Introductie staatsinrichting

De geschiedenis van de Democratische Rechtsstaat in Nederland
1 / 25
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 25 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

De geschiedenis van de Democratische Rechtsstaat in Nederland

Slide 1 - Tekstslide

Wat is een democratie

Slide 2 - Woordweb

democratie
Democratie (van het Grieks δῆμος/dèmos, "volk" en κρατειν/kratein, "heersen", dus letterlijk "volksheerschappij") is een bestuursvorm waarin de wil van het volk de bron is van legitieme machtsuitoefening. 
1. directe democratie, waarin burgers persoonlijk stemmen over wetten, besluiten en benoemingen, 
2.  indirecte, waarin het volk zich laat vertegenwoordigen door een gekozen orgaan, zoals een raad of parlement.  
In een democratie is de voltallige bevolking soeverein en is alle autoriteit gebaseerd op de (minstens theoretische) instemming van het volk. Deze bestuursvorm is gebaseerd op het menselijke gelijkheidsideaal.

Slide 3 - Tekstslide

Wat is een rechtsstaat

Slide 4 - Woordweb

Rechtsstaat
Een rechtsstaat is een staat waarin vrijheid, rechtszekerheid en rechtsgelijkheid voor de burger heel belangrijk zijn. Bovendien geniet de burger bescherming van zijn rechten en vrijheden, tegen medeburgers én tegen de overheid.
In een rechtsstaat wordt de macht van de overheid beperkt door wetten, regels en gewoonten. De inwoners van die staat hebben fundamentele vrijheden en grondrechten.

Slide 5 - Tekstslide

Het is aan ieder bekend dat een vorst, als dienaar van God, geacht wordt zijn onderdanen te beschermen tegen alle onrecht, overlast en geweld, zoals een herder zijn schapen beschermt. De onderdanen zijn niet door God geschapen om de vorst in alles wat hij beveelt onderdanig te zijn en hem als slaven te dienen. De vorst regeert bij de gratie van zijn onderdanen en moet met recht en reden over hen regeren, hen beschermen en liefhebben zoals een vader zijn kinderen liefheeft en zoals een herder met hart en ziel zijn schapen beschermt. Als een vorst zijn plichten niet nakomt, maar, in plaats van zijn onderdanen te beschermen, hen probeert te onderdrukken als slaven, dan is hij geen vorst, maar een tiran. In dat geval mogen zijn onderdanen, na beraadslaging in de Staten-Generaal, hem afzweren en een andere leider kiezen.

Dit recht hebben zij te meer als ze hun vorst niet met vreedzame middelen van zijn tirannieke neigingen hebben kunnen genezen. In dat geval hebben ze geen andere middelen om hun natuurlijke vrijheid, waarvoor men zich met hart en ziel dient in te zetten, veilig te stellen. Daar* van zijn diverse voorbeelden bekend uit andere landen en andere tijden.

Slide 6 - Tekstslide

Wat maakt dit document zo uniek (voor die tijd?)

Slide 7 - Open vraag

Slide 8 - Link

Aan het werk
Kies één van onderstaande denkers, en werk uit wat zijn belangrijkste denkbeeld(en) zijn:
  • Thomas Hobbes - Sociaal contract en vorstelijke soevereiniteit
  • John Locke - Natuurrechten en sociaal contract
  • Montesquieu - Scheiding der machten
  • Rousseau - Volkssoevereiniteit en maatschappelijk contract
  • Adam Smith - Nachtwakersstaat

Slide 9 - Tekstslide

Tik in maximaal 5 zinnen de perfecte samenvatting in van de belangrijkste denkbeelden van jouw denker (zet er ook bij welke denker)

Slide 10 - Open vraag

De Kamer is eruit: geen Wilders-overvallen meer

Onverwachte hoofdelijke stemmingen zijn tot nader order opgeschort – 1 oktober 2020
Het was, met voorsprong, het ongemakkelijkste moment van het politieke jaar tot nu toe: die dag in augustus dat horden Kamerleden van de regeringspartijen op een draf het Kamergebouw verlieten om te ontkomen aan de hoofdelijke stemming over de zorgsalarissen die PVV-leider Wilders zojuist had aangevraagd. Het verhaal is bekend: er waren te weinig leden van de coalitie in huis, een nederlaag dreigde, en opeens was daar de opdracht van de fractiesecretarissen om dan maar echt het gebouw te verlaten zodat er geen quorum meer was en een stemming niet langer mogelijk.

Minder bekend is het enorme chagrijn daarover dat in een groot deel van de Kamer ook nu nog overheerst. Omdat veel Kamerleden in verband met de pandemie deels thuis werken, was de afspraak immers dat er voor een hoofdelijke stemming wat wachttijd zou zijn, om elke fractie de gelegenheid te geven de troepen te verzamelen. In augustus speelde bovendien nog mee dat veel Kamerleden op vakantie waren. Een ongehoorde actie was het dan ook van Wilders, werd in de wandelgangen gebriest bij de coalitiepartijen.


Maar ook viel daar te horen dat ze het van Wilders nog wel begrepen. Die onttrekt zich sowieso aan alle mores. De woede was vooral gericht op partijen als de PvdA, GroenLinks en de SP, die opeens ook deden alsof ze zich niets van de afspraken konden herinneren. In Wilders’ slipstream spraken Asscher, Klaver en Marijnissen schande van de ‘wegrennende regeringspartijen’. 

Slide 11 - Tekstslide

John Hobbes was tegen een absolute monarchie
A
goed
B
fout

Slide 12 - Quizvraag

Locke vond het belangrijk dat een vorst het bezit van mensen beschermde
A
juist
B
onjuist

Slide 13 - Quizvraag

Hobbes vond dat je een koning nooit mocht tegenspreken maar altijd moest gehoorzamen.
A
juist
B
onjuist

Slide 14 - Quizvraag

Locke vond dat je een koning nooit mocht tegenspreken maar altijd moest gehoorzamen.
A
juist
B
onjuist

Slide 15 - Quizvraag

Natuurrechten gelden volgens Locke alleen voor de burgers van de staat, niet voor alle mensen
A
juist
B
onjuist

Slide 16 - Quizvraag

Adam Smith vond je eigenbelang voorop stellen gezond was voor een samenleving.
A
juist
B
onjuist

Slide 17 - Quizvraag

Volgens de nachtwakersstaat van Adam Smith zou een overheid minimumloon moeten instellen voor alle burgers.
A
juist
B
onjuist

Slide 18 - Quizvraag

Rousseau vond dat eigenbelang geen plaats moest hebben in het bestuur van een land.
A
juist
B
onjuist

Slide 19 - Quizvraag

Rousseau vond indirecte democratie niet haalbaar.
A
juist
B
onjuist

Slide 20 - Quizvraag

In de Scheiding der Machten is de uitvoerende macht het parlement
A
juist
B
onjuist

Slide 21 - Quizvraag

In de scheiding der machten is de wetgevende macht het parlement.
A
juist
B
onjuist

Slide 22 - Quizvraag

De VVD is voorstander van een nachtwakersstaat.
A
juist
B
onjuist

Slide 23 - Quizvraag

John Locke vond dat je een koning nooit af mocht zetten.
A
juist
B
onjuist

Slide 24 - Quizvraag

Thomas Hobbes vond dat je een koning nooit af mocht zetten.
A
juist
B
onjuist

Slide 25 - Quizvraag