wk 10 2V Voorzetselvoorwerp, zinsdeelstukken

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom 2v

Aan het einde van deze les weet/kun je:

-  een voorzetselvoorwerp herkennen.

Wat gaan we vandaag doen?

• Uitleg Voorzetselvoorwerp
• Oefenen 
• Afronden 

Lesdoel

Je kunt het voorzetselvoorwerp in een zin herkennen en benoemen.

Schrijf met je groepje op

Wat betekent de afkorting ? pv-ow-wg/ng-lv-mv-bwb

Hoe vind ik dit zinsdeel in een zin ? pv-ow-wg/ng-lv-mv-bwb

Ontleed de zin: Alle leerlingen uit de tweede klas verlangen naar de zomervakantie.

zorgen ...

vertrouwen ...

verlangen ...

houden ...

klagen ...

over

naar

van

voor

op

Voorzetselvoorwerp

1. begint altijd met een voorzetsel ​

                                   én​ 

2. is altijd verbonden met het belangrijkste werkwoord van de zin.​

Voorzetselvoorwerp

verlangen naar           Zij verlangt naar een warme zomer.

vertrouwen op           De blinde man vertrouwt op zijn hond.

zorgen voor                 De jongen zorgt voor zijn oma.

klagen over                  De klas klaagt over de moeilijke toets.

Het zinsdeel dat begint met het vaste voorzetsel is het voorzetselvoorwerp

Even oefenen

In de volgende zinnen moet je het voorzetselvoorwerp benoemen.

Is het zinsdeel tussen haakjes een voorzetselvoorwerp?
Waarom zou je (aan jezelf) twijfelen?

1. Ja
2. Nee

Is het zinsdeel tussen haakjes een voorzetselvoorwerp?
Ik wacht al uren (bij de trein).

1. Ja
2. Nee

Wat is het zinsdeel tussen haakjes?

Ik heb (voor jou) een schilderij gemaakt.

1. voorzetselvoorwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Ik weet hoe ik het voorzetselvoorwerp
kan vinden in een zin en kan zelfstandig aan de slag

😒🙁😐🙂😃

Aan de slag - Cursus 5 Grammatica

Wat: Par 5 Voorzetselvoorwerp: Opdracht 1 tm 6

Hoe: Tweetallen

Nodig: boek en schrift

Tijd: 15 min

Hulp: docent 

Geluid: zachtjes overleggen

Klaar: Nieuws lezen

Wat is het voorzetselvoorwerp in de zin?

De politie waarschuwde hem voor de laatste keer.

Wat is het voorzetselvoorwerp in de zin ?
Op het besluit van de commissie wilde de woordvoerder niet vooruitlopen.

Wat is het voorzetselvoorwerp in de zin ?

Wandelsporters moeten zorgen voor goed schoeisel en waterdichte kleding.

De gele bordjes verwijzen naar de nooduitgang van de bioscoop.

Noud probeert te profiteren van de onwetendheid van zijn ouders.

Nanda informeert naar de vertrektijd van de bus.

Wat weet je nu over het voorzetselvoorwerp?

Wat heb je deze les geleerd?

Ik weet nu hoe ik het voorzetselvoorwerp
kan vinden in een zin

😒🙁😐🙂😃

Heb je nog een vraag over deze les?

Afronden

Aan het einde van deze les:

- kun je een voorzetselvoorwerp vinden in een zin.

Huiswerk:

Zorg dat van Paragraaf 5 Voorzetselvoorwerp opdracht 1 tm 6 af zijn.

Welkom 2v

Aan het einde van deze les weet/kun je:

-  het wederkerig en wederkerend voornaamwoord herkennen.

- bepalen of zinnen met een wederkerend werkwoord 'verplicht' wederkerend zijn of 'toevallig' wederkerend.

- bepalen of het wederkerend voornaamwoord een lijdend voorwerp is of onderdeel van het werkwoordelijk gezegde.

Wat gaan we vandaag doen?

• Uitleg: Wederkerend en wederkerig voornaamwoorden
• Oefenen 
• Afronden 

Lesdoel

Je kunt het voorzetselvoorwerp in een zin herkennen en benoemen.

De gele bordjes verwijzen naar de nooduitgang van de bioscoop.

Noud probeert te profiteren van de onwetendheid van zijn ouders.

Lesdoel par. 4 

Je kunt wederkerig en wederkerend voornaamwoorden herkennen.

vwo2- C.5-§4-wederkerig en wederkerend vnw

Bekijk de volgende zin:

Julie en Isra beschuldigen elkaar ervan dat ze zich bij het groepswerk te weinig inzetten.

In een wederkerig of een wederkerend voornaamwoord zie je het onderwerp ‘wederkeren’ (terugkomen). 

In de voorbeeldzin is elkaar een wederkerig voornaamwoord (wedig.vnw). Het Nederlands heeft er maar één: elkaar. Soms wordt het geschreven als mekaar of elkander.

vwo2- C.5-§4-wederkerig en wederkerend vnw

Julie en Isra beschuldigen elkaar ervan dat ze zich bij het groepswerk te weinig inzetten.

In de voorbeeldzin is zich een wederkerend voornaamwoord (wed.vnw). 

Het komt voor bij wederkerende werkwoorden: zich schamen, zich voornemen. Welk wederkerend voornaamwoord (vet) je gebruikt, hangt dus af van het onderwerp (onderstreept):

Verplicht wederkerende werkwoorden hebben altijd een wed.vnw bij zich (zich vergissen, zich schamen):

– Wij vergisten ons in het perron, zodat we in de verkeerde trein stapten.

– Ik schaamde me voor die botte opmerking.

Toevallig wederkerende werkwoorden hebben soms wel, soms niet een wed.vnw bij zich (zich bezeren, zich amuseren); alleen toevallig wederkerende werkwoorden kunnen mezelf, jezelf, zichzelf en onszelf bij zich hebben:

– Bo bezeerde haar voet. Mika bezeerde zich / zichzelf toen hij van zijn fiets viel.

– De spreker amuseert zijn publiek. Wij amuseren ons / onszelf prima samen.

De wederkerende voornaamwoorden mezelf, jezelf, zichzelf en onszelf komen dus alleen voor bij toevallig wederkerende werkwoorden (zich wassen, zich scheren) en niet bij verplicht wederkerende werkwoorden (zich verslikken, zich vergissen):

Meneer Van het Hof scheert zichzelf het liefst met een scheermesje.

Ik bemoei *mezelf nooit met de ruzies van anderen. (* betekent ongrammaticaal)

Het woord zich is altijd wederkerend voornaamwoord, maar me, je en ons kunnen ook persoonlijk voornaamwoord zijn. 

Daarnaast kunnen je en ons bezittelijk voornaamwoord zijn.

Stel de woordsoort vast door me, je of ons te vervangen door hij, hem, zijn of zich.

vwo2- C.5-§4-wederkerig en wederkerend vnw

door hij of hem, dan is het een persoonlijk voornaamwoord;

door zijn, dan is het een bezittelijk voornaamwoord;

door zich, dan is het een wederkerend voornaamwoord.

vwo2- C.5-§4-wederkerig en wederkerend vnw

Stel de woordsoort vast door me, je of ons te vervangen door hij, hem, zijn of zich.

door hij of hem, dan is het een persoonlijk voornaamwoord;

door zijn, dan is het een bezittelijk voornaamwoord;

door zich, dan is het een wederkerend voornaamwoord.

Voorbeeld:

Kun je (1) je (2) voorstellen dat je (3) zusje de hoofdrol krijgt in de musical van groep 8?

1 = ?

2 = ?

3 = ?

vwo2- C.5-§4-wederkerig en wederkerend vnw

Voorbeeld:

Kun je (1) je (2) voorstellen dat je (3) zusje de hoofdrol krijgt in de musical van groep 8?

Kan hij (1) zich (2) voorstellen dat zijn (3) zusje de hoofdrol krijgt in de musical van groep 8?

‘Je’ (1) verandert in ‘hij’ en is dus een persoonlijk voornaamwoord.

‘Je’ (2) verandert in ‘zich’ en is dus een wederkerend voornaamwoord.

‘Je’ (3) verandert in ‘zijn’ en is dus een bezittelijk voornaamwoord.

Even checken. Wie vertelt mij nog even wat we zojuist hebben gehoord?

Geen vingers, ik geef de beurt aan ..............................................

Ik weet hoe ik het wederkerig en de wederkerendevoornaamwoorden
kan vinden in een zin en kan zelfstandig aan de slag

😒🙁😐🙂😃

Aan de slag - Cursus 5 Grammatica

Wat: Par 4 Wederkerig en wederkerend voornaamwoorden: opdr 1 en 2

Hoe: Tweetallen

Nodig: boek en schrift

Tijd: 10 min

Hulp: docent 

Geluid: zachtjes overleggen

Klaar: Ga door met 3 en 4, na 10 min bespreken.

Lesdoel par. 3 Gezegde en lv 

- bepalen of zinnen met een wederkerend werkwoord 'verplicht' wederkerend zijn of 'toevallig' wederkerend.

 

- bepalen of het wederkerend voornaamwoord een lijdend voorwerp is of onderdeel van het werkwoordelijk gezegde.

Lijdend vw of gezegde?

Bekijk de volgende zinnen:

1a Gedroeg jij je verdacht volgens de politieagent?

2a Deze kapper scheert zich altijd met water en scheerzeep.

In deze zinnen zijn de werkwoorden gedragen en scheren wederkerende werkwoorden en de woorden je en zich zijn wederkerende voornaamwoorden. Het onderwerp van de zin ‘keert weder’ (= komt terug) in de woorden je (= jij) en zich (= de kapper).

Lijdend vw of gezegde?

1a Gedroeg jij je verdacht volgens de politieagent?

2a Deze kapper scheert zich altijd met water en scheerzeep.

Bij verplicht wederkerende werkwoorden (zich schamen, zich uitsloven) hoort altijd een wederkerend voornaamwoord (me, je, zich, ons). Je kunt immers niet een ander schamen of uitsloven.

In een zin met een verplicht wederkerend werkwoord (1a) hoort het wederkerend voornaamwoord (me, je, zich, ons) bij het werkwoordelijk gezegde; het is geen lijdend voorwerp:

Lijdend vw of gezegde?

1a Gedroeg jij je verdacht volgens de politieagent?

2a Deze kapper scheert zich altijd met water en scheerzeep.

Bij toevallig wederkerende werkwoorden (zich aankleden, zich verbazen) hoort niet altijd een wederkerend voornaamwoord (me, je, zich, ons). Je kunt jezelf aankleden of verbazen, maar je kunt ook een ander aankleden of verbazen.

In een zin met een toevallig wederkerend werkwoord (2a) hoort het wederkerend voornaamwoord níét bij het werkwoordelijk gezegde; het is lijdend voorwerp:

Verplicht of toevallig?

Bij verplicht wederkerende werkwoorden in zinnen kun je voor het wederkerend voornaamwoord geen andere persoon invullen, bij toevallig wederkerende werkwoorden (zin 2a en 2b) meestal wel;

Ook kun je geen ‘zelf’ vastplakken aan het wederkerend voornaamwoord, bij toevallig wederkerende werkwoorden meestal wel:

– 1b Gedroeg jij *je broertje / *jezelf verdacht volgens de politieagent? (* betekent ‘ongrammaticaal’).

– 2b Deze kapper scheert zijn klanten / zichzelf altijd met water en scheerzeep.

Aan de slag - Cursus 5 Grammatica

Wat: Par 3 Wederkerig en wederkerend voornaamwoorden: opdr 1 en 2

Hoe: Tweetallen

Nodig: boek en schrift

Tijd: 10 min

Hulp: docent 

Geluid: zachtjes overleggen

Klaar: Ga door met 3 en 4, na 10 min bespreken.

Afronden

Aan het einde van deze les:

- kun je het wederkerig voornaamwoord en de wederkerende voornaamwoorden herkennen in een zin.

Huiswerk:

Zorg dat van Paragraaf 3 opdracht 1 tm 6 af is.

Zorg dat van Paragraaf 4 opdracht 1 tm 4 af is.