Reptielen

• Dier
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute n3
• Leerroute 2

Les over reptielen

Doel van de les

Aan het einde van deze les kunnen jullie de ordes van reptielen benoemen en enkele kenmerken ervan noemen tijdens de vragenrondes.

Brughagedissen of tuatara's zijn reptielen die behoren tot de familie Sphenodontidae (vroeger: Rhynchocephalia) en het geslacht Sphenodon. Ondanks de naam en het hagedisachtige uiterlijk wordt de groep niet tot de orde schubreptielen gerekend - waartoe alle hagedissen behoren - maar vallen ze onder een aparte orde; de Sphenodontia. Ze vormen de enige nog bestaande afsplitsing van de evolutionaire tak die naar de moderne hagedissen voert. Daarvan getuigt de afwijkende anatomie die nog vele kenmerken vertoont die bij de hagedissen verdwenen zijn. De buikribben bijvoorbeeld zijn verbeend, net als bij vissen, een kenmerk dat bij alle viervoetige gewervelde dieren is verdwenen, behalve bij de krokodillen. Ook de schedel is gedurende 200 miljoen jaar niet veel veranderd. Brughagedissen worden door deze "primitieve" kenmerken wel levende fossielen genoemd.

Wat weten jullie al over reptielen? 

Brughagedissen of tuatara's zijn reptielen die behoren tot de familie Sphenodontidae (vroeger: Rhynchocephalia) en het geslacht Sphenodon. Ondanks de naam en het hagedisachtige uiterlijk wordt de groep niet tot de orde schubreptielen gerekend - waartoe alle hagedissen behoren - maar vallen ze onder een aparte orde; de Sphenodontia. Ze vormen de enige nog bestaande afsplitsing van de evolutionaire tak die naar de moderne hagedissen voert. Daarvan getuigt de afwijkende anatomie die nog vele kenmerken vertoont die bij de hagedissen verdwenen zijn. De buikribben bijvoorbeeld zijn verbeend, net als bij vissen, een kenmerk dat bij alle viervoetige gewervelde dieren is verdwenen, behalve bij de krokodillen. Ook de schedel is gedurende 200 miljoen jaar niet veel veranderd. Brughagedissen worden door deze "primitieve" kenmerken wel levende fossielen genoemd.

Reptiel 

Amfibie 

Ordes reptielen

Slangen

 gif (adders, cobra’s, etc.) en wurgslangen (boa’s, pythons, rattenslang, etc.)

Hagedissen

 hagedissen, skinken, leguanen, varananen, agamen, kameleons, etc.

Schildpadden

 land-, zee- en moerasschildpad

Krokodil-achtigen

 krokodillen, alligators en gavialen

Brughagedissen

Brughagedissen of tuatara's zijn reptielen die behoren tot de familie Sphenodontidae (vroeger: Rhynchocephalia) en het geslacht Sphenodon. Ondanks de naam en het hagedisachtige uiterlijk wordt de groep niet tot de orde schubreptielen gerekend - waartoe alle hagedissen behoren - maar vallen ze onder een aparte orde; de Sphenodontia. Ze vormen de enige nog bestaande afsplitsing van de evolutionaire tak die naar de moderne hagedissen voert. Daarvan getuigt de afwijkende anatomie die nog vele kenmerken vertoont die bij de hagedissen verdwenen zijn. De buikribben bijvoorbeeld zijn verbeend, net als bij vissen, een kenmerk dat bij alle viervoetige gewervelde dieren is verdwenen, behalve bij de krokodillen. Ook de schedel is gedurende 200 miljoen jaar niet veel veranderd. Brughagedissen worden door deze "primitieve" kenmerken wel levende fossielen genoemd.

REPTIELEN

Kenmerken van reptielen:

• Huid met harde, droge schubben (vervellen!)
• Ademhaling: via longen
• Lichaamstemperatuur: Wisselend (Koudbloedig)
• Voortplanting: eitjes met een leerachtige schaal (slangen, hagedissen, krokodillen, schildpadden)

Koudbloedig

Koudbloedig wanneer de lichaamstemperatuur gelijk is aan  de omgevingstemperatuur. 

Hebben een wisselende lichaamstemperatuur.

Koudbloeding;

Voordeel 1 - Minder afhankelijk van voedsel als energie leverancier

Voordeel 2 - Kan goed tegen temperatuurschommelingen 

Nadeel 1 - Kan niet jagen als hij niet warm is

Nadeel 2 - Is afhankelijk van de omgeving om op temperatuur te komen

Warmbloeding

Voordeel 1 - Constante temperatuur zodat/ waardoor activiteit constant mogelijk is. 

Voordeel 2 - Zelf lichaam beter op temperatuur houden

Nadeel 1 - Kan minder goed tegen temperatuurschommelingen 

Nadeel 2 - Verbruikt veel energie aan het warmhouden van het lichaam

Wat is het verschil tussen een reptiel en een zoogdier?

1. Reptielen hebben een staart
2. Reptielen hebben een ruggengraat
3. Reptielen leggen eieren
4. Reptielen kunnen niet vliegen

Reptielen hebben een huidbedekking van:

1. Droge schubben
2. Slijm
3. Haren
4. Veren

Winterslaap/ winterrust

- Daling hartslag, ademhaling, lichaamstemperatuur en spijsvertering

- Kan tot 6 maanden duren

- Stimulans voor paring en om aanmaak eieren te activeren

- wel/ niet in rust verschilt per soort

Reptielen zijn koudbloedig

1. Waar
2. Niet waar

Zintuigen 

Gezichtsvermogen:

Zintuigen

Gehoor en waarneming van trillingen:

Orgaan van Jacobson

Als een slang zijn tong uitsteekt, vangt hij deze geurdeeltjes op. Door zijn tong weer in z’n bek te trekken, brengt hij de geurmoleculen naar een speciaal orgaan, bovenin z’n bek: het orgaan van Jacobsen. Dit orgaan geeft de deeltjes door aan de hersenen. En die sturen weer informatie aan de slang

Hoe halen reptielen adem?

1. kieuwen
2. kieuwen en huid
3. longen en huid
4. longen

Endo en ectoparasieten

Endoparasieten zijn parasieten die zich in het lichaam van een dier kunnen bevinden. Denk hierbij aan wormen.

In tegenstelling tot de endoparasieten die zich in het lichaam van het dier kunnen bevinden, bevinden ectoparasieten zich aan de buitenkant van het lichaam. Denk hierbij aan luizen, mijten, teken, vlooien. 

Geslachtbepaling

Slangen

Erg moeilijk, verschillende methodes als sonderen, poppen, schieten en 

kijken naar uiterlijke kenmerken.

Hagedissen

Veel soorten hebben uiterlijke verschillen

Leguanen/agamen – Man heeft grote dijklieren t.o.v. vrouw

Landschildpadden

Man heeft vaak langere, dikkere staart, soms holler

buikschild dan vrouw.

Voortplanting 

Bevruchting vind plaats na een paring

 

Vrouwtjes kunnen sperma opslaan om later nog te gebruiken

Eierleggend (uitzondering eierlevendbarend zoals de boa constrictors)

Geen broedzorg           meteen zelfstandig. (uitzondering krokodillen en bepaalde slangen) 

Tweedeling geslachtsorgaan            hemipenis. (uitzondering krokodillen en schildpadden, enkelvoudige penis) 

Huisvesting 

• Klimaat
• Biotoop 
• Ventilatie 
• Ruimte
• Gedrag 
• Licht: Warmte en/of UV
• Soortafhankelijk