Lezen par. 4 Voorbeeld, opsomming en volgorde van tijd

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

         Lezen par. 4 Verbanden en signaalwoorden

DOEL

TEKSTVERBANDEN

- Je kunt voorbeelden, opsommingen en volgorde van tijd in een tekst herkennen.

- Je kunt signaalwoorden in de tekst herkennen.

Lees en/of luister naar de tekst.

Wat voor soort tekst is dit?

Wat is het onderwerp van de tekst?

Waarvan zijn één ei en één beschuit een opsomming?

In welke volgorde staat de bereiding?

1. in volgorde van stappen die je moet uitvoeren
2. in volgorde van moeilijkheid
3. in volgorde waarin de ingrediënten zijn opgesomd
4. in willekeurige volgorde

TEKSTVERBANDEN

Zorgen ervoor dat

woorden, zinnen en alinea's

met elkaar samenhangen.

Wat is een signaalwoord?

• Het zijn woorden die zinnen en/of  alinea's met elkaar verbinden.
• Signaalwoorden geven het verband aan tussen zinsdelen, zinnen en alinea’s.
• Ze helpen ons als lezer. Ze geven structuur aan de tekst en zorgen voor samenhang tussen alinea's.
• Bij een tekstverband horen bepaalde signaalwoorden.

Signaalwoorden

Aan een signaalwoord kun je dus zien met welk verband je te maken hebt. Als je weet welk signaalwoord bij een verband hoort, helpt dit je om de tekst beter te begrijpen. Er zijn verschillende soorten tekstverbanden. Je leert er nu drie.

1. Opsomming

2. Tijdsvolgorde

3. Voorbeeld

Opsomming

• In een zin of alinea kunnen zaken achter elkaar opgesomd worden. Er worden meerdere dingen die bij elkaar horen, achter elkaar genoemd. De volgorde waarin dit gebeurt, is niet belangrijk.
• Signaalwoorden : ten eerste, ten tweede, om te beginnen, ook (nog), verder, ten slotte, en. 
• Je kunt een opsomming ook herkennen aan komma’s (,), streepjes (–), bullets (•), getallen (1, 2, 3) of een dubbele punt (:).

Opsomming

en

ook

ten eerste

ten tweede

om te beginnen

verder

tenslotte

 Ik houd van chips. Verder vind ik dropjes lekker. Je mag me ook wakker maken voor spekjes!

• De opsomming is: chips, dropjes en spekjes.

Tijdsvolgorde (chronologie)

• In een zin of alinea kunnen gebeurtenissen in volgorde van tijd beschreven worden. Bij dit verband is de volgorde dus wél belangrijk.
• signaalwoorden: vroeger, later, nu, eerst, daarna, vervolgens, nadat, terwijl, dadelijk, intussen, ten slotte.
  

• Bijvoorbeeld: Eerst leg je het speelbord op tafel. Vervolgens deel je de andere materialen uit. Daarna bepaal je wie er begint.

Tijd (chronologie)

eerst

daarna

nadat

voordat

nu

vervolgens 

Voorbeeld

• In een zin of alinea kan een uitleg of voorbeeld gegeven worden om iets duidelijker te maken. Je krijgt dus meer informatie.

• Signaalwoorden::bijvoorbeeld, zo, als, zoals, denk aan, neem nou.

• Bijvoorbeeld: Bij de bouw van het nieuwe winkelcentrum zijn verschillende vakmensen aan het werk, zoals metselaars, loodgieters en timmermannen.

Voorbeeld ('toelichting')

bijvoorbeeld

zo

zoals

neem nou

Welk signaalwoord past in de zin: Eerst zijn er verkiezingen en ..... wordt er een nieuw kabinet samengesteld.

1. ook
2. daarom
3. dus
4. vervolgens

Welk signaalwoord past in de zin:
Iedere partij heeft een eigen standpunt t.o.v. het onderwijs .... de leraren moeten meer salaris krijgen.

1. aangezien
2. omdat
3. zoals

Welk signaalwoord past in de zin:
.... er verkiezingen komen, presenteren de partijen zich aan de kiezers.

1. nadat
2. voordat
3. eerst

Terwijl de politie onderzoek doet naar het ongeluk, worden de gewonden meegenomen naar het ziekenhuis.

Bij welk tekstverband hoort het de signaalwoord TERWIJL?

1. tijd
2. opsomming
3. voorbeeld

Welk signaalwoord geeft geen volgorde aan?

1. dan
2. vervolgens
3. ten slotte
4. zoals

Welk signaalwoord geeft geen tijd aan?

1. voordat
2. tijdens
3. dus
4. later

Ik hou van heel veel kleuren, zoals rood, roze, oranje, blauw, paars en nog veel meer.

Bij welk tekstverband hoort het de signaalwoord
ZOALS?

1. opsomming
2. volgorde
3. voorbeeld

Vienna moet eerst haar zere oor aan de dokter laten zien, daarna mag ze een pijnstiller innemen.

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd

Rachana geniet van goede muziek, verder is zij een filmliefhebber.

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd

Zara houdt van Italiaanse gerechten, zoals pizza.

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd

Mijn etui zit bomvol met schoolspullen: pennen, potloden, stiften, een geo-driehoek, gummen en een passer.

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd

Niet alleen de docent van biologie was afwezig, ook de gymdocent was er niet.

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd

Ik vind junkfood erg lekker, bijvoorbeeld hamburgers van McDonald’s en pizza’s.

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd

Youssef is een goede voetballer, zo scoorde hij vorige week drie keer in één wedstrijd.

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd

In mijn vrije tijd doe ik veel verschillende dingen.
Ik lees erg graag. Verder ga ik twee keer per week fitnessen. Ik doe ook nog aan voetbal.

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd

Thuis speel ik veel spelletjes, waaronder PES, FIFA en OSM.

1. Voorbeeld
2. Opsomming
3. Volgorde van tijd

Als Lucille morgen uit school komt, moet zij eerst naar de kapper, dan naar huis om te eten en vervolgens naar paardrijles.

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd

BIJVOORBEELD

is een signaalwoord voor

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd

TEN SLOTTE

is een signaalwoord voor

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd

NADAT

is een signaalwoord voor

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd

TERWIJL

is een signaalwoord voor

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd

OOK

is een signaalwoord voor

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd

NEEM NOU

is een signaalwoord voor

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd