4.1 - 2a - Les 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

4.1 - De Pruikentijd

Les 1
We gaan door naar de achttiende eeuw

Uitleg 4.1

Pruiken en revoluties (1700-1800)
Lodewijk XIV werd kaal + Pruiken zijn duur

Daarom: aanzien

Mode in de achttiende
eeuw

Pronkende pruiken

Ook mannen make-up
(helemaal bleek...)

Vrouwen hoepelrokken en
decolleté

Heel praktisch....

Grote stappen lopen

Plassen?!
Met wind lopen?

Lesdoelen

1. De leerling kan met voorbeelden uitleggen dat de Gouden Eeuw in de 18e eeuw definitief voorbij was.
2. De leerling kan in eigen woorden uitleggen dat er in Frankrijk sprake was van ongelijkheid. In zijn antwoord gebruikt de leerling de volgende woorden: 'standenmaatschappij, privileges en indirecte belastingen. 

3. De leerling kan uitleggen wat de vier kenmerken van de verlichting zijn. 

Lesdoelen

1. De leerling kan met voorbeelden uitleggen dat de Gouden Eeuw in de 18e eeuw definitief voorbij was.
2. De leerling kan in eigen woorden uitleggen dat er in Frankrijk sprake was van ongelijkheid. In zijn antwoord gebruikt de leerling de volgende woorden: 'standenmaatschappij, privileges en indirecte belastingen. 

3. De leerling kan uitleggen wat de vier kenmerken van de verlichting zijn. 

Een klap waarvan de economie zich nooit volledig herstelde...

Het Rampjaar (1672)

Gebieden werden geplunderd

Handel viel stil
Veel banken, bedrijven failliet

18e eeuw: economische achteruitgang

• Productie/nijverheid nam af (textiel in Leiden)
• Handelsbedrijven (zoals de VOC): minder winst
• In veel steden: werkloosheid

Lesdoelen

1. De leerling kan met voorbeelden uitleggen dat de Gouden Eeuw in de 18e eeuw definitief voorbij was.
2. De leerling kan in eigen woorden uitleggen dat er in Frankrijk sprake was van ongelijkheid. In zijn antwoord gebruikt de leerling de volgende woorden: 'standenmaatschappij, privileges en indirecte belastingen. 

3. De leerling kan uitleggen wat de vier kenmerken van de verlichting zijn. 

Standenmaatschappij

• 1) Geestelijken, 2) adel en 3) boeren en burgers
  
• Alle standen: rechten en plichten
• Dit was al sinds de middeleeuwen.

Privileges van de eerste twee standen

Belastingen/tol mogen
heffen

Heer en meester over
boeren en grondbezit

Weinig/geen belastingen
betalen

Derde stand had het slecht

Lesdoelen

1. De leerling kan met voorbeelden uitleggen dat de Gouden Eeuw in de 18e eeuw definitief voorbij was.
2. De leerling kan in eigen woorden uitleggen dat er in Frankrijk sprake was van ongelijkheid. In zijn antwoord gebruikt de leerling de volgende woorden: 'standenmaatschappij, privileges en indirecte belastingen. 

3. De leerling kan uitleggen wat de vier kenmerken van de verlichting zijn. 

1. Gebruiken van verstand (rationalisme)

Kant: sapere Aude! (Durf te denken)
Je kritische stem vormen en laten horen (vrijheid)

Daarvoor is 2. vrijheid van denken nodig!

2.1 Tegen vaststaande ideeën van de kerk

Daarvoor is 2. vrijheid van denken nodig!

2.2 Tegen vervolging van mensen met andere ideeën/ketters

Daarvoor is 2. vrijheid van denken nodig!

2.3 Tegen bijgeloof en Gods wonderen

3. Geloof in vooruitgang

4. Verlichtingsdenkers denken na over verbeteren van de politiek... Montesquieu bijvoorbeeld

Niet één iemand die alle macht heeft en beschermen van het volk; de macht wordt verdeeld over drie partijen!

Wetgevend: bepaalt de wetten!

Het parlement nu!

Uitvoerend: voert de wetten uit!

Rechtelijke macht: controleert of de overheid haar werk goed doet/ zich aan de wet houdt

Rechters controleren of de overheid zich wel aan de wet houdt!

Uitvoerend    Wetgevend    Rechterlijk 

Kenmerken van de verlichting

1. Gebruiken van het verstand (rationalisme)
2. Tegen religieus dogmatisme (aarde centrum universum), fanatisme (inquisitie) en bijgeloof (God verricht wonderen).
   
3. Geloof dat het door de verlichting beter wordt
4. Nadenken over maatschappij en politiek
   

Bloei van de burgerij (handelaren, advocaten en ondernemers)

Goede manieren en rijkdom laten zien -> bloei van de burgerlijke cultuur

Bespreken politieke situatie en verlichte teksten, briefcontact, salons, koffiehuizen en leesgroepjes

Vrouwen kregen een stem! Aanwezig, organiseerden dit, spraken in het openbaar, schreven teksten

Mary Wollstonecraft

- Gemengd onderwijs

- Vrouwen langer en hoger geschoold

- Gelijke positie vrouwen huwelijk

Wat we gaan doen

- Inleveren betoog en inloggen LessonUp
- Herhalen vorige les
- Nieuwe lesstof

- Zelfstandig werken

4.1; opdrachten 1 t/m 7 (blz. 97-99)