Par. 2.2 Communisme 23

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

2. Tussen de oorlogen

2.2. Fascisme en communisme

B. Rusland onder Stalin

Leerdoel

Aan het einde van de les kunnen jullie uitleggen hoe de Russische Sovjet samenleving eruit zag aan de hand van de  begrippen: 

planeconomie, collectivisme en Stalinisme

Sovjeteconomie

Doel Stalin : SU moet industriële supermacht worden ==> dit lukt ten koste van (40!!) miljoenen slachtoffers. Hoe dan?

--> planeconomie (5-jarenplan)

--> accent op zware industrie (dwangarbeiders)

--> landbouw collectiviseren en mechaniseren 

==>  boeren (koelakken) werken niet mee: gevolg = hongersnood (Oekraïne) en moord op boeren 

collectivisatie = afschaffen van privébezit en alle eigendommen gemeenschappelijk maken.

In de SU werden zo alle particuliere boerderijen samengevoegd tot grote staatsboerderijen.

Dictatuur in Sovjet Unie

totalitaire dictatuur onder Stalin = Stalinisme

communistische partij beheerst denken en doen van de bevolking

godsdienst is niet toegestaan

geheime dienst --> speurt naar tegenstanders (executie of goelagkampen)

onderdrukking en terreur

propaganda

persoonsverheerlijking

Totalitaire staten

staat die het leven van haar burgers totaal beheerst: denken en doen
--> het individu is onbelangrijk 

Onderwijs, media, kunst, economie: alles in dienst van de staat.

Met hulp van terreur, onderwijs, propaganda zorgt men ervoor dat iedereen “ in de pas loopt”

collectivisatie

 = afschaffen van privébezit en alle eigendommen gemeenschappelijk maken.

In de SU werden zo alle particuliere boerderijen samengevoegd tot grote staatsboerderijen.

Industrialisatie

• Na de dood van Lenin kreeg Jozef Stalin het voor het zeggen in de Sovjet-Unie. Hij wil van het totalitaire Rusland een industriële macht maken
  
  
• In een vijfjarenplan werden zeer hoge doelen gesteld. De Russische economie wordt daarom planeconomie genoemd
  
  
• Anders dan bij planeconomie, gaat kapitalisme uit van vraag en aanbod

Collectivisatie en zuiveringen

• Omdat iedereen binnen het communisme gelijk is, worden ook boerderijen gemeenschappelijk bezit. De landbouw wordt gecollectiviseerd
  
  
• Boerderijen werden samengebracht in kolchozen waarin de boeren moesten samenwerken om het land te bewerken, waarbij het grootste deel van de opbrengst naar de staat ging

Collectivisatie en zuiveringen

• Vooral rijke boeren, ook wel koelakken genoemd, verzetten zich tegen deze collectivisatie, zij moeten nu namelijk hun rijkdom delen met de rest van kolchoz
  
  
• Stalin treedt hard op tegen het verzet. Miljoenen boeren moeten in de dwangarbeid of worden naar Siberië gedeoprteerd. Ook eist hij meer graan opbrengst, waardoor er een hongersnood ontstaat
  

Terreur

• Stalin wilde elk verzet tegen hem op voorhand uitschakelen. Hij zuiverde de communistische partij van personen die niet in zijn straatje pasten
  
  
• Dit beleid van extreme onderdrukking wordt ook stalinisme genoemd
  
  
• Hij probeerde de bevolking met zijn ideeën te indoctrineren

Wat is een totalitaire staat?

1. een staat waarin iedereen zich voorbereidt op een oorlog
2. een staat met één ideologie die doordringt op alle terreinen van de samenleving
3. een staat waarin de regering zeer weinig macht heeft
4. een antidemocratische staat met een extreem nationalistische partij aan de macht

Wat was geen kenmerk van het fascisme

1. Eén sterke leider
2. Totalitaire samenleving
3. Geen sociale klassen
4. Nationalistisch

Waar hoort het volgende kenmerk bij:
Iedereen is gelijk

1. Communisme
2. Fascisme

Welke ideologie (gedachtegoed) had de Sovjet Unie?

1. Communisme
2. Kapitalisme
3. Nationalisme
4. Fascisme

Welk kenmerk hoort bij Stalinisme?

1. persoonsverheerlijking
2. zuiveringen
3. censuur
4. indoctrinatie

Welk begrip past het beste bij de afbeelding?

1. Collectivisatie
2. Stalinisme
3. Planeconomie
4. Dwangarbeider

Wie is deze man?

1. Lenin
2. Trotski
3. Stalin
4. Chroestjov

Welk begrip hoort bij de volgende omschrijving?

'Werk dat mensen tegen hun wil doen, onder dreiging van straf'.

1. Strafkamp
2. Stalinisme
3. Dwangarbeid
4. Collectivisatie

Hoe was het leven van Pavlik beïnvloed zodat hij zelfs zijn eigen vader aangaf bij de staat?

1. Hij was geïndoctrineerd door de staat
2. Hij had hechte familiebanden
3. Hij werd gefascineerd door de nazi's
4. Hij werd onder druk gezet door zijn familie waardoor hij zijn vader aangaf

Wat is geen kenmerk van het stalinisme?

1. Er is sprake van een dictatuur
2. Er is een totalitaire staat met propaganda, censuur en terreur
3. Er zijn politieke rechten voor het individu
4. Weinig tot geen vrijheid voor het individu