3.6 Gezond leven

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

Thema 3 De bloedsomloop

 Gezond leven

Herhaling.
Welke taak wordt niet door witte bloedcellen uitgevoerd?

1. Afgeven van giftige stoffen die je ziek maken.
2. Insluiten van ziekteverwekkers.
3. Maken van antistoffen tegen lichaamsvreemde stoffen.
4. Onthouden hoe antistoffen gemaakt zijn.

Herhaling.
Wat zijn beschermers van je lichaam?

1. je huid
2. zoutzuur in je maag
3. je slijmvliezen in je neus
4. je nieren

De grote bloedsomloop voorziet alle organen van zuurstofrijk bloed

1. Waar
2. Niet waar

Wat doen de bloedplaatjes

1. Helpen bij de bloedstolling
2. Zorgen ervoor dat je bloed zuurstof kan vervoeren
3. Vervoeren bepaalde vetten
4. Bloedplaatjes zijn onnodig

Gezond leven

Bloeddruk 

Het hart pompt het bloed met veel kracht in de slagaders. Daardoor is de druk in

de slagaders hoog. De druk in de slagaders noem je de bloeddruk. De bloeddruk

kun je meten met een bloeddrukmeter.

Te hoge bloeddruk

Hoge bloeddruk beschadigt de wanden van de slagaders. Hoge bloeddruk kan

komen door:

• overgewicht

• roken

• stress

• te zout eten

Het bloed vervoert stoffen door het lichaam.

Ook schadelijke of verslavende stoffen worden door het bloed vervoerd.

Daardoor kunnen bloedvaten kapotgaan.

Als je je inspant of opwindt, stijgt je bloeddruk tijdelijk.

In rust daalt de bloeddruk weer.

Langdurige hoge bloeddruk beschadigt de wanden van de slagaders.

Bloeddruk

lage bloeddruk:

meestal geen probleem: soms wat duizelig of hoofdpijn

hoge bloeddruk:

vaak wel een probleem: kan wanden van slagaders beschadigen

Slagaderverkalking

De wand van een slagader kan beschadigd raken. Witte bloedcellen en vette

stoffen uit het bloed kunnen dan in de wand komen. Dat zie je in afbeelding 2.

Deze stoffen stapelen zich op in de wand. Er ontstaat een verdikking. De

verdikking wordt hard. Dit noem je slagaderverkalking

Cholesterol

- zit in vette, dierlijke voedingsmiddelen

(verzadigd vet) 

- eieren, spek, slagroom, roomboter, mayonaise, hamburger, frituurvet, kaas, vlees etc. 

Hartinfarct

Op het hart liggen kleine bloedvaatjes (kransslagaders). Door deze bloedvaatjes

gaat zuurstof naar het hart. Zo’n bloedvaatje kan verstopt raken. Dat zie je in

afbeelding 3. Een deel van het hart krijgt dan geen zuurstof meer. Iemand heeft

dan een hartaanval of hartinfarct. Een hartinfarct kan dodelijk zijn.

Hart en vaatziekten

Hart- en vaatziekten zijn ziekten aan het hart en de bloedvaten. Als je gezond

leeft, heb je een kleinere kans op hart- en vaatziekten. Sommige mensen hebben

meer kans op hart- en vaatziekten door hun erfelijke eigenschappen. Aan deze

oorzaak kun je niets doen.

Een gezonde leefstijl kun je wel zelf doen

hart- en vaatziekten voorkomen

Stress en spanning

Stress en spanning vergroten de kans op hoge bloeddruk en op hart- en vaatziekten.

Stress

• Gespannen kaken en gezicht
• Snelle ademhaling
• Druk op de borst
• Snel boos, gefrustreerd of bang
• Situaties vermijden

Zelf aan de slag

Maken de opdrachten die horen bij gezond leven

herhalen leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je aangeven hoe je je hart en bloedvaten gezond kan houden