Theorie begrijpend lezen eerste periode

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Lesdoelen

-Je kunt het onderwerp van een tekst bepalen.

-Je weet wat deelonderwerpen zijn.

-Je weet wat een opsommend en een tegenstellend verband is.

Je kunt de kernzinnen uit een alinea halen.

Hoe vind je het onderwerp van een tekst?

Wat is een deelonderwerp?

1. Het onderwerp van een tekst
2. Het onderwerp van een alinea
3. aspecten van het onderwerp

Tekstverbanden

• Zinnen en alinea's bestaan niet los van elkaar,
  maar staan met elkaar in verband.
•  Signaalwoorden geven je een teken welk verband er is.
  
• Voorbeelden van een verband:
  opsomming, tegenstelling, voorbeeld.

Tekstverbanden

Opsommend verband

• ook
• verder
• bovendien
• en
• maar ook
• ten eerste

Tegenstellend verband

• echter
• maar
• daarentegen
•  hoewel
• toch
• tenzij

'En' hoort bij het tekstverband:

1. Conclusie
2. Opsomming
3. Tegenstelling
4. Voorbeeld

Tekstverband: TEGENSTELLING

1. al met al
2. daar staat tegenover
3. zoals
4. waardoor

'Ook'

1. Concluderend tekstverband
2. Tijdsvolgorde tekstverband
3. Redengevend tekstverband
4. Opsommend tekstverband

Welk tekstverband gebruik je om dingen achterelkaar op te noemen?

1. concluderend tekstverband
2. uitleggend tekstverband
3. opsommend tekstverband
4. tijdsvolgorde

Maar is een voorbeeld van een:

1. opsommend tekstverband
2. tegenstellend tekstverband
3. tijdsvolgorde

Uitleg

• Hoofdzaken: Alles wat in een tekst belangrijk is (alle kernzinnen)
• Kernzin: belangrijkste zin van een alinea (eerste of laatste zin)
• Hoofdgedachte: één zin waar de hele tekst over gaat
  

Wat zijn 'kernzinnen' in een tekst?

1. De eerste of laatste zin van de alinea's
2. De inleiding en het slot van een tekst
3. De tussenkopjes in een tekst
4. De titel van een tekst

Periode 2A

Feit of mening

Een feit is iets wat waar of onwaar is en wat je kunt controleren. Bijvoorbeeld:
Bij honkbal heet het vierde honk ook wel de thuisplaat. 

Een mening of standpunt is wat iemand vindt van iets. Met een mening kun je
het eens of oneens zijn. Bijvoorbeeld: 

Ik vind honkbal geen leuke sport om zelf te beoefenen.

Een argument

Uitleg waarom je iets vindt. 

Ik vind honkbal geen leuke sport om zelf te beoefenen, (mening) want als speler
doe je een groot deel van de wedstrijd helemaal niets. (argument)

Zo herken je feiten, meningen en argumenten

• Een feit kun je controleren: het is waar of niet waar. 

• Een mening herken je soms aan signaalwoorden als ik vind, volgens mij, lijkt mij, naar mijn mening. 

• Een argument herken je vaak aan signaalwoorden als want, omdat, namelijk en immers.

Opdrachten

1. Noteer het onderwerp van de tekst.
2. Welke deelonderwerpen vind je?
3. Ga op zoek naar de verbanden tegenstelling en opsomming.
4. Onderstreep van elke alinea de kernzin.

Noem 3 dingen die je deze les hebt geleerd?

https: