10.1 Opgroeien

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

10.1 Opgroeien

Puberteit is een levensfase.
Welke zijn er nog meer?

Levensfasen

Baby =            0 - 1,5 jaar
Peuter =          1,5 - 4 jaar

Kleuter =         4 - 6 jaar

Kind =              6 - 12 jaar

Puber =           12 - 17 jaar
Adolescent =   17 - 21 jaar

Volwassene =  21 - 60 jaar

Oudere =         60 - .... jaar

Adolescent = jongvolwassene

Lichamelijke en geestelijke ontwikkeling

Bij lichamelijke ontwikkeling verandert je lichaam

Bij geestelijke ontwikkeling verandert je verstand


Bedenk bij dit plaatje voor beide ontwikkelingen een voorbeeld

Zet onderstaande begrippen in de juiste volgorde van jong naar oud:
schoolkind - volwassene - baby - puber - kleuter - adolescent - peuter - oudere

Levensfasen

Iedere levensfase zijn er veranderingen --> Lichamelijke en geestelijke ontwikkeling   

                               
Lichamelijke ontwikkeling: 

- langer en zwaarder

- meer spiermassa

- kraakbeen wordt been (bot)

- structuur van je huid (bron 2)

Geestelijke ontwikkeling: 

leren praten en schrijven, zelfstandig worden

Wat is groei?

1. Het groter en zwaarder worden van een organisme
2. Een groeispurt
3. Een vlinder
4. Verandering in de bouw van een organisme

Wat is biologische ontwikkeling?

1. Het groter en zwaarder worden van een organisme
2. Als je slimmer wordt
3. Wanneer een organisme nieuwe dingen leert
4. Verandering in de bouw van een organisme

Hoe verander je dan?

Je verandert onder invloed van hormonen

Hormonen zijn regelstoffen die zich kunnen binden aan cellen

Doelwitorganen

Wat zie je? Schematische afbeelding van hormonen en cellen met receptoren. Aan bepaalde kraakbeencellen binden alleen groeihormonen. 

Welke cel kan deze kraakbeencel voorstellen? 

Je hypofyse - de hormoonklier

De puberteit begint in je hersenen
De hypofyse maakt hormonen aan die de puberteit op gang brengen

Groei in de puberteit

1. Je hypofyse geeft groeihormonen af aan het bloed. 
2. Groeihormonen komen via het bloed bij alle cellen in je lichaam.
3. Alleen de cellen waarop het groeihormoon past gaan reageren en gaan sneller delen (celdeling).
4. Cellen worden groter, dit heet celgroei. Daarna kunnen ook deze cellen zich weer delen. 

Bekijk het plaatje. Kan elk hormoon zich aan elke cel in het lichaam binden?

Botgroei

Waar? Uiteinden van de pijpbeenderen, kaak, heupen

Wat? Kraakbeencellen zitten in groeischijven. 

Wat gebeurt er als je stopt met groeien? Groeischijven waren van kraakbeen, worden van been

Wat zijn de verschillen tussen man en vrouw qua groei?

Hoe worden hormonen verspreidt?

Wat regelen je hormonen niet?

1. Slaap
2. Temperatuur
3. Bewegen
4. Voortplanting

Welke hormoonklier maakt groeihormoon aan?

opdrachten 10.1...