11.2 Anorganische en organische stoffen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Tas van tafel

Laptop pakken en opstarten

Binas pakken

Scheikunde in de biologie

Bij hoofdstuk 11 komt een beetje
scheikunde kijken.

Schrik niet, maar stel vooral veel vragen en
trek aan de bel als je het niet begrijpt.

Sleep de organisatieniveaus van klein naar groot, van boven naar beneden, naar de vakjes aan de rechterkant. (T1)

celorganellen

cellen

weefsels

organen

orgaanstelsels

organismen

atomen

moleculen

Leerdoel

Je kan uitleggen waaruit moleculen zijn opgebouwd

Je kan globaal uitleggen wat atomen zijn en waar je informatie over atomen kan vinden

Degenen die scheikunde in hun vakkenpakket hebben mogen nu zelfstandig bezig met deze LessonUp. Maak daarna een samenvatting/begrippenlijst van 11.2

Zijn de bouwstenen van alles

Atomen kunnen verbindingen aangaan. Hierdoor vormen ze moleculen.

Binas tabel 99 laat alle atomen zien die er zijn.

Als er naar atomen gerefereerd wordt, dan wordt er vaak gebruik gemaakt van afkortingen. Zoek op waar de volgende afkortingen voor staan:

H, C, O, P, N, S

Sleep de juiste elementen naar de juiste afkortingen

C

N

O

He

S

H

P

Ca

Zuurstof

Helium

Zwavel

Waterstof

Fosfor

Calcium

Koolstof

Stikstof

Sleep de mineralen naar de juiste taak

Belangrijk voor bloeddruk

Nodig voor vervoer zuurstof

Voor sterke botten

Calcium

Natrium

IJzer

Molecuulformules

In nitriet zitten één stikstofatoom en twee zuurstofatomen. Noteer de molecuulformule

Welke atomen zitten er allemaal in thymine (T)?

Bijzondere notering

Omdat een molecuul soms wel heel vol wordt als je hem volledig uitschrijft, worden koolstof en waterstof atomen soms anders genoteerd.


Elke hoek van zo'n dergelijke ring bestaat uit een koolstofatoom en meerdere waterstofatomen 

Bekijk thymine nogmaals. Hoeveel koolstofatomen bevat deze?

1. 1
2. 3
3. 4
4. 5

Leerdoel 2 (11.2)

je kent de verschillende soorten organische stoffen en de bijbehorende kenmerken

je kunt het verschil uitleggen tussen anorganische en organische stoffen

Succes criteria

je weet wat een organische stof is
je weet wat een anorganische stof is
je kent de verschillende symbolen van de meest voorkomende atomen (C, H, O, N, S, P, enz.)
je kunt in je binas informatie over de verschillende organische stoffen vinden

Organische stoffen

• verbindingen door organismen gemaakt
  
• grote, complex gebouwde moleculen
  
• bevatten minimaal 2x een C-atoom (uitzondering is methaan)
  
• er ligt chemische energie in opgeslagen
  

voorbeelden: glucose (C₆H₁₂O₆) - methaan - zetmeel - allerlei soorten vetten - allerlei soorten eiwitten - andere soorten koolhydraten

Anorganische stoffen

• eenvoudig gebouwd
  
• bevatten maximaal 1x een C-atoom (uitzondering is methaan)
• bevatten geen, voor ons toegankelijke, chemische energie
  
• afkomstig uit de niet levende natuur
  

voorbeelden: H2O - CO2 - O2 - N2 

Plaats de hierboven genoemde stoffen in het juiste vak

Organisch

Anorganisch

Kokosvet

Zetmeel

Aminozuren 

Natriumfosfaat (Na3PO4)

Ijzer

Waterstof

Calcium

Koolstofdioxide (CO2)

Noteer hier drie voorbeelden van organische stoffen

Noteer hier drie voorbeelden van anorganische stoffen

Gebruik voor de opdracht op de volgende slide je binas

biologiepagina.nl

Aan de slag

Maak een begrippenlijst / samenvatting van deze Lesson-Up

Huiswerk vrijdag 2 november:

- Doorlezen 11.2

- Begrippenlijst Lesson-UP 11.2 les 1