Wat is LessonUp
Zoeken
Kanalen
Inloggen
Registreren
‹
Terug naar zoeken
Taalverzorging C samenstellingen
Taalverzorging C samenstellingen
1 / 17
volgende
Slide 1:
Tekstslide
Nederlands
Middelbare school
havo, vwo
Leerjaar 3
In deze les zitten
17 slides
, met
interactieve quizzen
,
tekstslides
en
2 videos
.
Lesduur is:
80 min
Start les
Bewaar
Deel
Printen
Onderdelen in deze les
Taalverzorging C samenstellingen
Slide 1 - Tekstslide
Programma
-Huiswerk controleren + nakijken
10 min
-Herhalen werkwoordspelling
5 min
-Samenstellingen
15 min
-Oefenen
45 min
Slide 2 - Tekstslide
Leerdoelen
Wat behandelen we vandaag?
Je weet hoe je een samenstelling schrijft;
Je kan correcte samenstellingen maken en foute samenstellingen verbeteren;
Je kan bijzonderheden uitleggen in de schrijfwijze van samenstellingen;
Je kan zelf nieuwe voorbeelden van juiste of onjuiste samenstellingen vinden en bedenken.
Slide 3 - Tekstslide
Samenstellingen
Aaneenschrijven
Spaties
Tussen-s
Samengestelde woorden met één klemtoon.
Feestbeest, limonadeglazen.
In een eigen naam.
Anne Frankhuis. Dode Zeezout.
Als je een extra s hoort.
Koningsdag, buitenshuis.
Meerdere woordsoorten mogelijk.
Lichtgeel, derdewereldlanden.
Soms afhankelijk van de betekenis.
Uitzicht
en
uit zicht. Meedoen
en
mee doen.
Soms begint het rechterdeel met een s waardoor je de tussen-s niet hoort. Vervang.
Dorpsstraat, levensstijl.
Afgeleid van een werkwoord.
lesgegeven, kampeeruitrusting.
Bijwoorden.
Hierheen, daarvandaan.
Engelse leenwoorden.
Flatscreen, feelgoodmovie.
Eigennaam.
TikTokdansje.
Slide 4 - Tekstslide
Samenstellingen
Tussen-en
Tussen-e
Tussen-er
Als het linkerdeel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is met een meervoud op -en.
Boekenweek, krantenbezorger, sterrenstelsel.
Als het linkerdeel van de samenstelling:
- meervoud heeft op -s.
Lentekriebels.
- meervoud heeft op -s en -en.
Keuzestress.
- geen meervoud. P
lattegrond.
- uniek is.
Zonneschijn.
- een bijvoeglijk naamwoord verstrekt.
Apetrots, pikkedonker.
Bij woorden in het meervoud eindigen op -eren.
Eierdop, kinderfiets.
Slide 5 - Tekstslide
Koppelteken
Als klinkers botsen.
zee-eend, auto-onderdelen, lente-ui.
Bij gelijkwaardige combinaties, zoals bij combinaties van titels en beroepen.
chef-kok, rood-wit-blauwe vlag, kaas-uienpizza.
Tussen alle woorden van een vaste woordgroep.
een-op-een, kant-en-klaarmaaltijd.
Bij aardrijkskundige namen en samenstellingen die daarvan afgeleid zijn.
West-Terschelling, Nieuw-Zeelander.
Na afkortingen, letters, cijfers en speciale tekens.
PvdA-leden, L-vormig, 65-plusser. MAAR havoklas en pincode.
Na voorvoegsels:
adjunct, aspirant, assistent, bijna, collega, ex, interim, kandidaat, leerling, meester, niet, non, oud, sint, substituut.
Meester-metselaar, kandidaat-astronauten, Sint-Janskathedraal.
Volgende deel begint met hoofdletter.
Oud-Hollands, Pro-Frans, Anti-AliExpress.
Anderstalige woorden die normaal los geschreven worden.
Déjà-vugevoel, out-of-the-boxdenken.
Slide 6 - Tekstslide
Slide 7 - Video
Slide 8 - Video
Je schrijft een tussen-n in de samenstelling als...
A
het eerste deel een bn is dat eindigt op -en
B
het eerste deel een zn is
C
het eerste deel een zn is en het meervoud eindigt op -en
D
het eerste deel een zn is dat eindigt op -en
Slide 9 - Quizvraag
Wat moet je als eerste doen om te bepalen of de samenstelling geschreven wordt
met een tussen-n?
A
Je splitst de samenstelling in losse woorden.
B
Je kijkt of het eerste deel een meervoud heeft op -en.
C
Je kijkt of er bijzonderheden zijn.
D
Je kijkt of het eerste deel een zn is.
Slide 10 - Quizvraag
Hoe schrijf je dit woord?
A
zonnebril
B
zonnenbril
Slide 11 - Quizvraag
Met of zonder tussen-n?
A
kattebak
B
kattenbak
Slide 12 - Quizvraag
Met of zonder tussen-n?
A
hogeschool
B
hogenschool
Slide 13 - Quizvraag
Met of zonder tussen-n?
A
spinnenwiel
B
spinnewiel
Slide 14 - Quizvraag
Waarom schrijf je maneschijn zonder tussen-n?
A
Je hebt er maar één van.
B
Het eerste deel heeft twee meervouden.
C
Het eerste deel heeft alleen een meervoud op -s.
D
Het juiste antwoord staat er niet tussen.
Slide 15 - Quizvraag
Waarom schrijf je horlogemaker zonder tussen-n?
A
Je hebt er maar één van.
B
Het eerste deel heeft twee meervouden.
C
Het eerste deel heeft alleen een meervoud op -s.
D
Het juiste antwoord staat er niet tussen.
Slide 16 - Quizvraag
Aan de slag!
Wat? Lezen theorie handboek (184-186) + maken opdracht 3 t/m 8 van Taalverzorging C.
Hoe? Oefenboek en antwoorden in schrift
Tijd? 25 minuten
Hulp? Zelfstandig
Klaar? Lezen in leesboek
Slide 17 - Tekstslide
Meer lessen zoals deze
Taalverzorging C samenstellingen
20 dagen geleden
- Les met
28 slides
Nederlands
Middelbare school
havo, vwo
Leerjaar 3
Blok 1, paragraaf C Meningen en argumenten
19 dagen geleden
- Les met
10 slides
Nederlands
Middelbare school
vwo
Leerjaar 3
Blok 1, paragraaf C Meningen en argumenten
September 2024
- Les met
11 slides
Nederlands
Middelbare school
vwo
Leerjaar 3
W3: Taalverzorging: Spelling samenstellingen en liggend streepje
December 2023
- Les met
21 slides
Nederlands
Middelbare school
vwo
Leerjaar 3
W3: Taalverzorging: Spelling samenstellingen en liggend streepje
Mei 2023
- Les met
29 slides
Nederlands
Middelbare school
vwo
Leerjaar 3
samenstellingen, aaneengeschreven of los en woorden met een liggend streepje
November 2022
- Les met
25 slides
Nederlands
Middelbare school
havo, vwo
Leerjaar 3
Samenstellingen
September 2023
- Les met
29 slides
Nederlands
Middelbare school
havo, vwo
Leerjaar 3
samenstellingen, aaneengeschreven of los en woorden met een liggend streepje
April 2022
- Les met
16 slides
Nederlands
Middelbare school
havo, vwo
Leerjaar 3