DNA

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

DNA

deel 1a Th3 Bs 5

Hoe noem je ook weer
een onderdeel van een cel?

Welke organellen zijn er?
Noem er zoveel mogelijk!

Welke organellen komen wél voor
bij plantencellen maar níet
bij dierlijke cellen?

Plantencel en dierlijke cel

geeft stevigheid

maakt voedingsstoffen (glucose)

beschermt het DNA

vormt een grens tussen de cel en de "buitenwereld"

geeft stevigheid aan de cel én slaat stoffen op

celkern

vacuole

celmembraan

bladgroenkorrel

celwand

chromosomen

In een cel ligt een celkern.

In iedere celkern

zitten 46 chromosomen.

Chromosomen 

komen in (23) paren.

gen

Een gen is:

een gedeelte 

van een chromosoom

dat de informatie geeft

voor de bouw 

van 1 eiwit.

eiwitten

Eiwitten bepalen je eigenschappen!  bv.

- je haar

- hormonen

- bloedgroep

- enzymen

- enz. enz. enz.

DNA

Chromosomen zijn gemaakt van 2 stoffen:

- eiwit

- DNA

nucleotiden

DNA is opgebouwd uit nucleotiden.

Daarvan zijn er 4 verschillende:

A, C, G en T.

Erfelijkheid

De volgorde van 

die nucleotiden bepaalt 

je erfelijke eigenschappen.

Onze nucleotiden zijn 

voor 98,7% identiek 

aan die van een chimpansee.

verschillen

We zijn allemaal uniek 

doordat de nucleotiden in onze genen verschillen.

Daardoor maken we verschillende eiwitten.

Waar in de cel kun je chromosomen vinden?

Van welke twee stoffen zijn chromosomen gemaakt?

Hoeveel chromosomen zitten er
in 1 cel van je grote teen?

Hoe noem je een gedeelte van een chromosoom met de bouwtekening voor 1 eiwit?

Samenvattend

DNA is een aaneenschakeling van nucleotiden: A, C, G en T.

DNA geeft de bouwbeschrijving voor eiwit.

De volgorde van de nucleotiden bepaalt welk eiwit.

Eiwitten bepalen je eigenschappen.

Een stukje DNA dat de bouw van 1 eiwit bepaalt, noem je een gen.

Geslachtscellen

In de zaadcel zit 1 exemplaar van elk van de 23 verschillende chromosomen.

In de eicel ook.

Bevruchting

Bevruchting: het versmelten van de kern van de eicel (23) met de kern van de zaadcel (23).

De bevruchte eicel heeft dan dus 23+23 = 46 chromosomen.

Mitose

De cel gaat delen.

Eerst worden alle chromosomen gekopieerd.

46+46 = 92.

Dan worden de chromosomen eerlijk over 2 cellen verdeeld.

92 :2 = 46 voor iedere cel.

repeat

Dat doen we nog een keer.

En nog een keer.

En...

Elke keer als er een cel bijgemaakt wordt, 

gebeurt dus hetzelfde.

Samenvattend

In de zaadcel en in de eicel zat 1 setje van 23 chromosomen.

Bij de bevruchting kwamen die samen dus 46 chromosomen in de celkern.

Voordat een cel deelt, wordt een kopietje van alle chromosomen gemaakt.

Iedere cel in jouw lijf heeft dus precies dezelfde 46 chromosomen.

meiose

Oftewel:

Waar komen de geslachtscellen dan vandaan?

Meiose heet ook wel

reductiedeling

(reducto!)

verdeling

Bij meiose komt steeds 1 chromosoom per paar in de geslachtscel.

Toeval bepaalt welke.

Hierdoor is iedere geslachtscel weer nét anders.

HET TOEVAL BEPAALT DUS!