Spasticiteit

• Geneeskunde
• WO
• Studiejaar 6

Behandeling van cerebrale en/of spinale spasticiteit

Stephan Luiting en Charlotte Bogaard

Waar denk je aan bij spasticiteit?

Inhoud

• Definitie
  
• De getallen
  
• Doel behandeling
  
• Voorkomen van spasticiteit-verhogende factoren
  
• Opties behandeling
  
• Take home
  

Definitie

Een motorische stoornis, gekenmerkt door een snelheidsafhankelijke toename van de tonische strekreflexen (‘spiertonus’) met verhoogde peesreflexen, als gevolg van verhoogde prikkelbaarheid van de strekreflex, als een van de uitingen van een laesie van de piramidebaan.

Verschillen

Rigiditeit: tandradfenomeen wordt gevoeld over het hele bewegingstraject, geen snelheidsafhankelijke component

Dystonie: er is net als bij spasticiteit sprake van aanhoudende onwillekeurige spieractiviteit, maar deze is nooit snelheidsafhankelijk en vaak toenemend bij correctie van standsafwijkingen

N.B. beide extrapiramidaal!

Hoe vaak komt spasticiteit voor bij onderstaande aandoeningen?

Dwarslaesie

CVA

MS

40%

70%

80%

De getallen - een schatting

• 40% CVA
• 70% dwarslaesie
• 80% MS

Doel behandeling

Doel: spieren verslappen

Potentiële problemen:

Dwangstanden (zorgproblematiek)

Pijn

Mobiliseren wordt probleem

Slaapproblemen

Voordat je gaat behandelen, moet je eerst zorgen dat er geen spasticiteit-verhogende factoren aanwezig zijn. Noem een somatische factor.

Spasticiteit-verhogende factoren

• Somatisch
  
• Psychologisch
  
• Omgeving
  

Behandelingsopties

• Intrathecale baclofen
  
• Fenol
  
• Botox (niet: toediening!!)
• Orale spasmolytica
  
• Conservatief: oefentherapie
  

Opdracht: in groepjes van 2 bedenk je 2-3 vragen (open/meerkeuze) die betrekking hebben op de stof en die je nader kunt toelichten. Bij voorkeur betrekking hebbend op aanbeveling/indicatie. 25 min.

Stelling I: spierversterkende oefentherapie dan wel excessief oefenen werkt tonusverhogend en daarmee geeft het aanleiding tot progressieve spasticiteitstoename.
Stelling II: oefentherapie wordt aanbevolen wanneer een op functieverbetering gerichte behandeling wordt gegeven, bijvoorbeeld middels botulinetoxine injecties.

1. Stelling I is juist, stelling II is onjuist
2. Stelling I en II zijn juist
3. Stelling I is onjuist, stelling II is juist
4. Stelling I en II zijn onjuist

Take home

• Onderbelicht probleem, veel onderbehandeling (2018: 36%)!
  
• Symptoombestrijding, ook voorkomen complicaties
  
• Denk ook aan de revalidatiearts
  
• Raadpleeg de richtlijn voor verschillende meetmethoden ter evaluatie
  
• Inventariseer voorafgaand aan behandeling de hulpvraag bij verschillende partijen!