Hoofdstuk 1 Democratisering van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 1 

Democratisering van Nederland

1.1 Koning en Parlement

• Koning Willem I in 1813 a/d macht. NL vanaf 1815 een constitutionele monarchie.
• Willem II wilde geen nieuwe grondwet, toch akkoord uit angst.
• Wijzigingen in de grondwet:
• Iedereen zelfde grondrechten.
• Koning onschendbaar.
• Ministers hadden ministeriële verantwoordelijkheid.
• Nederland werd een parlementaire democratie.
• Luxemburgse kwestie.

Waarom ging Willem II akkoord met het wijzigen van de grondwet?

Welke bewering over de grondwet van 1848 is waar?

1. Ministers kregen ministeriële verantwoordelijkheid
2. Verbod op kinderarbeid
3. Invoering sociale grondrechten
4. Algemeen kiesrecht voor vrouwen

Waaruit bestaat de regering?

1.2 Ongelijkheid en emancipatie

• In Nederland censuskiesrecht en districtenstelsel.
• Socialisten komen op voor arbeiders en willen algemeen kiesrecht. Belangrijke partij is de SDAP
• Confessionelen komen op voor gelovigen en willen dat bijzonder onderwijs betaald wordt door de overheid. Belangrijke partijen zijn de ARP (protestanten) en de RKSP (katholieken)
• Liberalen komen op voor rijke mannen.
• Iedereen bleef in zijn eigen groep --> verzuiling.

Politieke stromingen

Stroming	Kernwoord	Kern
Liberalisme	Vrijheid	Hogere burgerij. Liberalen willen dat mensen zoveel mogelijk vrij zijn. De overheid moet zich niet veel bemoeien met mensen en de economie.
Socialisme	Gelijkheid	Arbeiders. Socialisten vinden dat iedereen gelijkwaardig is. De regering moet armen (arbeiders) helpen met wetten en regels.
Confessionalisme	Geloof	Het geloof moet centraal staan bij het besturen van het land. Er waren twee groepen confessionelen: protestanten en katholieken
Feministen	Gelijkheid	Vrouwen moeten gelijk worden behandeld, streden o.a. voor algemeen vrouwenkiesrecht.

Van welke politieke groep is dit een campagne poster?

Socialisten komen op voor?

1.3 Het volk krijgt de macht

• Gevolg van de Industriële revolutie --> sociale kwestie.
• Eerste sociale wet --> Kinderwetje van van Houten.
• Kinderwetje is gevolg van sociale kwestie.
• Aletta Jacobs en Wilhelmina Drucker.
• Pacificatie van 1917
• Bijzonder onderwijs en openbaar onderwijs betaald.
• Algemeen (mannen)kiesrecht.
• Districtenstelsel vervangen: stelsel van evenredige vertegenwoordiging.

Was het kinderwetje bedacht door een socialist of liberaal?

Welke groep bleef met lege handen achter bij de pacificatie van 1917?

1.4 Nederland als parlementaire democratie

• Ministers, leden van Eerste en Tweede kamer hebben verschillende rechten --> zie volgende slide.
• In Nederland klassieke en sociale grondrechten.
• Nederland scheiding der machten.
• Wetgevende macht
• Uitvoerende macht
• Rechterlijke macht

Als een ministers een wet bedenkt bij welk recht past dit dan?

Als iemand van de Tweede kamer vervolgens een wijziging wil aanbrengen in deze wet, hoe noem je dit?

Vrijheid van meningsuiting is een voorbeeld van een?

1. Sociaal grondrecht
2. Klassiek grondrecht

Wat moet je kennen en kunnen?

• Begrippen --> gebruik je flashcards
  
• Jaartallen --> altijd een volgorde vraag.
  
• Personen
  
• Teksten uit je boek
  
• Oefen met examenopdrachten
• Vragen uit de kern kunnen beantwoorden