Les 5: Eiwitsynthese

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 2

Planning

• Leerdoelen eiwitsynthese
• Theorie Transcriptie 
• Splicing
• Translatie

Leerdoelen

• Je kunt de volgende begrippen en  verbanden ertussen uitleggen: transcriptie, DNA, gen, RNA, RNA-polymerase, mRNA, promotor, splicing
• Je kan een DNA basesequentie vertalen naar een RNA basensequentie

DNA kan niet de cel uit en moet overgeschreven worden naar mRNA (messenger RNA of boodschapper RNA).

Startcodon

Een promotor is een basevolgorde van 3 basen waardoor het RNA polymerase weet dat het vanaf deze plek moet starten met overschrijven naar mRNA.  Deze codeert niet voor een aminozuur.

Het startcodon (AUG) codeert altijd voor Methionine (eukaryoten) of een aangepaste vorm van Methionine (prokaryoten) en is het eerste codon wat omgezet wordt in een aminozuur. Hiermee start begint een eiwit altijd. 

stopcodon

Het stopcodon is ook een vaste basevolgorde. 
Voor DNA kan dit zijn:

TAA, TAG of TGA. Onthoudt deze codes!

Hoe heet de 3-delige basenvolgorde die er voor zorgt dat RNA-polymerase bindt aan de DNA streng?

1. Promotor
2. Start-codon
3. Stop-codon

Wat is de code voor het startcodon?

1. AAG
2. UUG
3. AUG
4. UAG

toelichting

Deze mRNA-streng (messenger RNA --> boodschapper RNA) kan de celkern verlaten en via de kernporiën naar het cytoplasma. 

5'--> 3'

De streng mRNA wordt altijd van 5' --> 3' geschreven, dit omdat de promotor zich aan de 5' kant van het DNA bevindt. 

Transcriptie opdracht. Kies de juiste woorden en zet ze op de juiste plek.

Waar?

Matrijs

Wat

Product

Kern

Cytoplasma

DNA

RNA

Ribosomen

RNA-polymerase

mRNA

Eiwit

Hoe heet de DNA-keten waarop de mRNA streng gebouwd wordt?

1. Coderende streng
2. Matrijsstreng

De juiste volgorde van transcriptie is dus eigenlijk:

DNA--> pre-mRNA --> mRNA

Leg in eigen woorden uit wat er bij splicing gebeurt.

Transcriptie samenvatting

Transcriptie vindt plaats in de kern. DNA wordt door RNA-polymerase gekopieerd naar pre-mRNA en vervolgens 'afgemaakt' tot mRNA d.m.v. splicing.

Zijn er vragen?

nb: hst 11: 5

ob: hst 12:  7