H3§2 Betutteling of noodzaak?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Nutriscore

Betutteling

Noodzaak

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen wat een verzorgingsstaat is, de vier functies van de verzorgingsstaat beschrijven en hun relatie met de sociale grondrechten uitleggen.

- Je kunt drie verklaringen voor het ontstaan van de verzorgingsstaat beschrijven en gebruiken om overheidsingrijpen in actuele maatschappelijke kwesties te analyseren.

-Je kunt in concrete maatschappelijke situaties beargumenteren of in jouw ogen sprake is van noodzakelijk overheidsingrijpen in het algemeen belang of van onnodige betutteling.

markt

overheid

particulier initiatief

Welfare triangle hulp en inkomsten produceren en verdelen

Korte herhaling

Herhaling: Bij welk reguleringsmechanisme hoort 'wederkerigheid'?

1. markt
2. overheid
3. particulier initiatief
4. geen van de drie

§2 Verzorgingsstaat: Betutteling of noodzaak?

WO2

Mijlpalen

• 1941 kinderbijslagwet
• 1965 AOW
• 1957 Vaccinaties
• 1962 anticonceptiepil
• 1964 bijstandswet
• 1970 huursubsidie
• 1980 de arbowet
• 1986 studiefinanciering

Theorie 1: De Swaan

• Industrialisering
  
• Interdependentie
  
• Externe effecten
  
• Dilemma van collectieve actie
  

Industrialisering en arbeidsdeling. Zorgt voor >

Interdependentie: onontkoombare onderlinge afhankelijkheid in dagelijks leven. Leidt tot >

Externe effecten: (negatieve) gevolgen voor indirect getroffenen (b.v: gevolgen van armoede, ziekte)

Dilemma van collectieve actie: individuele keuzes leiden tot collectieve ongewenste gevolgen (eigenbelang verhindert collectieve belangen)

==> Overheidswetgeving en de verzorgingsstaat: 

1. kan het dilemma van collectieve actie doorbreken

2. kan helpen om externe effecten te verminderen

hoe werkt het dilemma van collectieve actie in deze situaties?

• klimaatverandering
• geen 2% belasting betalen aan defensie in de NAVO
• een uitkering aanvragen terwijl je wel kunt werken.

Theorie 2: 

De arbeidersbeweging

• Omstandigheden van werknemers 
• Eind 19e eeuw ontstaan van vakbonden en politieke partijen voor arbeiders (SDAP / SDB)
• Emancipatie arbeiders: streven naar vastleggen rechten in wetten!
• Vakbonden en politieke partijen streefden ernaar om de rechten van arbeiders in wetgeving vast te leggen.

Theorie 3: 

De Gegoede Burgerij

- kloof tussen arm en rijk

- beschavingsoffensief

- burgerschap

- Druk vanuit de gegoede burgerij op de overheid voor meer sociale wetgeving.

- Niet alleen verschil in arm en rijk, maar ook normen en waarden.

- In de ogen van de gegoede burgerij moesten de arbeiders 'beschaafder' worden: lezen, schrijven, zich goed gedragen... > Verheffen: leerplicht, bibliotheken, badhuizen, volksparken

Lesdoel

Drie verklaringen kunnen geven voor het ontstaan van de verzorgingsstaat.

verzorgingsstaat nu

• Verzorgen
  
• Verzekeren
  
• Verheffen
  
• Verbinden
  

Lesdoel

- ... de vier functies van de verzorgingsstaat beschrijven en hun relatie met de sociale grondrechten uitleggen.

Zorgverzekering

betutteling

noodzaak

AOW

betutteling

noodzaak

De overheid moet belastinggeld gebruiken voor subsidies voor start-ups, onderzoek en innovaties van bedrijven, strategische industrieën (zoals lucht- en ruimtevaart) enz.

betutteling

noodzaak

De overheid moet belastinggeld gebruiken om banken of bedrijven te redden tijdens een economische of financiële crisis, zoals ING of tijdens een pandemie.

betutteling

noodzaak

De overheid subsidies geven aan kunst en cultuur, zoals theaters, musea enz.

betutteling

noodzaak

De overheid moet gemeenten die niet mee willen werken in het opvangen van asielzoekers, dwingen.

betutteling

noodzaak

Er komt door de uitstoot van industrie, kolencentrales, wegen, bouw, maar vooral boerderijen (m.n. veeteelt) teveel stikstof in de natuur, waardoor de biodiversiteit verdwijnt. Moet de overheid boeren verplichten om te veranderen, innoveren, krimpen of verdwijnen?

No way, stem BBB!

noodzaak

Internet moet voor iedereen gratis zijn!

Betutteling

noodzaak

Suikertaks

Betutteling

Noodzaak

Belasting alcoholvrije dranken vanaf 1 januari 2024 omhoog

Het kabinet verhoogt de verbruiksbelasting op alcoholvrije dranken per 1 januari 2024. De verbruiksbelasting op mineraalwater schaft het kabinet vanaf 1 januari 2024 af. De belasting gaat als volgt omhoog:

vanaf 1 januari 2024 met € 17,30 naar € 26,13 per 100 liter;

Alcoholvrije dranken waar verbruiksbelasting op zit:

limonade (inclusief siroop);

vruchtensappen;

groentesappen;

mineraalwater (vanaf 1 januari 2024 uitgezonderd van de verbruiksbelasting);

alcoholvrij bier;

alcoholarm bier met 0,5% of minder alcohol;

andere dranken met maximaal 1,2% alcohol.

burgers helpen/dwingen om te stoppen met roken.

Betutteling

Noodzaak

Belasting alcoholvrije dranken vanaf 1 januari 2024 omhoog

Het kabinet verhoogt de verbruiksbelasting op alcoholvrije dranken per 1 januari 2024. De verbruiksbelasting op mineraalwater schaft het kabinet vanaf 1 januari 2024 af. De belasting gaat als volgt omhoog:

vanaf 1 januari 2024 met € 17,30 naar € 26,13 per 100 liter;

Alcoholvrije dranken waar verbruiksbelasting op zit:

limonade (inclusief siroop);

vruchtensappen;

groentesappen;

mineraalwater (vanaf 1 januari 2024 uitgezonderd van de verbruiksbelasting);

alcoholvrij bier;

alcoholarm bier met 0,5% of minder alcohol;

andere dranken met maximaal 1,2% alcohol.

Lesdoel

- Je kunt in concrete maatschappelijke situaties beargumenteren of in jouw ogen sprake is van noodzakelijk overheidsingrijpen in het algemeen belang of van onnodige betutteling.

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen wat een verzorgingsstaat is, de vier functies van de verzorgingsstaat beschrijven en hun relatie met de sociale grondrechten uitleggen.

- Je kunt drie verklaringen voor het ontstaan van de verzorgingsstaat beschrijven en gebruiken om overheidsingrijpen in actuele maatschappelijke kwesties te analyseren.

-Je kunt in concrete maatschappelijke situaties beargumenteren of in jouw ogen sprake is van noodzakelijk overheidsingrijpen in het algemeen belang of van onnodige betutteling.

opdracht

Maak alle KB-vragen en toepassingsvragen