Examentraining Les 1

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 4

Examentraining Les 1

Leerdoelen

Leerdoel 1: Faseovergangen begrijpen

Leerdoel 2: Temperatuurschalen en vriespuntsverlaging

Leerdoel 3: Ionentheorie

Leerdoel 4: Kwantitatieve berekeningen

Leerdoel 6: Vergelijkende ionenanalyse

Leerdoel 7: Moleculaire formules en reacties

Leerdoel 8: Moleculaire structuuranalyse

Leerdoel 9: Concentratieprincipes

Leerdoel 10: pH-waarde en zuur-base theorie

Leerdoel 11: Elektrische geleidbaarheid

Leerdoel 12: Praktische laboratoriumvaardigheden

fase overgangen

Als stoffen naar verschillende fases gaan noem je dit faseovergangen.

Elke faseovergang kost energie.

3.3 Faseovergangen

Fasen en faseovergangen

• Zes faseovergangen (verandering van fase)

Faseovergangen tussen vloeistof en gas:
vloeistof --> gas: verdampen

gas --> vloeistof: condenseren

 Blz. 125

Is het koken van een eitje een chemische reactie of niet?

Ja

Nee

Is het verkleuren van verf een chemische reactie of niet?

Ja

Nee

Is het hard worden van kaarsvet een chemische reactie of niet?

Ja

Nee

Is het hard worden van beton een chemische reactie of niet?

Ja

Nee

Temperatuurschalen

Vergelijking van temperatuurschalen met het kook- en vriespunt van water en het absolute nulpunt.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fahrenheit#/media/Bestand:Temperature_Scales-NL.png

Temperatuurschalen

Vraag

Vraag

Een ion

• een geladen atoom noem je een ion
  
• Een negatief ion heeft meer elektronen dan protonen
  
• een positief ion heeft minder elektronen dan protonen.
  

Ionbinding

• Aantrekking tussen + en - ionen noem je de ionbinding.
• Zeer sterke binding

Ionaire verbindingen

Positieve en negatieve ionen trekken elkaar aan en kunnen een verbinding maken met elkaar: een ionbinding.

Enkelvoudige of samengestelde ionen

• Ionen zijn er in 2 vormen:
• Enkelvoudige ionen, dit is vaak een enkel positief metaal ion.
• Samengestelde ionen, dit zijn  ionen die bestaan uit 2 of meer niet metalen.

Hoeveel valentie-elektronen heeft fosfor (P)?

Naamgeving moleculaire stoffen

Naamgeving moleculaire stoffen

Naam atoom 1 + naam atoom 2 EN rekening houden met aantal atomen!

Het aantal krijgt een Griekse voorvoegsel:

1 = mono                                                            VOORBEELD:

2 = di                                                                    P₂O₅         P = fosfor, is er 2x dus di

3 = tri                                                                                        O = oxide, is er 5x dus penta

4 = tetra                                                                dus: difosforpentaoxide

5 = penta

6 = hexa                              LET OP: O = oxide (ipv zuurstof), S = sulfide (ipv zwavel)

Naamgeving moleculaire stoffen 

(bestaan uit atomen die aan elkaar verbonden zijn)

Formule - triviale naam - systematische naam

H2O             water                   diwaterstofmono-oxide
CO2             koolzuur             koolstofdioxide

N2O             -                             distikstofmono-oxide

Eigenschappen van moleculaire stoffen

Moleculaire stoffen bevatten alleen niet-metaal atoomsoorten. 

Moleculaire stoffen geleiden geen stroom. 

Moleculaire stoffen hebben meestal een laag kookpunt en smeltpunt. 

Eigenschappen van moleculaire stoffen

Moleculaire stoffen bevatten alleen niet-metaal atoomsoorten. 

Moleculaire stoffen geleiden geen stroom. 

Moleculaire stoffen hebben meestal een laag kookpunt en smeltpunt. 

 

Covalentie

Covalentie: het aantal atoombindingen dat een atoom kan vormen om de edelgasconfiguratie te verkrijgen.

Voorvoegsels bij moleculaire stoffen

Wat is de covalentie van koolstof?

• 4
  

Covalentie

Covalentie	Elementen
1	H, F, Cl, Br, I
2	O, S, Se
3	N, P
4	C, Si

Covalentie (periodiek systeem)

Ezelsbruggetje Covalentie

H     covalentie 1

O     covalentie 2

N    covalentie 3

C     covalentie 4

Wat is de naam van CBr4?

1. koolstoftetrabromide
2. koolstoftetrabroom
3. koolstof(IV)broom
4. methaan

Wat is de systematische naam van:

CF​4​​

1. Koolstoftetrafluoride
2. Koolstofpentafluoride
3. Koolstoftetrafosfide
4. Monokoolstoftetrafluoride

Wat is de systematische naam van

NF​3​​

1. Stikstoffluoride
2. Stikstofdifluoride
3. Tristikstoffluoride
4. Stikstoftrifluoride

Wat is de systematische naam van

S​2​​O​2​​

1. Dizwaveldioxide
2. Dizwaveldizuurstof
3. Zwaveldioxide
4. Zwavelzuurstof

Wat is de systematische naam van H2O2?

1. monowaterstofdioxide
2. monowaterstofmono-oxide
3. diwaterstofdioxide
4. diwaterstofmono-oxide

Wat is de covalentie?

1. Hoeveel bindingen een atoom aangaat
2. De lading die het ion krijgt
3. Het aantal schillen van het atoom
4. Het aantal elektronen in de buitenste schil

Wat is de covalentie van stikstof?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat is de covalentie van zuurstof?

1. 1
2. 2
3. 3
4. zuurstof heeft geen covalentie

Concentratiebepaling

Concentratie

• Oplossingen bestaan uit een oplosmiddel en een opgeloste stof.
• Hoe meer stof we oplossen, hoe hoger de concentratie
• Denk bijvoorbeeld aan suiker, hoe meer suiker, hoe zoeter -> hogere concentratie suiker.

Concentratie=​Volumeoplossing(L)​​Massaopgelostestof(g)​​

Concentratie

Er zijn 2 maatcilinders met dezelfde concentratie.

Welke dan?

én waarom?

In de scheikunde dus: gr per liter (gr/L) 

Concentratie 

Bij oplossingen gebruik je vaak concentratie.

c = concentratie in g/L

m = massa opgeloste stof in g

v = volume oplossing in L

Vb: wat is de concentratie suiker in energydrink? Een blikje van 250 mL bevat 27,5 g suiker. 

c=​v​​m​​

1. Je lost 20,0 mg stof op in een maatkolf van 250 ml.
Hoe groot wordt de massaconcentratie na aanvullen?

1. 12,5 mg/L
2. 80 mg/L
3. 0,080 mg/L
4. 0,125 mg/L

2. Hoe groot is de massaconcentratie
in g/L van 4,66 g stof in 500 mL?

1. 0,00932 g/L
2. 107 g/L
3. 0,107 g/L
4. 9,32 g/L

3. We lossen 220 mg keukenzout op. Het eindvolume wordt 250,0 mL.
10,0 mL van deze oplossing bevat: ... mg keukenzout.

1. 1,14 mg
2. 0,88 mg
3. 8,80 mg
4. 88,0 mg

4. Je lost een suikerklontje van 2,00 g in een kopje
thee. Het totale volume is 150 mL.
Bereken de massaconcentratie suiker in gram
per liter.

1. 1,33 g/L
2. 75,0 g/L
3. 0,075 g/L
4. 13,3 g/L

Stoffen verspreiden zich 

Stoffen zijn altijd in beweging 

Ze willen zich verspreiden van een hoge concentratie (waar heel veel stof is) naar een lage concentratie

Afhankelijk van druk en temperatuur 

Hoe werkt een titratie?

Doel: bepalen van de onbekende concentratie
             van een oplossing 

• Erlenmeyer (A) met oplossing met onbekende 
    concentratie.

• Buret (B) bevat de oplossing met bekende 
    concentratie.
  

• Met kraantje (C) kun je heel nauwkeurig vloeistof    
    toevoegen.

A

B

C

Leerdoel 10: pH-waarde en zuur-base theorie

Leerdoel 11: Elektrische geleidbaarheid

Leerdoel 12: Praktische laboratoriumvaardigheden