3.4 Stambomen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

Vandaag

1. Herhaling

2. uitleg over stambomen

3. zelf aan de slag

Herhaling
Waar gebruiken we een kruisingsschema voor?

1. Om de kansen uit te rekenen van welke genotypen de nakomelingen krijgen
2. Om de kansen uit te rekenen van welke fenotypen de nakomelingen krijgen
3. Beide antwoorden zijn goed
4. Beide antwoorden zijn fout

Herhaling
Kijk goed naar dit kruisingsschema. Wat is het genotype van de F1?

1. AA, Aa, aa
2. Aa, Aa
3. AA, aa
4. AA,AA

dit is een aantekening

2 belangrijke regels

1. als een kind 'anders' is dan ouders --> ouders zijn ALTIJD       heterozygoot.

2. dit kind is dan ALTIJD homozygoot recessief

dit is een aantekening

Aan de slag

eerst 10 min. in stilte (geen vragen)

DALTONMAP (biologie)

Wie zijn mannen in deze stamboom?

1. Alle personen weergegeven met een vierkant
2. Alle personen weergegeven met een rondje

Het gen voor taaislijmziekte is ...

1. Dominant
2. Recessief
3. Kan ik niet uit deze stamboom halen
4. Nog nooit van die woorden gehoord

Je ziet een stamboom over albinisme.
De ouders uit dit gezin krijgen krijgen een vierde kind.

Hoe groot is de kans dat dit kind pigment heeft?

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

Persoon nummer 4 heeft als enige blauwe ogen (genotype is bb). De rest heeft bruine ogen. Van welke personen in deze stamboom kun je met zekerheid zeggen dat ze het genotype Bb hebben?

1. 1 en 2
2. 1 en 3
3. 2 en 3
4. 2 en 5

Hoeveel generaties zijn afgebeeld in deze stamboom?

1. 1
2. 3
3. 2
4. 4

Zie deze stamboom, kun je afleiden welke kleur dominant is?

1. Ja, zwart
2. Ja, wit
3. Nee, niet af te leiden

Kun je op basis van de stamboom hiernaast met zekerheid zeggen welke eigenschap (blond of bruin) dominant is?

1. Nee
2. Ja, dat is bruin
3. Ja, dat is blond

Of een koe roodbont is of zwartbont wordt bepaald door erfelijke factoren. Een koe en een stier, beide zwartbond en heterozygoot, krijgen twee nakomelingen. De nakomelingen krijgen samen een nakomeling die roodbont is. In de afbeelding zijn drie stambomen getekend. Welke stamboom kan de genotypen juist weergegeven?

1. Stamboom 1
2. Stamboom 2
3. Stamboom 3

Aan de slag

Je mag kiezen tussen...

1. lezen 3.4

2. Je maakt ALLE opgaven bij 3.4 (=huiswerk)

Samengevat

Stap 1: Kijk welk fenotype iedereen uit de stamboom heeft.

Stap 2: Wat is het genotype van het kind met een ander fenotype dan vader én moeder?

Stap 3: Schrijf bij de stamboom wat je nu weet over het genotype van de andere gezinsleden.

Stap 4: Vul de genotypen zo veel mogelijk aan.