Grammatica hoofdstuk 2.7 en 3.7 hz/bz neven en onderschikking

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je leerwerkboek A
  
• je schrift en etui

Les 1

Planning

• Leerdoel komende toets
• Herhalen begrippen soorten zinnen
• Werkmoment
• Vooruitblik

Grammatica toepassen formuleren

Onderbouw voorbereiding op bovenbouw:

• spellen en formuleren
• schrijven en analyseren
• lezen, argumenten, drogredenen
• literatuur

Leerdoel komende toets

In roomboter gebraden eet hij het vlees met smaak op.

Na koffie gedronken te hebben, reed de bus verder.

Die film is erg goed en mag je niet missen!

Leerdoel komende toets

In roomboter gebraden eet hij het vlees met smaak op.

Na koffie gedronken te hebben, reed de bus verder.

Die film is erg goed en mag je niet missen!

Het gaat om alle kennis die je nodig hebt, 

om fouten te voorkomen in beknopte bijzinnen 

en in samentrekkingen.

Benodigde grammatica

• hoofdzin en bijzin / neven- en onderschikking
• functies zinsdelen: gezegde ng/wg, onderwerp, lv, mv
• werkwoordspelling: tegenwoordig en voltooid deelwoord

Leerdoelen 2.7 en 3.7

Na deze paragrafen:

• weet je wat enkelvoudig en samengesteld is;
• weet je wat een nevenschikking is;
  
• weet je wat een onderschikking is.

Enkelvoudig  zin (p. 143)

Hoofdzin: o en pv staan naast elkaar, er kan niets tussen.

De poes miauwt de hele dag.              o - pv (mededelend)

Heeft ze de hele dag honger?             pv - o (vragend)

De hele dag heeft ze honger.               rest - pv - o (inversie)

Nevenschikking (p. 144)

De poes miauwt.

Ze heeft honger.

                                           maar

• De poes miauwt, want ze heeft honger.

                                            dus

Twee hoofdzinnen aan elkaar => nevenschikking

Samengestelde zin 2 of meer pv's

Voegwoord (p. 149)

Zinnen plak je aan elkaar met een voegwoord.

Timo voetbalt goed,|| want hij scoort elke wedstrijd.

Hij wordt als eerste gekozen, || omdat hij goed voetbalt.

Omdat hij niet speelt, || word ik gekozen.

hoofdzinnen?

Onderschikking (p. 220)

Voegwoord hoort bij de bijzin.

Persoonsvorm van bijzin staat achteraan de bijzin.

Omdat hij jarig is, trakteert hij zijn vrienden op een hamburger.

Hoofdzin:

* o en pv naast elkaar

* er kan niets tussen

Bijzin:

* o en pv niet naast elkaar

* OF er kan 'niet' tussen

Volgorde samengestelde zin

Er is altijd minimaal 1 hoofdzin.

hoofdzin - || voegwoord - hoofdzin NEVENSCHIKKING

hoofdzin - || voegwoord - bijzin ONDERSCHIKKING

voegwoord - bijzin, || - hoofdzin ONDERSCHIKKING
 

Tip!

want, maar, en, dus, of

Onderschikking DAT/OF (p. 221)

Ik denk dat ik dit weekend ga wandelen.

Ik hoop dat deze uitleg duidelijk is.

Hij vroeg of deze oefeningen de weektaak zijn.

Werkmoment

2.7: hoofdzin, bijzin, nevenschikking

• opdrachten: 3, 4, 5, 7.

3.7: onderschikking, vaste volgorde ontleden

• opdrachten: 3, 4, 5, 6.

Vooruitblik

Testje kennis deze les

Herhalen zinsdelen

Nevenschikking (p. 129)

• Twee hoofdzinnen
• Kunt ze als losse zinnen gebruiken
• Beide even belangrijk
• Nevenschikkend voegwoord: en, maar, want, of, dus
• Voegwoord geeft verband aan 

Verbanden in nevenschikking

Ik fiets en ik lach. => opsomming

Het regent, maar ik word niet nat. =>

Ik blijf droog, want ik heb mijn regenpak aan. =>

Ik ga vandaag naar de winkel of ik ga morgen. =>

De aanbieding geldt vandaag, dus ik ga nu. =>

Vooruitblik

Verder met onderschikking

Opdracht 14b p. 56

Als je je dag begint met een douche, 

is dat je eerste overtreding.

enkelvoudig of samengesteld?

Opdracht 14b p. 56

(Als) je je dag begint met een douche, 

is dat je eerste overtreding.

Let op! Alles voor pv = 1 zinsdeel gaat niet op.

Je begint je dag met een douche.

Dat is je eerste overtreding.

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je leerwerkboek A 
  
• je leesboek
• je schrift

Les 2

Planning

• Uitleg onderschikking
• Werkmoment
• Vooruitblik

Onderschikking (p. 130)

• Een hoofdzin en een bijzin
• Kunt ze niet als losse zinnen gebruiken (iets aanpassen)
• Onderschikkend voegwoord: toen, zodra, omdat, ...
  
• Voegwoord geeft verband aan 

Verbanden in onderschikking

Doordat mijn fiets kapot is, loop ik. => oorzaak/gevolg

Het regent, daarom word ik nat. =>

Ik blijf droog, omdat ik mijn regenpak aan heb. =>

Als ik goed slaap, ben ik uitgerust. =>

Werkmoment

Herhaal 1.7

• maak opdracht 14 pagina 56 helemaal

Maak van 2.7 (pagina 129 =>)

• maak opdracht 3 en 4
• maak opdracht 5, 6 en 7
• gebruik de bijbehorende theorie

Vooruitblik

• Verder met 2.7 ontleden van zinnen.
• Uitleg wg met wederkerende werkwoorden.
  

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je leerwerkboek deel A
  
• je leesboek
• je schrift
• je iPad (dicht)

Les 3

Planning

• Uitleg wg bij wkww
  
• Werkmoment 
• Vooruitblik

p. 132/133

WG meer dan werkwoorden

Wederkerend werkwoord (wkww) p. 138

• Wederkerend werkwoord is een werkwoord waar 'zich' bij de infinitief hoort. Bijvoorbeeld: zich gedragen, zich schamen.
• Zich = wederkerend voornaamwoord (wvn)
• Dat deel hoort ook bij het werkwoordelijk gezegde.
• Let op! Wederkerend voornaamwoord heeft verschillende vormen........

Vormen wederkerend voornaamwoord

Ik schaam me

Jij wast je

U vergist zich

Hij/zij/het gedraagt zich

Wij schamen ons

Jullie wassen je

Zij vergissen zich

Wederkerend voornaamwoord past zich aan het onderwerp aan.

Weet je het niet?

Gebruik Piet!

Werkmoment

Herhaal 1.7

• maak opdracht 14 pagina 56 helemaal

Maak van 2.7 (pagina 129 =>)

• maak opdracht 3 en 4
• maak opdracht 5, 6 en 7
• maak opdracht 9, 10 en 13

Vooruitblik

Vragen stellen over 1.7 en 2.7

Werken aan 3.7

Vooruitblik

Fijne vakantie!