H2 - week 10 - les 3 - Grammatica H6 en Spelling H4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Nederlands

Mevrouw Takken, TNL

[e-mail]

Ma, Di, wo, vrij

Let op: 

Doe mee met de LessonUp, 

Check wat je moet doen  deze week. 

Houd je aan de planner!

- Welkom

- H6 woordsoorten - KWW, ZWW en HWW in samengestelde zinnen - terugblik

- Spelling H4 - tussenletters -N- en -S- 

Doel: 

- Je kunt in een samengestelde zin alle persoonsvormen en onderwerpen vinden

- Je kunt zien of een persoonsvorm bij een hoofdzin of een bijzin hoort.

- Je benoemt de werkwoorden in een samengestelde zin. 

Vandaag in de les:

Hulpwerkwoord, zelfstandig werkwoord en koppelwerkwoord

Stap 1: wat zijn de enkelvoudige zinnen?

Stap 2: Zit er in de enkelvoudige zin een naamwoordelijk of een werkwoordelijk gezegde?

Stap 3: Wat zijn alle werkwoorden in die zin? 

NG = KWW + HWW

WG = ZWW + HWW

Werkwoorden in samengestelde zin

Hulpwerkwoord, zelfstandig werkwoord en koppelwerkwoord

Stap 1: wat zijn de enkelvoudige zinnen? (zoek alle pv's)

Stap 2: Zit er in de enkelvoudige zin een naamwoordelijk of een werkwoordelijk gezegde?

Stap 3: Wat zijn alle ww in die zin en wat voor ww zijn dat?

Wist je dat er in de winter van 1963 een autorally werd gehouden op het IJsselmeer?

Werkwoorden in samengestelde zin

Wist je dat er in de winter van 1963 een autorally werd gehouden op het IJsselmeer?

welk ww is WIST?

1. zww
2. kww
3. hww

Wist je dat er in de winter van 1963 een autorally werd gehouden op het IJsselmeer?

welk ww is WERD?

1. zww
2. kww
3. hww

Wist je dat er in de winter van 1963 een autorally werd gehouden op het IJsselmeer?

welk ww is GEHOUDEN?

1. zww
2. kww
3. hww

Tussenletters in samenstellingen

Spelling H4

Samenstelling = twee woorden samenvoegen tot een nieuw woord.

Winkel + wagen = winkelwagen

Kapper + schaar  = kappersschaar

Boek + plank = boekenplank

Tussenletters in samenstellingen: 

Er komt altijd een -s- tussen twee woorden als je hem hoort. (en het eerste deel heeft een mv op -s)

beer + wijfje = wijfjesbeer

Maar soms start het tweede woord met een s-. Dan hoor je het niet. Verander dan het tweede woord:

meisje + school = Meisjesschool/ meisjeschool?

meisje + fiets =  meisjesfiets = meisjesschool

Tussenletters in samenstellingen: -s-

De -(e)n-  is moeilijker. 

In principe schrijf je hem altijd als het eerste deel een zelfstandig naamwoord is en een meervoud op -en heeft:

Artikel uit een krant = krantenartikel

Maar er zijn 6 uitzonderingen:

Tussenletters in samenstellingen: -(e)n-

Je schrijft geen -(e)n- als het eerste deel:

1. Geen zelfstandig naamwoord is (armelui)
2. Geen meervoud heeft (benzinegeur)
3. Alleen een meervoud op een -s heeft (douchebak)
4. Meervoud op -s en -n heeft (giraffehals)
5. Een versterkende betekenis heeft een de hele samenstelling is bijvoeglijk naamwoord (beresterk)
6. uniek is (in Nederland/wereld) (maneschijn, zonneklaar, koninginnesoep) 

Uitzonderingen: -(e)n-

Dan zoek je het op in een (online) woordenboek!

(niet te moeilijk doen, maar onthoud het vervolgens wel!)

Wat als je twijfelt?

Hoe schrijf je deze samenstelling?
Omgang+regeling

Hoe schrijf je deze samenstelling?
zwijn+stal

In principe schrijf je hem altijd als het eerste deel een zelfstandig naamwoord is en een meervoud op -en heeft:

Artikel uit een krant = krantenartikel

Tussenletters in samenstellingen: -(e)n-

Hoe schrijf je deze samenstelling?
spin+web

In principe schrijf je hem altijd als het eerste deel een zelfstandig naamwoord is en een meervoud op -en heeft:

Artikel uit een krant = krantenartikel

Tussenletters in samenstellingen: -(e)n-

Hoe schrijf je deze samenstelling?
spin+wiel

Je schrijft geen -(e)n- als het eerste deel:

1. Geen zelfstandig naamwoord is (spinnen is hier
2. Geen meervoud heeft (bezinegeur)       werkwoord)
3. Alleen een meervoud op een -s heeft (douchebak)
4. Meervoud op -s en -n heeft (giraffehals)
5. Een versterkende betekenis heeft een de hele samenstelling is bn (beresterk)
6. uniek is (in Nederland/wereld) (maneschijn, zonneklaar, koninginnesoep) 

Uitzonderingen: -(e)n-

Hoe schrijf je deze samenstelling?
rijst + vlaai

Je schrijft geen -(e)n- als het eerste deel:

1. Geen zelfstandig naamwoord is 
2. Geen meervoud heeft Rijst heeft geen mv, rijstkorrels wel
3. Alleen een meervoud op een -s heeft (douchebak)
4. Meervoud op -s en -n heeft (giraffehals)
5. Een versterkende betekenis heeft een de hele samenstelling is bn (beresterk)
6. uniek is (in Nederland/wereld) (maneschijn, zonneklaar, koninginnesoep) 

Uitzonderingen: -(e)n-

Is deze stelling waar? (ja/nee)
omdat je stationswinkel schrijft, is het ook stationschef

Is deze stelling waar? (ja/nee)
je schrijft groentensoep, want het meervoud van groente is groenten

Wat:  Spelling H4 - tussenletters in samenstellingen - Eigen leerlijn

Wanneer: Vrijdag en maandag. (dinsdag oefenen werkwoorden)

Hoe: werk netjes, probeer bij elk voorbeeld te snappen waarom het zo is. 

Kijk goed naar de filmpjes in de methode en als je niet lukt, trek dan op tijd aan de bel!

Aan de slag!