Les 1: Inleiding en antibacteriële middelen

• farmacotherapie
• MBO
• Studiejaar 1

 Infectieziekten

Lesdoelen

• je weet welke verschillende bacteriën infectieziekten kunnen veroorzaken
  
• je weet welke geneesmiddelen worden gebruikt bij de behandeling van bacteriële infectieziekten
  
• je weet welk gevolg onoordeelkundig gebruik van deze geneesmiddelen kan hebben
  
• je weet welke gebruiksadviezen je moet geven bij de verschillende antibacteriële middelen
  
• je hebt inzicht in de gevoeligheid van kinderen voor medicatie
  
• je hebt inzicht in het ontstaan en de behandeling van de ziekte van Lyme

FPZ boek Leesstof

• Hoofdstuk 4 :Doseringen. Factoren waarvan de dosering     afhangt
• Hoofdstuk 20: Infectieziekten (20.1; 20.1.1; 20.1.2)

E-learnings expert college

• Punten tellen niet mee als bonus voor op het tentamen farmacotherapie
  
• werk de excel sheet die jullie van Kuen heb gekregen verder uit. Vul het aan.

Wat zijn de belangrijkste veroorzakers
van infectieziekten?

Veroorzakers infectieziektes?

• Bacteriën
  
• Schimmels
  
• Virussen
  
• Protozoa
  
• Wormen
  
• Luizen
  
• Mijten
  

Bacterie en infecties

Infectie wordt veroorzaakt door het binnendringen van slechte bacteriën.

Bacteriën (1)

•  Eencellig
  
• Celwand
• Exponentiele groei
• Altijd aanwezig
• In weefsel, bloed, urine geen bacteriën aanwezig
• Niet altijd pathogeen

Bacteriën (2)

 Ziekteverwekkend

• Onttrekken voedingsstoffen
• Produceren afvalstoffen (toxinen)
• Pyrogenen (koortsverwekkend)

Groepsindeling bacteriën

Groepsindeling bacteriën

• Subgroepen: stafylokokken, streptokokken, pneumokokken, gonokokken, colibacillen, tyfusbacillen, difteriebacillen en tuberkelbacillen

• Kleuring (Gram), celwand neemt op (positief) of niet (negatief)
  

Antibacteriële middelen

Indeling antibiotica

• Smalspectrum
• Breedspectrum
• Werkingsgebied (gram- en gram+)

Wat is dat?

Dit is medicatie die werkzaam is tegen een bacterie

Toedieningsvormen

Lokaal, oraal, parenteraal

Toepassingen

Tegen infectieziekten en preventie van infecties (bv na operatie)

Werkingsmechanisme

Antibiotica doodt alleen de slechte bacteriën

1. ja
2. nee

Gevoeligheid

• Kweek voor gevoeligheidsbepaling. Waarom?
• Vaak blind (door huisarts)
• Resistentie
• Kruisresistentie

00:17

Wat houdt antibiotica resistentie in en wat betekent het voor de patiënt?

Resistentie

Als een bacterie ongevoelig is voor een antibacterieel middel.

• Natuurlijk
• Verworven

natuurlijk: vanaf het begin ongevoelig

verworven: bacterie wordt na verloop van tijd ongevoelig doordat de bacterie gewend is geraakt aan het middel

dit kan als het middel te laag wordt gedoseerd of niet lang genoeg wordt gebruikt (kuur wordt niet afgemaakt)

Om resistentie te voorkomen moet je:

1. De antibioticakuur altijd afmaken
2. Stoppen met de antibiotica als je geen klachten meer hebt

Bijwerkingen van antibiotica kunnen zijn

1. Braken
2. Diarree

Wat zijn de bijwerkingen van antibiotica?

1. allergische reactie en ziekenhuisopname
2. trombose, misselijkheid en diarree
3. misselijkheid, diarree en vernietigen goede darm bacteriën
4. misselijkheid, maagbloeding en obstipatie

Bijwerkingen

• Overgevoeligheid (kruisgevoeligheid)
• Diarree (breedspectrum)
• superinfectie door schimmel

overgevoeligheid: sensibilisatie als je in aanraking komt met kleine hh geneesmiddel. zowel oraal, parenteraal maar vooral lokaal. Als iemand overgevoelig is voor een antibacterieel middel, is hij dat meestal voor alle antibacteriële middelen uit die groep. We noemen dat verschijnsel kruisovergevoeligheid.

superinfectie: verstoring evenwicht Deze ongevoelige micro-organismen (bijvoorbeeld schimmels of gisten) kunnen gaan groeien omdat de normale concurrentie wegvalt,

Welke gebruiksintructies kennen jullie al bij antibiotica

Gebruiksintructies

• juiste inname
• wijze van inname
• gebruik eerste dag en daarna
•  kuur afmaken (3-5 dagen na verdwijnen klachten) (benoem 2 redenen waarom dat van belang is)
• kinderdoseringen narekenen

eerst zwakste

dan sterkste

sterkste blijven over> gaan zich vermenigvuldigen en infectie in ernstigere vorm terugkomen

Gebruiksintructies

• Goede bloedspiegel

vraag: wat als iemand antibiotica in de middag komt halen? Wat adviseer je dan over het gebruik als iemand 3 keer per dag moet slikken.

• wanneer innemen

goede spiegel: verspreid over de dag innemen

soms op lege maag ivm complexvorming of aantasting door het maagzuur

00:15

Zijn alle bacteriën schadelijk?

1. Ja
2. Nee

Indeling 

Chemische groepen: (o.a.)

Penicillines

Cefalosporines

Macroliden

Tetracyclines

Chinolonen

Aminoglycosiden

Penicillines

• Bactericide
  
• Smal en breed
  
• Weinig bijwerkingen
  
• (Allergische) huidreacties
  
• Overgevoeligheid
  
• Diarree -> ernstig?
• Amoxicilline (+clavulaanzuur), feneticilline, fenoxymethylpenicilline, flucloxacilline, benzylpenicilline
  

Penicillines

geneesmiddel	specialite	smal/breed spectrum	Indicatie
amoxiciline	-	smal	divers
amoxicilline/clavulaanzuur	augmentin	breed
Flucloxacilline	Floxapen	smal	Infectie door stafylokokken

amoxicilline: diverse infecties, bijvoorbeeld: oor, huid, blaas, luchtwegen

Penicillines

geneesmiddel	spécialité	smal/breed spectrum	Indicatie
Feneticiline	Broxil	smal	faryngotonsillitis
fenoxymethylpeniciline	aci-pen	smal	infecties

amoxicilline: diverse infecties, bijvoorbeeld: oor, huid, blaas, luchtwegen