TH1: pv + vd

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

TH1B: maandag 8 december

Wat gaan we doen vandaag?

• 10 minuten lezen
• Uitleg taalverzorging H3
• Aan de slag met de opdrachten

Lesdoelen

- Je kunt persoonsvormen in de tegenwoordige tijd goed spellen.

- Je kunt voltooide deelwoorden goed spellen.

Hoe vind je de persoonsvorm ook alweer?

Persoonsvorm tegenwoordige tijd (tt)

	Werken (tt)	Vinden (tt)
Ik-vorm	Ik werk	Ik vind
(enkelvoud)	Werk jij?	Vind jij?
Ik-vorm + t	Jij werk t	Jij vind t
(enkelvoud)	Hij/zij werk t	Hij/zij vind t
Hele werkwoord	Wij werken	Wij vinden
(meervoud)	Jullie werken	Jullie vinden
	Zij/ze werken	Zij/ze vinden

Ik ... (vinden) melk chocolade het lekkerst.

1. vindt
2. vint
3. vind
4. vinden

Waarom? De regel erbij...

Vinden -en = ik-vorm --> dus ik vind

Ik vind

Hans (kleden) ...... zich aan.

1. kleed
2. kleedt
3. kled
4. kleet

Waarom? De regel erbij...

Kleden -en = ik-vorm --> dus ik kleed

Hij/zij kleed + t 

Tip: gebruik het werkwoord 'lopen' om erachter te komen of er een -t achter moet (ik loop - jij loopt).

Mijn zus ... (surfen) de hele avond rond op het internet.

1. surft
2. surfd
3. surfde
4. surfte

Waarom? De regel erbij...

Surfen -en = ik-vorm --> dus ik surf

Hij/zij surf + t 

Tip: gebruik het werkwoord 'lopen' om erachter te komen of er een -t achter moet (ik loop - jij loopt).

Het voltooid deelwoord

Je weet hoe je de persoonsvorm vindt en schrijft. Naast de persoonsvorm kunnen er nog meer werkwoorden in de zin staan, bijvoorbeeld een voltooid deelwoord (vd).

Als er een voltooid deelwoord in de zin staat, is de pv een vorm van zijn, hebben of worden.

• Een voltooid deelwoord begint vaak met be-, ge-, ver- of ont-

Voorbeelden

• Mario is vanmorgen vroeg opgestaan.
  PV = is 
  VD = opgestaan
• Rowan heeft zijn fietsband geplakt.
  PV = heeft
  VD = geplakt
• Zijn abonnement wordt volgende week opgezegd. 
  PV = wordt
  VD = opgezegd

Wat is het voltooid deelwoord in de volgende zin:
Karin is naar Zaandam verhuisd.

Zo schrijf je het voltooid deelwoord:

• Eindigt het voltooid deelwoord op een -t of een -d? Gebruik de verlengproef om de laatste letter te vinden.
  Voorbeeld: De docent heeft de toets geprin... 
  Je hoort geprinte, dus je schrijft geprint.
• Als je niet goed kunt horen welke letter je moet schrijven, gebruik je 't ex-fokschaap 
• Eindigt het voltooid deelwoord op een -n? Schrijf het zo kort mogelijk:
  Voorbeeld: gewonnen, gebeten, gezien, gedaan etc.

Het voltooid deelwoord samengevat

Als je niet weet of het voltooid deelwoord op een -t of een -d eindigt, dan kun je het langer maken (in de verleden tijd).

• Ik heb gerend. (want rende)
• Ik heb gefietst. (want fietste)
• Ik heb gepakt. (want pakte)

Je kan ook 't ex-fokschaap gebruiken om te weten hoe je het voltooid deelwoord schrijft.

Vul in (ik-vorm):
rennen
tt = _____, vd = _____

Vul in (ik-vorm):
lopen
tt = _____, vd = _____

Aan de slag

Ga aan de slag met opdracht 1 t/m 3 op bladzijde 84 en opdracht 1 t/m 4 op bladzijde 110.

Ik kijk ondertussen het huiswerk na van vorige week (opdracht 1 t/m 4 op bladzijde 102).

Klaar? Leer voor de toets van aankomende woensdag.