2H: B1 Voedingsmiddelen en voedingsstoffen WTS

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Voeding en vertering

BS 1 
Voedingsstoffen en voedingsmiddelen

Leerdoelen

- Je kunt de belangrijkste voedingsstoffen benoemen: eiwitten, vetten, koolhydraten, mineralen, vitamines en water.

- Je kunt hiervan de belangrijkste functies voor het lichaam van deze benoemen.

Zet de juiste omschrijving bij het juiste begrip.

Voedingsmiddel

Voedingsstof

Voedingsvezel

Alle onverteerbare stoffen in plantaardig voedsel.

Bruikbare bestandsdelen uit voedingsmiddelen.

Alle producten die je eet of drinkt.

Sleep de voedingsmiddelen naar de juiste plek. 

Wat zijn plantaardige voedingsmiddelen?

Wat zijn dierlijke voedingsmiddelen?

mais

soja melk

vega burger

kipfilet

kaas

kipnuggets

zalm

Reservestoffen

• Stoffen die je teveel binnen krijgt worden opgeslagen als reservestoffen

Bijvoorbeeld:
Koolhydraten
Vetten

Wat is de functie van brandstoffen?

1. ze dienen als opslag
2. Ze zorgen ervoor dat je gezond blijft
3. ze leveren energie op
4. Ze zorgen voor de vorming van cellen/weefsels

Wat is de functie van bouwstoffen?

1. Voor beweging en het warm houden van het lichaam
2. Het gezond houden van het lichaam
3. Groei, ontwikkeling en herstel van het lichaam

Wat is een functie van beschermende stoffen?

1. zorgen voor bescherming en weestand tegen ziekten
2. zorgen voor opbouw botten, spieren en groei
3. zorgen voor processen als ademhaling en spijvertering
4. zorgen voor energie en warmte

Voedingsstoffen

Combineer de functies van voedingsstoffen met de juiste omschrijving. 

Brandstoffen

Bouwstoffen

Reservestoffen

Beschermende stoffen

Zorgen ervoor dat je niet ziek wordt

Niet direct nodig, worden opgeslagen in lichaam

Leveren energie, nodig voor verbranding

Nodig voor groei, ontwikkeling en herstel bij schade, om nieuwe cellen en weefsels te maken

Zes groepen voedingsstoffen

Er bestaan zes soorten voedingsstoffen.

Deze zijn allemaal te plaatsen in de verschillende groepen die we net behandeld hebben.

Eiwitten

Eiwitten zijn bouwstoffen

Teveel aan eiwitten? 

• Eiwit als brandstof 
• Eiwit als reservestof (vet)

Cytoplasma

Spieren

Koolhydraten

Koolhydraten zijn brandstoffen, maar kunnen ook dienen als bouwstof. Suikers (glucose), zetmeel en glycogeen (opgeslagen glucose). Vezels zijn onverteerbare koolhydraten en zorgen voor een goede stoelgang.

Teveel aan koolhydraten?

• Koolhydraten als reservestof (vet)

. 

Water

Water is een bouwstof                vervoer van stoffen. 

Het menselijk lichaam bestaat uit 60% water. 

Te veel? Plassen maar!

Mineralen 

Mineralen zijn bouwstoffen en dienen ook als beschermende stof. 

Mineralen worden ook wel zouten genoemd. 

• Calcium (kalk)
• Natrium
• Magnesium
• IJzer

Vitamines

• Het zijn bouwstoffen
• Ze werken als beschermende stoffen tegen ziektes
  
• Er zijn dertien verschillende vitamines bekend: vitamine A, de vitamines van het B-complex en vitamine C, D en K zijn de bekendste
  
• Te veel vitamines werken vergiftigend!
  
• In Nederland bestaat niet echt een vitaminegebrek
  
• In gezond eten zitten alle vitamines  mooi verdeeld

Vetten

Vetten zijn brandstoffen, maar kunnen ook dienen als bouwstof en reservestof. 

Verzadigde (V van Verkeerd)

 en onverzadigde vetten (O van Oké)

Voedingsvezels

- geen voedingsstof: dus niet nodig als brand, bouw of reservestof

- Stimuleert de darmen

- Voorkomt obstipatie ( verstopping)

- Zorgen voor een verzadigd gevoel

- in plantaardige voedingsmiddelen

- voedingsvezels worden zelf niet verteerd

	Bouwstof	Brandstof	reservestof	Beschermende stof
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Water
Mineralen
Vitaminen

Welke functies hebben deze voedingsstoffen in je lichaam? Sleep de stipjes naar de goede plek. 

Aan de slag!

Lezen 

(markeer of onderstreep)

Maken 

(zie planning! : opdracht oranje of rood? Schrijf het juiste antwoord in je boek of schrift!)