalen 
  
• nieuwe aanwinst 
  
• nog eens herhalen 
  
• noodzakelijke behoefte 
  
• omlaag vallen 
  

• opnieuw herhalen 
  
• groen gras
  
• witte sneeuw
  
• als eerste beginnen 
  
• blauwe smurf 
  
• bloeiende bloesem 
  
• grote reus 
  
• hardop voorlezen 
  
• houten plank 
  

Voorbeelden TAUTOLOGIE

• gratis en voor niets 
  
• één en dezelfde 
  
• leugen en bedrog / list en bedrog 
  
• roddel en achterklap 
  
• geheel en al 
  
• vast en zeker / zeker en vast 
  
• nooit ofte nimmer 
  

• voor eeuwig en altijd 
  
• afgelopen (over) en uit 
  
• klaar uit 
  
• bont en blauw  
  
• schots en scheef  
  
• keurig netjes
  

Pleonasme (stijlfiguur)

Wat geniet ik ervan om op deze dag buiten rond te dwalen, tussen de mooie bloesembomen en de goudgele boterbloemen .

Je verfraait de tekst

Pleonasme (stijlfout).

Je kan dat programma beter even opnieuw heropenen.

Geen verfraaiing, maar een fout.

Tautologie

bewust als stijlfiguur

vaste combinatie

De hekken stonden schots en scheef nadat de storm was gaan liggen. 

Tautologie

stijlfouten

-Natuurlijk hebben wij daar vanzelfsprekend van genoten. 

-Voordat je de vraag beantwoordt, moet je eerst goed nadenken.

Bespreken huiswerk

Opdracht 1 t/m 3.

Controle met het rad!

Opdracht 1

Pleonasme of tautologie?

Opdracht 2

Tautologieën:

doen pogingen – proberen

aan het schrikken te maken – angst aan te jagen – bang worden

bejaarde – op leeftijd

in allerijl – snel

gillende sirenes – veel lawaai

daar – ter plaatse

De dader – die het gedaan had

agenten – politie

achter tralies - in de gevangenis

Pleonasmen:

Criminele misdadigers

met geweld gemolesteerd

(opgenomen in het ziekenhuis)

Opdracht 3

4 

drie pleonasmen: moesten verplicht (alinea 1); kleine groepjes (alinea 3) en noodzakelijke behoefte alinea 4);

drie tautologieën: ruw, hardhandig (alinea 3); de mogelijkheid hebben, kunnen (alinea 5) en maar, echter (alinea 5)

Aan de slag

Maak opdracht 4en 5 van Woordenschat H4 (blz 121 - 123).

Klaar? Ga dan lezen.