THK - les 4

• THK
• MBO
• Studiejaar 2

Kaakchirurgie - les 4

Hoofdstuk 8 

pag. 255

• 8.6 Geretineerde en geïmpacteerde elementen
• 8.7 Tumoren

Planning periode

Week 1:   Uitval

Week 2:   8.1 + 8.2.1

Week 3:   8.2.2 + 8.3

Week 4:   8.4 + 8.5

Week 5:   8.6 + 8.7

Week 6:   8.8 + 8.9

Week 7:   8.10 + 8.11

Week 8:   8.12 + 8.13

Week 9:    TOETSWEEK

Leerdoelen

Aan het eind van de les:

• Kan je het verschillen tussen geretineerde en geïmpacteerde elementen omschrijven
• Weet ik het Latijnse woord voor zwelling
• Weet ik het verschil tussen benigne tumor en maligne tumor
• Kan ik opnoemen op welke verschillende manieren tumor behandeld kan worden

Bespreken studievragen

studievragen les 3 - H8.4 + 8.5

1. Noem vier soorten odontogene ontstekingen en beschrijf ze.

2. Wat is het verschil tussen een chronische en een acute ontsteking?

3. Wat is het doel van de behandeling van odontogene ontstekingen?

4. Wat is een apexresectie? Wanneer is een apexresectie geïndiceerd?

5. Wat is een abces?

6. Om welke twee redenen wordt een abces ontlast?

7. Wat is de meest logische plaats om een incisie te zetten bij een abces?

8. Waarom mag er geen anesthesie door middel van een injectie gegeven worden bij een abces?

9. Waarom wordt er soms een drain aangebracht na een abcesincisie?

10. Hoe herken je een abces?

11. Hoe noemen we een abces onder de huid?

12. Waarom wordt bij een abces meestal geen antibioticum voorgeschreven?

13. Wat is een cellulitis? Wat is de behandeling van een cellulitis?

14. Wat is een odontogene cyste? Welke drie soorten kennen we?

15. Welke twee ontwikkelingscysten kennen we? Beschrijf beide soorten.

16. Welke behandeling wordt uitgevoerd bij ontwikkelingscysten?

17. Welke twee ontstekingscysten kennen we? Beschrijf beide soorten.

18. Welke behandeling wordt uitgevoerd bij ontstekingscysten?

19. Wat is kenmerkend bij een keratocyste?

20. Hoe noemen we het verwijderen van een cyste? Beschrijf de procedure.

21. Waarom komen cystes regelmatig weer terug?

Lesonderwerpen

• Geretineerde elementen
• Geïmpacteerde elementen
• Tumoren
• Indeling van tumoren
• Tumoren in het hoofd-halsgebied
• Therapie bij tumoren

Geretineerde element

Geïmpacteerd element

Geretineerd element

Element wilt niet doorbreken

Oorzaken: verkeerde ligging van tandkiem, ontbreken van eruptiekracht

Komt voor bij: vestandskiezen OK & cuspidaten BK

                

                 verstandskiezen worden in de kaak verwijderd, om evt. folliculaire cyste te voorkomen

                  cuspidaten worden d.m.v. orthodontische apparatuur naar goede plaats gebracht

Geïmpacteerd element

Element kan niet doorbreken

• Lijkt veel op geretineerd element
• Meestal verder doorgebroken
• Komt voor bij: verstandskies OK
• Bij doorbraak: ontstaat opening > operculum
• Operculum geeft kans op pericoronitis
• klachten: pijn, zwelling en kaakkramp (trismus)

Element KAN NIET doorbreken

1. Geretineerd element
2. Geïmpacteerd element

Komt voor bij verstandskies OK

1. Geretineerd element
2. Geïmpacteerd element

Wat is de oorzaak van een geretineerd element?

8.7 Tumoren

• Tumor = Latijnse woord voor zwelling
  
• Verschijnselen die neoplasmata of nieuwvormingen genoemd worden
• Nieuwvorming/gezwel: woekering van cellen met ongecontroleerde groei
• Gezonde mens: aantal cellen is in balans met vervanging van verloren cellen
• Op tumorcellen heeft het regelmechanisme geen invloed

                                                        Gezwellen: benigne en maligne tumoren

Benigne tumor (goedaardige)

Soms hebben benigne tumoren een premaligne karakter

• Gezwel waarvan cellen bij elkaar blijven liggen;
• Door groei wordt omgeving opzij geduwd;
• Dringen niet tussen organen of gezonde cellen;
• Omgeven met kapsel van weefsel;
• Makkelijk chirurgisch te verwijderen;
• Tumor komt bijna nooit terug; ontstaan zelden recidief
• Klachten mogelijk           komt door hun groei andere weefsels verdringen/afknellen

Maligne tumor (kwaadaardige)

Gevaarlijke tumor (twee eigenschappen)

1. Infiltratieve groei:

• Cellen dringen tussen het omringende gezonde weefsel;
• Cellen kunnen zich daarin verdelen;
• Raakt gevuld met abnormaal weefsel    

gezonde weefsel/orgaan kan niet normaal functioneren.

2. Mogelijkheid om te metastaseren:

• Cellen kunnen losraken en via bloed- of lymfebanen op andere 

plaatsen komen;

• Deze nieuwe tumor noemen we: metastase (uitzaaiing).

Benigne tumor =

1. Goedaardige
2. Kwaadaardige

Dringen NIET tussen organen of gezonde cellen =

1. Benigne tumor
2. Maligne tumor

Ander woord voor uitzaaiing =

8.7.1 Indeling van tumoren

• Meeste tumoren in de mond zijn goedaardig;
• Goed onderzoek van mondholte bij controle is belangrijk;
• Symmetrie en asymmetrie in het gezicht;
• Goedaardige tumor groeit langzaam;
• Kwaadaardige tumor groeit snellen;

- Eerder klachten: trismus (kaakkramp), paralyse (verlamming) en pijn

• Zwelling 2-3 dagen is komen opzetten > acute ontsteking
• Niet vertrouwd? vervolgafspraak 2 weken
• MKA-chirurg voor naderonzoek

Elke zweer, wrat, zwelling, witte verkleuring in de mondholte, aan de lippen/tong/speekselklieren die niet binnen 2-3 weken spontaan is verdwenen > kwaadaardig?

Paralyse

1. verlamming
2. kaakkramp

8.7.2 Tumoren in het hoofd-halsgebied

Alle soorten lichaamscellen kunnen tumoren veroorzaken. 

Cellen die bij de tan betrokken zijn > ontaarden en veroorzaken tumor > odontogene tumor

Behandeling bestaat meestal uit chirurgische verwijdering

Tumoren

Epulis: zwelling van een gingivapapil

• ontwikkelen tijdens zwangerschap o.i.v. hormonale veranderingen
  

Fibroom: fibreuze zwelling van het mondslijmvlies

• oorzaak is chronische irritatie bv. slecht passende gebitsprothese/ wang-lipbijten
  

Osteoom/osteosarcoom

• komt voor in kaken

Plaveiselcelcarcinoom: meest voorkomende kwaadaardige tumor

• overal in mondholte
• ziet uit als een zweer
• roken en alcohol > belangrijkste oorzaken

zwelling op gingivapapil

1. Epulis
2. Fibroom
3. Plaveiselcelcarcinoom
4. Osteoom

Belangrijkste oorzaken zijn roken en gebruik van alcohol ...

1. Epulis
2. Fibroom
3. Plaveiselcelcarcinoom
4. Osteoom

8.7.3 Therapie bij tumoren

1. Chirurgische verwijderen van het tumorweefsel; bij maligne tumor wordt er meer weefsel weggenomen dan bij benige tumor

2. Bestraling van het tumorgebied; zodanig dat cellen zich niet meer delen

3. Chemotherapie; toedienen van geneesmiddelen die celdeling afremmen/stopzetten > cytostatica. Afremmen van de groei van ook normale lichaamscellen > rustpauzes

4. Dieet; moermandieet kan positieve invloed hebben op genezingsproces van tumoren. twijfelachtig

Bestraling hoofd-halfgebied

• Gebit moet goed onderzocht worden            elementen die moeilijk behandeld kunnen worden / dubieuze elementen          verwijderen
• Ruim voor de eerste bestraling > bestraling van de kaken remt het vermogen om te genezen

Toch een extractie tijdens de bestraling, wat nu?

• Bestraling verminderd speekselproductie > remineralisatie van het glazuur verminderen > cariës
• Pat. die wordt bestraald            extra fluoride

Elementen die in een tumor of in het gebied van een tumor staan, mogen niet worden geëxtraheerd > kans op metastasering van tumor.

Genezingskans: tumor grootte > genezen als na 5 jaar niet is teruggekeerd/metastasen

4 soorten therapieën bij tumoren

Terugblikken op leerdoelen

Aan het eind van de les:

• Kan je het verschillen tussen geretineerde en geïmpacteerde elementen omschrijven
• Weet ik het Latijnse woord voor zwelling
• Weet ik het verschil tussen benigne tumor en maligne tumor
• Kan ik opnoemen op welke verschillende manieren tumor behandeld kan worden

Huiswerk

Studievragen les 4 H8.6 en 8.7

zie itslearning!

Inleveren in bijbehorende map

Vooruitblikken

Week 6: 

8.8 + 8.9

Lees deze alvast door voor de volgende les!