21.5 Lichaamsvreemde eiwitten wel/ niet accepteren 6V 2122
Paragraaf 1 Dierenwelzijn
21.5 Lichaamsvreemden eiwitten wel/ niet accepteren
1 / 20
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6
In deze les zitten 20 slides, met tekstslides.
Lesduur is: 80 min
Onderdelen in deze les
Paragraaf 1 Dierenwelzijn
21.5 Lichaamsvreemden eiwitten wel/ niet accepteren
Slide 1 - Tekstslide
Doel 21.5
Je leert het verband tussen bloedgroepen, antigenen en antistoffen
Je leert wat de oorzaak is van een resusbaby en hoe dit voorkomen kan worden
Je leert welke factoren een rol spelen bij een transplantatie
Je leert hoe immunotherapie werkt bij kanker
Slide 2 - Tekstslide
Bloedgroepen
De antigenen kunnen bijvoorbeeld glycoproteïnen (suiker-eiwitcombinatie) of glycolipiden (suiker-vetcombinatie) zijn.
De antigenen op rode bloedcellen bepalen je bloedgroep.
Slide 3 - Tekstslide
Bloedgroepen
Slide 4 - Tekstslide
Bloedgroepen
Net na de geboorte ontwikkelt je afweersysteem antistoffen tegen o.a. bacteriën in je darm.
Onder deze bacterien bevinden zich bacteriën die antigenen hebben die lijken op de antigenen op rode bloedcellen.
Iemand met bloedgroep A vormt daarom antistoffen tegen antigeen B. Niet tegen antigeen A want die is voor hem/ haar lichaamseigen. (en andersom)
Slide 5 - Tekstslide
Bloedgroepen
Slide 6 - Tekstslide
Bloedtransfusie
Krijg je bloedcellen met een antigeen waarvoor je zelf antistoffen aanmaakt dan gaat je bloed klonteren.
Bij een bloedtransfusie wordt eerst de bloedgroep van de ontvanger getest met een kruisproef.
Slide 7 - Tekstslide
Kruisproef
? ? ? ?
Slide 8 - Tekstslide
Kruisproef
C antiA antiB antiA+B
Slide 9 - Tekstslide
Bloedtransfusie
Slide 10 - Tekstslide
Resusfactor
Ongeveer 85% van de mensen heeft antigeen D op de rode bloedcellen: de resusfactor.
Als je deze resusfactor niet hebt en bloedcellen in je bloed krijgt mét die factor (antigeen) dan ontwikkel je antistoffen.
-> bloedtransfusie
-> zwangerschap
Slide 11 - Tekstslide
Resusbaby
Slide 12 - Tekstslide
Resusbaby
Tweede baby met resuspositief bloed loopt gevaar tijdens de zwangerschap!
Resusantagonisme: de moeder maakt antistoffen tegen het bloed van het embryo.
Slide 13 - Tekstslide
Voorkomen resusbaby
Als resusnegatieve moeder zwanger is wordt gecontroleerd wat de resusfactor van de baby is via cellen van de baby in het bloed van de moeder.
Is deze positief dan ontvangt de moeder via injectie anti-D.
Dit anti-D bindt aan eventueel gelekte bloedcellen tijdens de bevalling en voorkomt dat het afweersysteem van de moeder in actie komt.
Slide 14 - Tekstslide
Orgaantransplantatie
De eiwitten MHC-I en MHC-II op witte bloedcellen zijn in een vreemd lichaam ook antigenen die het afweersysteem kunnen activeren.
De typen MHC-I en MHC-II worden het HLA-systeem genoemd.
In HLA-systemen is een grote variatie! Ieder mens bezit op chromosoom 6 meer dan 200 genen voor MHC-eiwitten
Ook het HLA-systeem van een orgaandonor moet matchen met die van de acceptor, anders dreigt afstoting
Slide 15 - Tekstslide
Lees blz. 197:
"Auto-immuun" en
"Witte bloedcellen tegen kanker"
- Hoe ontstaat een auto-immuunziekte?
- Wat is immunotherapie?
Slide 16 - Tekstslide
Immunotherapie tegen kanker
Relatief nieuwe therapie.
Tumorcellen worden opgekweekt en samengebracht lymfocyten. Lymfocyten die reageren op (actief worden bij) het contact met antigenen op de tumorcellen (op het MHC-I eiwit) worden geïsoleerd en vermeerderd.
Wanneer deze cellen bij de patient worden ingespoten herkennen en doden ze tumorcellen.
Slide 17 - Tekstslide
Doel 21.5
Je hebt het verband geleerd tussen bloedgroepen, antigenen en antistoffen
Je hebt geleerd wat de oorzaak is van een resusbaby en hoe dit voorkomen kan worden
Je hebt geleerd welke factoren een rol spelen bij een transplantatie
Je hebt geleerd hoe immunotherapie werkt bij kanker
Lesduur is: 80 min
