Bespreken Huiswerkopdrachten / Voorbereiding SE Maat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Dit is wat je moet doen? 

Paragraaf 1: 1 t/m 9. (huiswerk)blz. 76, 77

Paragraaf 2: Vraag 5, 7, 10, 11, 12! Blz. 82 t/m 85

Paragraaf 3: Vraag: 1, 7, 8, 10. Blz. 90 t/m 92.

Paragraaf 4: Vraag 1, 3, 4, 5, 8, 11 en 14. Blz. 98 t/m 104

Paragraaf 5: Vraag 2, 7, 9, 11 en 12 Blz. 106 t/m 108

1 In een ‘mislukte staat’ is de overheid niet in staat de veiligheid van haar burgers te garanderen.
Welk land zou je een ‘mislukte staat’ kunnen noemen? Beargumenteer je antwoord.

1b. Vind je ‘mislukte staten’ een goede omschrijving voor dit soort landen?

2. In een rechtsstaat geldt voor alle burgers een geweldsverbod, maar de overheid heeft het geweldsmonopolie. Wat houdt dit geweldsmonopolie in?

3 Er zijn strenge regels rond het gebruik van geweld door de overheid. Geef een voorbeeld van een regel die ervoor zorgt dat de overheid niet zomaar en/of te veel geweld inzet.

3b Leg uit waarom de regels rond het gebruik van geweld zo streng zijn

4 Noteer een verschil tussen ‘staande houden’ en ‘aanhouden’.

5 Bekijk bron 2. Ben je het eens met de uitspraak van Montesquieu? Beargumenteer je antwoord en gebruik in je antwoord het begrip ‘grondrechten’.

6 Hieronder staan vier stellingen. Welke stelling(en) is (zijn) juist?
A De politie mag soms meer geweld gebruiken dan nodig is.
B De politie en het leger beschikken over het geweldsmonopolie.
C Als ik onschuldig ben, maar de politie schopt mij, dan mag ik iets terugdoen.
D Een agent kan niet veroordeeld worden, omdat hij het geweldsmonopolie heeft.

7 Een staat mag zich niet zomaar een rechtsstaat noemen. Welke vier basiskenmerken moet een rechtsstaat hebben?

7b Leg uit hoe het legaliteitsbeginsel en de trias politica met elkaar samenhangen.

Lees bron 3.
8a Bij het gebruik van een vuurwapen door een agent volgt er altijd een intern onderzoek. Vind je dat een dergelijk onderzoek ook standaard moet zijn bij andere vormen van politiegeweld? Beargumenteer je antwoord.

8b Volgens de rechters zijn de agenten wel schuldig aan mishandeling (met de dood van Henriquez tot gevolg), maar was er geen sprake van opzet. Leg deze conclusie van de rechters uit.

9aLees bron 7 en maak de opdrachten.
Alle betrokken partijen hadden een andere kijk op de straf die de agenten moesten krijgen. Licht de visies van de nabestaanden, verdediging en het OM toe.

9b Welk signaal geeft de rechter af met de veroordeling van de agent

5. Leg uit waarom het in een rechtsstaat van belang is dat het Openbaar Ministerie (OM) de politie vooraf toestemming geeft om bepaalde middelen in te zetten

7a Bestudeer bron 4 en maak de opdrachten.
Het is lastig om de Grondwet te veranderen.
a Welke onderdelen in de procedure om de Grondwet te wijzigen zorgen ervoor dat het lastig is de Grondwet te wijzigen?

7b. Waarom zou deze procedure ingesteld zijn?

10a. Lees bron 9 en maak de opdrachten.
a Kan Karima Rahmani zich beroepen op artikel 1 van de Grondwet? Beargumenteer je antwoord.

10b Noteer een mogelijke verklaring waarom nikabdragende vrouwen zich niet kunnen beroepen op artikel 6 van de Grondwet. Beargumenteer je antwoord

11. Marvin Irion maakt zich niet erg druk over etnisch profileren (zie bron 10). Bekritiseer zijn standpunt en betrek in je antwoord één of meerdere grondrechten.

12. Lees bron 11 en maak de opdrachten.
a In het artikel herken je subjectieve en objectieve elementen. Noteer van beide elementen een voorbeeld.

12b Een rechter behoort onpartijdig te zijn. Leg op basis van bron 11 uit dat de rechter enerzijds beïnvloed kan worden, maar dat hij anderzijds toch onpartijdig kan zijn.

1. Sinds 1 mei 2018 is de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) van kracht. a Leg uit dat het in de discussie over de nieuwe inlichtingenwet vooral ging over het waardendilemma veiligheid versus privacy.

7. Lees bron 5.
Vind je de term ‘waakhonden van de democratie’ een goede benaming voor journalisten? Beargumenteer je antwoord.

1b. De Wiv wordt door critici ook wel de ‘sleepwet’ genoemd. Licht de keuze voor deze benaming toe en leg uit welke positie deze critici innemen in het debat over veiligheid en privacy.

8. Lees bron 6 en maak de opdrachten.
Zouden de gemeenten zonder de antiterreurwetgeving de asocialen en de duivenvoerders in de gaten mogen houden? Beargumenteer je antwoord.

10. Lees bron 8 en maak de opdrachten.
Leg uit waarom deze uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) gevolgen voor Nederland heeft.

10b. Welke belangen heeft het EHRM tegen elkaar afgewogen? Beargumenteer je antwoord.

10c. Volgens expert Arnout Engelfriet moet de werkgever een concreet vermoeden hebben dat iemand zich tijdens werktijd met privézaken bezighoudt, voordat hij de privacy van een werknemer schendt. Leg uit dat deze benadering past bij het idee van de rechtsstaat.

1. Waarom wilde de rechtbank eerst geen levenslang opleggen aan de broers?

3. De nabestaanden van de slachtoffers van de gepleegde moorden waren tevreden met de uitspraak. Vind je dat een rechtbank bij de strafmaat rekening moet houden met de nabestaanden?

5. De advocaat van Marcus vindt het niet terecht dat beide broers dezelfde straf kregen. Beredeneer hoe de rechtbank toch tot een levenslange gevangenisstraf voor beide broers is gekomen.

4. Waarin verschilt de maximale tijdelijke gevangenisstraf van de levenslange gevangenisstraf?

8. Bekijk bron 3.
Vind je dat verdachten voldoende mogelijkheden hebben om in beroep te gaan? Beargumenteer je antwoord en verwijs daarbij naar de zaak rond de twee broers (zie bron 1).

11a. Lees bron 7 en maak de opdrachten.
a Leg uit waarom het Europees Hof voor de Rechten van de Mens de levenslange gevangenisstaf in Nederland aanvankelijk inhumaan (onmenselijk) vond.

11c. In bron 7 gaat het over een uitspraak van de Hoge Raad. Leg uit waarom een uitspraak van de Hoge Raad zwaar weegt.

14. De spotprent in bron 10 gaat over politiegeweld in de Verenigde Staten.
Wat is de boodschap van de maker? Verwijs in je antwoord naar een recht van de verdachte.

2. Zoek in paragraaf 1 op wat de vier kenmerken van een rechtsstaat zijn. Vul deze kenmerken in op de juiste plek.
Bij een noodtoestand worden de ..1.. van burgers beperkt en krijgen overheidsinstanties bevoegdheden die ze volgens de gewone wet niet hebben ..2... Er is minder controle door de ..3.. waardoor de ..4.. mogelijk onder druk komt te staan.

7. Lees bron 4.
Volgens de Oekraïense autoriteiten zat Rusland achter het plan om de journalist te vermoorden. Staat daarmee de schuld van Rusland vast? Licht je antwoord toe.

9a. Bekijk bron 6.
a Welke groep landen scoort (relatief) goed op de Rule of Law Index?

9b Noteer drie landen die in deze paragraaf aan bod komen die een oranje kleur hebbegen kregen.

11a Lees bron 8 en maak de opdrachten.
a Is er volgens de cartoonist sprake van klassenjustitie in de Verenigde Staten? Licht je antwoord toe.

11b In de Verenigde Staten wordt ‘klassenjustitie’ soms ook wel ‘rassenjustitie’ genoemd. Geef hiervoor een verklaring. Verwerk beide begrippen in je antwoord.

12 Rechtsstaat
12. Wat is de boodschap van de maker van de spotprent in bron 9? Verwerk in je antwoord het begrip ‘rechtsstaat’.