2.2 Cellen van bacteriën, schimmels en planten

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

2.5 Cellen van bacteriën, schimmels en planten

Vier rijken - celkenmerken

Autotroof: maakt zelf organische stoffen

Heterotroof: organische stoffen uit andere organismen

Vier rijken - celkenmerken

Prokaryoot: zonder celkern

Eukaryoot: met celkern

Plantencellen 

Celwand: extracellulaire laag, meestal gemaakt van cellulose.

Geeft de plantencel vorm en stevigheid.

Plantencellen 

(centrale) vacuole:

grote blaas (membraan) met water en opgeloste stoffen (soms kleurstoffen, bijv paars)

Plantencellen 

bladgroenkorrels/ chloroplasten: hier vindt fotosynthese plaats (aanmaak van glucose met water en CO₂).

Groene plastide.

Plantencellen 

andere plastiden: amyloplasten: opslag zetmeel

chromoplasten: kleurstofkorrels (geel - rood)

Bacteriecellen 

DNA:

cirkelvormig DNA vrij in het cytoplasma

Bacteriecellen

Plasmide:

klein cirkelvormig DNA molecuul

Bacteriecellen

Celwand: altijd aanwezig

Schimmelcellen

Celwand (chitine), vacuole.

1. chloroplast naar amyloplast
2. chromoplast naar chloroplast
3. chloroplast naar chromoplast
4. amyloplast naar chromoplast

1. chloroplast naar amyloplast
2. chromoplast naar chloroplast
3. chloroplast naar chromoplast
4. amyloplast naar chloroplast

Hier zie je een tekening van de cel van het blad van een plant. Wat is onderdeel 1?

1. celwand
2. celmembraan
3. endoplasmatisch reticulum
4. vacuole

Onderzoekers gebruiken zowel schimmels als bacteriën voor DNA-technieken. Ze brengen een gen voor een nieuwe erfelijke eigenschap bij het erfelijk materiaal in. Geef voor zowel schimmels als bacteriën aan waar de onderzoekers het nieuwe gen precies inbrengen.

Voor een medisch onderzoek wordt een microscopisch preparaat gemaakt van ontlasting (poep). In dat preparaat bevinden zich onder andere bacteriën, cellen van een spinazieplant en cellen van de darmwand.

In de afbeelding is een deel van het preparaat getekend.

Welke letter of welke letters geven
cellen van een spinazieplant aan?

1. P
2. Q
3. R
4. Zowel Q als R

De bacterie Thiomargarita namibiensis is 0,7 mm groot en net met het blote oog te zien. Uit welk kenmerk kan haar ontdekker opgemaakt hebben (met een elektronenmicroscoop) dat het een bacterie is en niet een eencellig diertje of schimmel?

Bacteriën hebben altijd ribosomen. Licht toe dat deze in een bacteriecel niet kunnen ontbreken.

Een aardappel die boven de grond groeit, kleurt groen. Licht toe waardoor dit komt.

Een plant maakt eiwitten uit zelfgemaakte aminozuren. Fotosynthese alleen is niet voldoende om aminozuren te maken. Welk element uit de bodem hebben planten ook nodig?

Een sportarts neemt een biopt (monster) uit een beenspier bij een goed getrainde marathonloper en bij een ongetrainde proefpersoon. Wat neemt de arts waarschijnlijk waar bij bestudering van de cellen met een elektronenmicroscoop?