§4.2 Oorzaken van conflicten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

§4.2 Oorzaken van conflicten

Planning

- Herhaling §4.1

- Leerdoelen §4.2

- Uitleg §4.2

Wat betekent separatisme?

1. De wens van het volk om zich van een staat te scheiden
2. De wens van het volk om invloed te hebben in een land
3. De wens van het volk om te bepalen welke religie er is in een land

Een gewapend conflict is een aanhoudende strijd waarbij jaarlijks

1. 15 doden vallen
2. 25 doden vallen
3. 50 doden vallen
4. 100 doden vallen.

Over welke grondstof zou er, volgens sommige experts, in het Midden-Oosten wel eens een gewapend conflict kunnen uitbreken?

1. Zout
2. Aardgas
3. Water
4. Lithium

Naast culturele factoren zijn er ook andere factoren die conflicten kunnen veroorzaken. Kies de juiste factor bij de conflicten.

Somalische Al-Shabaab-strijders voor de jihad: de ‘heilige oorlog’.

In het oosten van India wil de communistische verzetsbeweging 

al het bezit herverdelen onder de bevolking.

Over de Zuid-Chinese Zee wordt getwist vanwege visrechten.

In Colombia bezetten arme landlozen de boerderijen van 

grootgrondbezitters.

Grondstoffen

Religie

Bezit van land

Ideologie

Een volk kenmerkt zich door:

1. Hetzelfde territorium te bewonen
2. Binnen één staat te bestaan
3. Dezelfde taal, godsdienst en geschiedenis
4. Een nationalistisch karakter

Staat en territorium vallen samen

In de staat leeft een minderheid met een eigen territorium

In verschillende staten woont een minderheid met banden met een andere staat. De minderheid woont verspreid in de staten.

Het territorium van het volk is groter dan de staat. 

Het territorium valt in meerdere staten. In elke staat is het volk een minderheid. 

Leerdoelen

1. Je weet welke oorzaken van conflicten er zijn.

2. Je begrijpt het verband tussen het uitbreken van conflicten, het tot stand brengen van vrede en de rol van de overheid daarin.

3. Je kunt in een conflict de verschillende partijen hun standpunten onderscheiden en tegen elkaar afwegen.

Economische oorzaken

• De aanwezigheid van grondstoffen (natuurlijke hulpbronnen) in een land, zorgt voor problemen maar ook voor inkomsten. Helaas komen de opbrengsten niet altijd ten goede aan de bewoners.
  

• De winning van deze grondstoffen zorgen vaak voor ecologische problemen. Bijv. vergiftiging van rivieren in Peru door goudwinning. En in Nigeria maken lekkende oliepijpleidingen hele gebieden onbruikbaar voor bewoning.

• Door onrechtvaardigheid ontstaan conflicten. In Peru werd de leider van een dorpsprotest tegen een goudmijn vermoord. En in Nigeria loopt het aantal doden door sabotage aan pijpleidingen en aanslagen op aardoliemaatschappijen in de honderden per jaar.

Culturele en demografische oorzaken

• Vaak zijn er conflicten tussen verschillende culturen en religies. Tegenwoordig zijn er bijvoorbeeld op veel plaatsen gewapende conflicten tussen soennieten en sjiieten in Irak en Syrië.
  

• Toch is cultuur of religie vaak niet de oorzaak van een conflict. Deze oorzaak ligt vaker in een combinatie van een oneerlijke verdeling van macht en een gevoel van achterstelling en armoede. Dit zie je in landen met een jeugdbult (een groot aandeel van 15 tot 29 jarigen in de bevolking) in de bevolkingsopbouw. Hier exploderen conflicten extra snel. Vooral een hoge werkloosheid onder jongeren leidt tot frustratie en verzet tegen de machthebbers.

Demografische oorzaken

'Jeugdbult': een groot aandeel van 15-29 jarige in de bevolking.

Geschoolde, jonge bevolking zorgt voor extra onrust.

https:

Rol van de overheid

• In conflictgebieden is vaak dictatuur (= de macht in een land bij een persoon of groep), zoals in Noord-Korea en Iran.
  

• Soms is er ook sprake van een fragile state, een zeer zwakke staat, zoals Centraal-Afrikaanse Republiek. In deze landen heeft de overheid vrijwel geen controle en is er veel corruptie en economische chaos.

https:

Opdracht

Maak de volgende opdrachten van §4.2 in je werkboek:

Opdracht 1, 2, 3, 4, 6 en 7.