4. Koppelteken en weglatingsstreepje

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Koppelteken en weglatingsstreepje

Blz. 254

Lesdoelen:

Je weet wanneer en waar je een koppelteken en een weglatingsstreepje in een woord moet plaatsen.

Gebruik koppelteken (1)

• in samenkoppelingen, die anders onoverzichtelijk worden:
  

staakt-het-vuren, doe-het-zelfzaak, peper-en-zoutstel

• in samenstellingen, tussen klinkers die je ook samen kunt uitspreken, de zogenaamde ‘botsende klinkers’ (aa, ae, ai, au, ee, ei, eu, ie, ii, oe, oi, oo, ou, ui, uu en i+j, i+ij, e+ui): bio-industrie, café-eigenaar, massa-immigratie (maar: juryuitspraak, rijangst, massaontslag)

Gebruik koppelteken (2)

• bij letters, cijfers, andere tekens, afkortingen en St of Sint:
  

&-teken, AOW-leeftijd, Sint-Bavokerk, vwo-leerling (maar havoleerling)

• bij aardrijkskundige namen, of woorden die daarvan afgeleid zijn:
  

Noord-Italië, Zeeuws-Vlaanderen, ‘s-Gravenhage, Nieuw-Zeelandse

• in woorden met de voorvoegsels adjunct-, aspirant-, bijna-, ex-, interim-, kandidaat-, leerling-, niet-, non-, oud-: bijna-ongeluk, ex-man, interim-manager

Gebruik koppelteken (3)

• Als het tweede deel van de samenstelling een hoofdletter heeft: pro-Europees, anti-Amerika

• bij samenstellingen van twee gelijkwaardige woorden
  (paars-groen, bar-discotheek, hotel-restaurant)

Gebruik weglatingsstreepje

• als je een deel van een woord weglaat: voor- en tegenspoed (voorspoed en tegenspoed), kooklessen en -cursussen (kooklessen en kookcursussen), basis- en voortgezet onderwijs (basisonderwijs en voortgezet onderwijs).
  

Let op: gebruik geen weglatingsstreepje als je een heel woord weglaat: kleine en grote bedragen, nationale en wereldkampioenschappen.

Even oefenen

Kies bij de volgende slides het juiste antwoord.

Schrijf de woorden zo nodig aan elkaar of plaats een koppelteken of weglatingsstreepje.

auto onderdeel

Schrijf de woorden zo nodig aan elkaar of plaats een koppelteken of weglatingsstreepje.

haat liefde verhouding

Schrijf de woorden zo nodig aan elkaar of plaats een koppelteken of weglatingsstreepje.

DVD collectie

Schrijf de woorden zo nodig aan elkaar of plaats een koppelteken of weglatingsstreepje.

assistent bondscoach

Schrijf de woorden zo nodig aan elkaar of plaats een koppelteken of weglatingsstreepje.

Zuid Holland

Schrijf de woorden zo nodig aan elkaar of plaats een koppelteken of weglatingsstreepje.

astma onderzoek

Noteer de woorden met op de juiste plaats het weglatingsstreepje. Let op: soms hoef je geen weglatingsstreepje te gebruiken.

autorijlessen en autohandelaren

Noteer de woorden met op de juiste plaats het weglatingsstreepje. Let op: soms hoef je geen weglatingsstreepje te gebruiken.

dinsdagavond en woensdagavond

Noteer de woorden met op de juiste plaats het weglatingsstreepje. Let op: soms hoef je geen weglatingsstreepje te gebruiken.

coronatest en coronavaccin

Noteer de woorden met op de juiste plaats het weglatingsstreepje. Let op: soms hoef je geen weglatingsstreepje te gebruiken.

makkelijke proefwerken en moeilijke proefwerken

domino + effect

1. dominoeffect
2. domino-effect
3. domino effect

anti + aanbaklaag

1. antiaanbaklaag
2. anti-aanbaklaag
3. anti aanbaklaag

Zuid + Tirol

1. ZuidTirol
2. Zuid-Tirol
3. Zuid Tirol

ex + politie + agent

1. expolitieagent
2. ex-politie-agent
3. ex-politieagent
4. ex politieagent

pro + Frans

1. proFrans
2. pro-Frans
3. pro Frans

vwo + leerling

1. vwoleerling
2. vwo-leerling
3. vwo leerling

Aan het werk

Maak opdracht:

2, 3, 4, 6 (in je schrift)

Tijd over? Maak opdracht 7