Lezen 2.3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Lezen 2.3

Lesdoelen:

- Ik kan informatieve teksten lezen

- Ik zie het verschil tussen hoofdzaken- en bijzaken

- Ik kan een eenvoudige tekst beknopt samenvatten

- Ik begrijp wat alinea's met elkaar te maken hebben

- Ik kan onderscheid maken tussen feiten en meningen

Hoofdzaken en bijzaken

Hoofdzaken en bijzaken van een tekst

Een leestekst bestaat altijd uit hoofdzaken en bijzaken. 

De Hoofdzaak

Is het belangrijkste

Bijzaken 

Geven meer informatie of uitleg

Hoofdzaken en bijzaken

Hoofdzaken	De belangrijkste informatie. Je kunt hoofdzaken vinden in kernzinnen . Hoofdzaken zet je in je samenvatting.
Bijzaken	Dit zijn bijvoorbeeld voorbeelden bij de kernzin . Kan ook gaan om uitleg. Dit zet je niet in je samenvatting.

KERNZINNEN

Kernzin

De belangrijkste informatie van een alinea.

Waar staat de kernzin? 

• De 1e zin is de kernzin.
• De 2e zin van een alinea is de kernzin.
• De laatste zin van de alinea is de kernzin.

Samenvatting maken met kernzinnen

Een kernzin is een mini-samenvatting van de alinea.

Hoofdzaak van de tekst = alle kernzinnen van de belangrijkste alinea's onder elkaar zetten. 

Samenvatting = zijn de hoofdzaken van een tekst. 

 Feiten en meningen

 Feiten en meningen

In teksten kom je feiten en meningen tegen. 

feit	mening
Is echt of is werkelijk gebeurd.	Is wat iemand ergens van vindt of over denkt.
Kun je meestal controleren.	Verschilt per persoon: iedereen kan een andere mening hebben.

Voor nu even genoeg informatie..............

Doen:

- Maken van 2.3 Lezen vanaf blz 80: opdracht 1 t/m 7

(Klaar: Oefen met: Versterk jezelf: signaalwoorden)

Lezen 2.3 les 2

Hoe zat het 

ook alweer?

-Verschil hoofd- en bijzaken

- Samenvatten van een tekst

- Feiten en meningen

Lezen 2.1  les 2

In een langere tekst hebben de alinea's met elkaar te maken. Dit noem je een tekstverband. Hieronder de verbanden die je moet kennen!

1. opsomming

2. tegenstelling

3. reden

4.conclusie

4. voorbeeld

5. oorzaak gevolg

Signaalwoorden

Een verband wordt vaak aangegeven door een signaalwoord, soms zelfs door meerdere signaalwoorden.

BIj elk soort verband horen eigen signaalwoorden.

Dit betekent niet dat elk verband te zien is aan een signaalwoord, er zijn ook verbanden zonder signaalwoorden.

Opsomming

tekstverband 1:Opsomming

Signaalwoorden van de opsomming:
als eerste, bovendien, daarnaast, vervolgens, ook, tot slot

tekstverband 2:Tegenstelling

Tegenstelling:
De weerman vertelde dat het vandaag mooi weer zou worden, maar het regende pijpenstelen.

Wat is de tegenstelling?

Aan welk signaalwoord kan je de tegenstelling herkennen?

Een tegenstelling

Woorden die elkaars tegenovergestelde zijn, noem je een tegenstelling.

Signaalwoorden als:

 echter, toch, maar, daarentegen en hoewel

helpen om een tegenstelling te vinden in de zin.

Tekstverband 3: reden

Het tekstverband reden geeft een verklaring waarom iemand iets zegt of doet. Stel, je komt te laat in de les, omdat de bus vertraging had. Dat is de reden voor je late binnenkomst in de les.

De volgende signaalwoorden geven een reden aan: want, omdat en daarom. Het tekstverband reden kan ook in een tekst voorkomen zónder signaalwoorden.

Jurgen haalt vlooienshampoo bij de dierenwinkel, want de kat heeft last van vlooien.

Het regent heel hard, daarom trek ik mijn regenponcho aan.

signaalwoorden: reden

De reden - waarom je iets vindt (past bij argument)

signaalwoorden bij tekstverband reden: want, omdat, vanwege, immers, namelijk 

Tekstverband 4: Conclusie

Een conclusie geeft de belangrijkste bevindingen of mening van de schrijver weer. 

Het mag al met al duidelijk zijn dat Dutch Cuisine niet door alle studenten wordt gewaardeerd.

Kortom, al met al, samenvattend, concluderend.

Leg uit wat een conclusie is en geef voorbeelden van signaalwoorden die hierbij horen.

Tekstverband "conclusie"

Een conclusie is een besluit/ uitkomst. Vaak in de laatste alinea van een tekst te vinden. Dit tekstverband herken je aan de volgende signaalwoorden:

• Concluderend
• Dus
• Kortom
• Vandaar

TEKSTVERBAND 5 :VOORBEELD

Het tekstverband VOORBEELD geeft aan dat er extra informatie over het onderwerp volgt, vaak in de vorm van een voorbeeld.

Dit verband wordt ook wel uitleggend verband genoemd.

Tekstverband voorbeeld

Signaalwoorden:

bijvoorbeeld

zo

zoals

denk aan

neem nou

onder andere

tekstverband 6:oorzaak/gevolg

Een oorzaak/gevolg geeft aan

waarom iemand iets doet of vindt.

Het tekstverband oorzaak-gevolg

Tekstverband	Signaalwoord	Voorbeeld
Oorzaak-gevolg	doordat, daardoor, waardoor, met als gevolg, zodat...	Doordat het vanmorgen spiegelglad was, kwamen we te laat op school aan.
		Ik werd getackeld en kreeg daardoor een dikke knie.

Doen:

- Nakijken huiswerk: 1 t/m 7

- Maken opdracht 8, 10,  12, 13, 14, 15, 16

Deze les:

- Samen een paar opdrachten bespreken

- Rest van de opdrachten nakijken

- Oefenen met de linkjes in Magister