11. V6B Literatuur 24 en 25

Welkom V6B!

1 / 31

Slide 1: Tekstslide

NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

In deze les zitten 31 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

Lesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Welkom V6B!

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

10 minuten lezen

timer

10:00

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Programma van de les

Terugblik
Literatuur 24, Vernietiging en Vernieuwing - deel 2
Literatuur 25, De tijden veranderen
Afsluiting en vooruitblik - 5 minuten

Lesdoelen:

Je kunt minstens drie eigenschappen van de literatuur tussen '40 en '60 noemen.

Je weet wie de Vijftigers zijn.

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Waar moest je als kunstenaar lid van zijn om je werk te publiceren in WOII?

Slide 4 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat houdt de vorm-of-ventdiscussie in?

Slide 5 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Nederlands-Indië

Na een lange en pijnlijke strijd wordt Indonesië in 1949 onafhankelijk. Suriname en de Antillen volgen in 1954.

Het duurt tot de jaren '70 tot de kwestie Indonesië in de literatuur wordt verwerkt.

Zowel de bezetting van de Japanners, het verlies van Indië en de onafhankelijk van Indonesië krijgen een rol in de Nederlandse literatuur.

Eerste boekenweekgeschenk in 1949

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Oeroeg speelt zich af in

Indonesie

Nederland

Thailand

Nederlands-Indie

Slide 7 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kenmerken van de poëzie van de Vijftigers

Taal is persoonlijk
Rijm, metrum, regelmatige strofebouw en interpunctie komen nauwelijks voor
Overdaad aan beeldspraak
De beelden roepen een sfeer op (verband is niet logisch, maar associatief)
Sterke betrekking op de omstandigheden waarin de mens moest leven (engagement - De koude oorlog)
Nauwe banden met de beeldende kunst

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

"Lekker stout"

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Andere stemmen M. Vasalis

Onderwerpen waar mensen vaak geen woorden voor hebben.

...over wat mensen ervaren bij liefde, dood, kinderen, ouderdom.

Kortom: over het leven.

Door de (mannelijke) literaire kritiek afgedaan als ‘damespoëzie’.

Annie M.G. Schmidt

is misschien wel de meest invloedrijke schrijver uit deze periode.

Haar antiburgerlijke dichtbundel Ik ben lekker stout (1953) voor kinderen is de voorbode van de protesten in de jaren ‘60.

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

CHECK, CHECK!
De Vijftigers zetten zich af tegen...

de overheersing van het verstand in de poëzie

de overheersing van het gevoel in poëzie

de overheersing van het gevoel in de roman

de overheersing van het verstand in de roman

Slide 14 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

CHECK, CHECK!
Wie is geen belangrijke Vijftiger?

Lucebert

Gerard van 't Reve

Gerrit Kouwenaar

Remco Campert

Slide 15 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

CHECK, CHECK!
Wat is geen kenmerk van de poëzie van de Vijftigers?

Engagement

Humor

Overdadige beeldspraak

Nauwelijks spelling, interpunctie, rijm en metrum

Slide 16 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

CHECK, CHECK! Literatuur '40-'60

Slide 17 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

De tijden veranderen 1960-1980

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Juiste volgorde

Vernietiging & vernietiging/De tijden veranderen/Vorm of vent

Vorm of vent/De tijden veranderen/Vernietiging & vernieuwing

Vorm of vent/Vernietiging & vernieuwing/De tijden veranderen

De tijden veranderen/Vorm of vent/Vernietiging & verandering

Slide 19 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Protest!

Weg met burgerlijke waarden en zekerheden uit de jaren ‘50! Jongeren zijn zeer betrokken bij allerlei maatschappelijke ontwikkelingen en komen op voor hun vrijheid, voor democratisering en voor een wereld waarin liefde, begrip en vrede heersen. Jongeren worden in het gezin, op school en de universiteit steeds meer benaderd als volwaardige burgers.
De democratisering zet ook door in de literatuur: romans en poëzie komen uit als goedkope pocket of paperback en niet meer in luxe gebonden edities. Het maakt literatuur betaalbaar en toegankelijk voor iedereen. In een samenleving waar het gezag ter discussie staat, verliest de Literatuur met een hoofdletter L ook zijn gezag. De literatuur komt langzaam uit zijn ivoren toren.

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 22 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Rumoer

'Ik lees niet, ik word gelezen.'
Om aandacht te krijgen, moet je zorgen voor rumoer.
Schelmenroman over het leven van schrijver en schilder Jan Cremer (gaat op reis, schildert, vertelt verhalen, versiert vrouwen en rijdt motor)
Geniet van alles wat God verboden heeft dit levert veel kritiek op.

Slide 23 - Tekstslide

Schelmen roman: Roman over een ‘schelm’, d.w.z. iemand die allerlei streken uithaalt en zich daarbij vaak niet aan de regels van wet en moraal houdt, maar die wel de sympathie van de lezer heeft.

Rumoer

Critici vinden het een verderfelijk boek.
Ouders verbieden hun kinderen het te lezen.
Uiteraard lezen die het wel (uit alle sociale lagen).
Begin jaren 60.

Slide 24 - Tekstslide

Schelmen roman: Roman over een ‘schelm’, d.w.z. iemand die allerlei streken uithaalt en zich daarbij vaak niet aan de regels van wet en moraal houdt, maar die wel de sympathie van de lezer heeft.

Welk nieuw product hielp bij Jan Cremers populariteit?

Hardcovers

Paperbacks

Mobiele telefoons

Kabeltelevisie

Slide 25 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Opstap naar het postmodernisme

Postmodernisme is een radicale voortzetting van het modernisme en existentialisme en zal tot de 21e eeuw het wereld- en mensbeeld beheersen.

Verschil met modernisme is dat de postmodernist niet gelooft in een leidend principe als het rationalisme, socialisme, liberalisme of christendom.

Term wordt pas vanaf 1980 gebezigd, maar de voorbodes waren in de jaren '60 al duidelijk zichtbaar.

Slide 26 - Tekstslide

Het postmodernisme is een radicale voortzetting van het modernisme en existentialisme, en zal het wereld- en mensbeeld tot in de 21ste eeuw be-

heersen.

Voorbodes van het postmodernisme

Allerlei burgerlijke waarden en zekerheden worden op losse schroeven gezet en zullen de samenleving een nieuw aanzien geven en ook de literatuur.

Het tweede deel van Ik, Jan Cremer verschijnt in 1966 en wordt bekroond met de literaire prijs van Amsterdam. En dat terwijl het eerste deel vooral werd bekrititiseerd door de literaire wereld!

De tijden veranderen.