Globalisering les 3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Inhoud presentatie 3: ontwikkelingspeil (B220, 228-242)

• Ontwikkelingskenmerken
  
• BNP/BBP/koopkracht
  
• Basisbehoeften
  
• HDI
  
• Werken in landbouw/industrie/diensten
  
• Bevolkingsgroei
  
• Urbanisatiegraad en urbanisatietempo
  
• Primate cities
  

HDI index

Wat betekent HDI ook alweer?

1. High Development Inquiry
2. Human Development Index
3. Human Development Injustice
4. High Development Institution

Ontwikkeld vs ontwikkelingsland

Hoe meet je dit? 

ontwikkelingspeil: armoede/rijkdom in een land          > ontwikkelingskenmerken:

Inkomen (BNP per inwoner / BBP / koopkracht)

                                                                                                                    Basisbehoeften (B230):

                                                                                            Voeding (voldoende kcal/kj)

                                                                                            Gezondheid (artsendichtheid / zuigelingensterfte)

                                                                                            Onderwijs (analfabetisme)

                                                                                            Huisvesting (% huizen met waterleiding en riolering)

HDI: Human Development Index (B231) (VN)= basisbehoeften+BNP+levensverwachting

=> overig: bevolkingsgroei, urbanisatie, landbouw

Over welke basisbehoefte gaat de kaart hiernaast?

1. Voedsel
2. Huisvesting
3. Onderwijs
4. Gezondheidszorg

BNP/BBP/Koopkracht? B229

BNP= De totale productie van goederen en diensten in een land in een jaar, uitgedrukt in geld.

Om te vergelijken: delen door het aantal inwoners van een land

Geen rekening gehouden met 
sociale/regionale ongelijkheid of
koopkracht

Waar bestaat de Human Development index uit?

1. Basisbehoeften - BNP - Analfabetisme
2. Basisbehoeften - BNP per inwoner - Levensverwachting
3. Analfabetisme - BNP per inwoner - Levensverwachting
4. Analfabetisme - Basisbehoeften - Levensverwachting

In welke situatie kan je het meeste kopen?

1. Hoog BNP per hoofd, lage koopkracht
2. Laag BNP per hoofd, hoge koopkracht
3. Hoog BNP per hoofd, hoge koopkracht
4. Laag BNP per hoofd, lage koopkracht

Basisbehoeften

1. Voedsel (B235)

2 soorten honger: 

Kwalitatief = Eiwit + vitamines

Kwantitatief = Minimale hoeveelheid kj per dag

Vrouw 2000 kj per dag

Man 2200 kj per dag

Kind – afhankelijk lengte, leeftijd, gewicht minimaal 1200 kj per dag

Huisvesting (B236)

Kwaliteit huizen = Afhankelijk regio, maar minimale eisen: 
- Bescherming tegen regen, zon en ongedierte 
- Drinkwater en riolering/toilet 
- Stevigheid 
- Ruimte 

Sloppenwijken 

• Gebruik rivieren voor 3 functies: drinkwater, wasplaats, riolering

Onderwijs (B237)

Analfabetisme - percentage mensen dat niet kan lezen of schrijven

oorzaken:

Te weinig scholen, Te weinig docenten, Te weinig lesmateriaal, Te grote afstand, kinderarbeid

Gezondheidszorg (B238)

Levensverwachting / Vatbaarheid voor ziektes

te meten aan de hand van : Artsendichtheid

Hoe armer: Te weinig artsen/Te weinig ziekenhuizen

Bekijk eerst de afbeelding.

Welke zin past het beste bij de afbeelding?

1. Het welzijn van de mensen in Azië is goed. De levensverwachting is er hoog.
2. Aan de levensverwachting van de Spanjaarden kun je zien dat daar geen welvaartsziektes voorkomen.
3. In Zuid-Amerika zijn er grote verschillen in welzijn tussen de landen onderling.
4. Als je het welzijn van inwoners echt wilt meten moet je alleen kijken naar de armoedegrens.

Andere manieren om naar ontwikkeling te kijken

Bevolkingsgroei (B239)

* Arme landen sterke groei

  - Geboortecijfers hoog – in samenhang met armoede

  - Te weinig kennis en geld voor anticonceptie = Family planning

 - Kinderen zijn arbeidskrachten dus inkomen

- Kinderen zijn oudedagsvoorziening

- Godsdienstige achtergronden

Andere manieren om naar ontwikkeling te kijken

Urbanisatie (B240-B242)

* Rijke landen 80% bevolking leeft in de steden, Arme landen 40%, 

   Armste landen 25%

Urbanisatiegraad hoog (percentage mensen dat in stad woont)

* Veel arme mensen trekken steeds meer naar de stad-> werk

    = Ruraal-urbane migratie / verstedelijking

Urbanisatietempo hoog (snelheid toename van het percentage mensen dat in de stad woont)

Andere manieren om naar ontwikkeling te kijken

Werken (B232-B234)

hoe meer ontwikkeling:

- minder landbouw

- meer industrie of diensten
 

sectoren:

primair, secundair, tertiair

Wat is kenmerkend voor de meeste ontwikkelingslanden?

1. Een lage urbanisatiegraad en een laag urbanisatietempo
2. Een lage urbanisatiegraad en een hoog urbanisatietempo
3. Een hoge urbanisatiegraad en een laag urbanisatietempo
4. Een hoge urbanisatiegraad en een hoog urbanisatietempo

De verdeling van de beroepsbevolking laat zien wat het ontwikkelingspeil van een land is.

1. Juist
2. Onjuist

Op de afbeelding is de verdeling van de beroepsbevolking te zien.


Wat voor soort land is dit?

1. Diensten land
2. Semiperifeer land
3. Perifeer land
4. Centrum land