H1 Bloed 2020

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

H1 Bloed

Leerdoelen

• Je kunt de onderdelen noemen, waar het bloed uit bestaat en deze in afbeeldingen herkennen en benoemen.
  
• Je kunt de functies van de verschillende bloedbestanddelen noemen en uitleggen hoe ze werken.
  
• Je kunt uitleggen wat bloedarmoede is, waardoor dit kan worden veroorzaakt en wat de gevolgen ervan zijn.
  
• Je kunt na elkaar de processen noemen bij het vormen van een korstje op de wond.
  

Leerdoelen

• Je kunt de verschillende bloedgroepen noemen en uitleggen hoe men met een test kan bepalen welke bloedgroep iemand heeft.
  
• Je kunt uitleggen welk bloed je bij een bloedtranfusie wel en niet aan iemand met een bepaalde bloedgroep kan toedienen en waarom.
  
• Je kunt bloed onder de microscoop bekijken, de bestanddelen herkennen, tekenen en benoemen.
  

Kleur van het bloed 

zuurstofarm bloed

* In tekeningen vaak blauw gekleurd = donkerrood

* stromen naar het hart toe, van de organen af.

zuurstofrijk bloed

*In tekeningen vaak rood gekleurd = lichtrood

*komt door de hemoglobine die bindt aan zuurstof

Functie van het bloed

Ons bloed heeft 4 functies:

• Het vervoert stoffen.
• Het vervoert warmte.
• Het helpt beschadigde plekken van ons lichaam te herstellen.
• Het beschermt ons tegen ziekmakende indringers.

Samenstelling van het bloed

Samenstelling

• Bloedcellen:
  - Rode bloedcellen
  - Witte bloedcellen
  - Bloedplaatjes
• Bloedplasma (=serum)
  - Plasma-eiwitten
  - Water
  - Opgeloste stoffen

0

Rode bloedcellen

- geen celkern           

- vervoeren zuurstof             

- zuurstof bindt aan kleurstof
 hemoglobine                       

Rode bloedcellen:

zuurstof vervoeren: rode bloedcellen

afvalstoffen vervoeren: koolstofdioxide

witte bloedcellen

Witte bloedcellen

• 
  

Witte bloedcellen: afweer

- Fagocyten :
'opeten' van
indringer = macrofaag

- Lymfocyten 
ze maken antistoffen die specifiek op antigenen passen,

 ze laten ziekte kiemen aan elkaar kleven.

Witte bloedcellen

Witte bloedcellen

Ze worden bewaard en rijpen in de lymfeklieren.

Bloedplaatjes

- Stukjes bloedcellen                                  

- Geen celkern                                             

- Stolling: het maken van een korstje

Bloedstolling

1. Beschadiging
2. Spieren in de wand van het bloedvat trekken samen.
3. Bloedplaatjes hechten zich aan de bloedvatwand
4. Fibrinogeen wordt omgezet in fibrine (draden)
5. Bloedcellen blijven hangen tussen de draden
6. Een korstje is gevormd.

Bloedstolling

Bloedplaatjes bijven kleven aan beschadigde wand.

Spiertjes in bloedvat trekken samen.

Bloedplaatjes geven een stof trombine af wat er voor zorgt dat fibrinogeen wordt omgezet in fibrine draden.

Hierin worden rode bloedcellen gevangen.

Welke bloedcellen hebben geen celkern?

1. rode bloedcellen
2. witte bloedcellen
3. rode bloedcellen en bloedplaatjes
4. witte bloedcellen en bloedplaatjes

Bloedplasma

Bloedplasma

Rode bloedcellen

Witte bloedcellen

Witte bloedcellen

Bloedplaatjes

Rode bloedcellen

Waaruit bestaat bloed?

1. Bloedplasma, rode bloedcellen, bloedplaatjes, water
2. Bloedplasma, rode bloedcellen, pindakaas
3. witte bloedcellen, rode bloedcellen
4. Bloedplasma, rode bloedcellen, witte bloedcellen, bloedplaatjes

Bloedcellen

Rode bloedcellen hebben geen celkern en kunnen zichzelf niet herstellen.

Ze worden afgebroken in de lever.

Hemoglobine wordt naar het beenmerg gebracht.

Bloedcellen worden aangemaakt in het beenmerg van lange beenderen

Specifiek afweersysteem

celmembraan met 

eiwitten = antigenen

Iemand met bloedgroep A,

 

heeft antigeen A

 

en maakt automatsich antistoffen aan tegen antigeen B

Iemand met bloedgroep AB maakt geen antistoffen aan, want niks is vreemd voor deze persoon

Iemand met bloedgroep O, 

moet niks hebben van antigeen A en antigeen B 

en maakt voor beide antistoffen aan

Bloedtransfusie

Rhesusfactor

Het rhesus-antigeen heb je

 (Rh+) of niet (Rh-).             85% is Rh+

Rh+ kan bloed krijgen van

 Rh- en Rh+

Rh- alleen van Rh-.

Een persoon met bloedgroep B- heeft een bloedtransfusie nodig.
Welke bloedgroep is mogelijk?

1. B-
2. B+
3. O- en B-
4. O - en B+

Karel heeft een bloedtransfusie nodig.
Hij heeft bloedgroep A. Van welke bloedgroepen kan hij bloed ontvangen?

1. Alleen A
2. A & 0
3. Alleen 0
4. Alleen B

Dwight heeft een bloedtransfusie nodig.

Van wie kan Dwight rode bloedcellen toegediend krijgen zonder gevaar voor klontering?
Meer antwoorden mogelijk

1. ans
2. bert
3. cynthia

Iemand met bloedgroep 0 heeft een bloedtransfusie nodig. Van welke bloedgroep(en) kan hij bloed ontvangen?

1. alleen 0
2. 0 en A
3. 0 en B
4. Van alle bloedgroepen

Iemand heeft bloed groep AB. Van welke bloedgroepen kan deze persoon bloed ontvangen bij een bloedtransfusie (we kijken nu even niet naar de resusfactor).

1. Alleen van bloedgroep AB.
2. Alleen van bloedgroep B of O.
3. Alleen van de bloedgroeppen AB of B.
4. Of bloed van de bloedgroepen B, AB, A of O.

Magister

-    Ga naar: Magister > Studiewijzers > Stoffen door je lichaam > Deel 11
-    Download hier het iBook en werkboekje
-    Lezen en maken iBook H1
-    Maken werkboekje H1
-    Upload screenshots van je huiswerk in LessonUP

Maak een screenshot van blz 3 van je werkboek en upload hem hier.

Maak een screenshot van blz 4 van je werkboek en upload hem hier.

Maak een screenshot van blz 5 van je werkboek en upload hem hier.

Maak een screenshot van blz 6 van je werkboek en upload hem hier.

Maak een screenshot van blz 7 van je werkboek en upload hem hier.

Klaar!