Hst 9 Ziekte urinewegen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Ziekte urinewegen

Leerdoelen

Je kunt beschrijven wat de oorzaken, symptomen en behandeling zijn van: 

• Urineweginfecties, 
• Urineretentie, 
• Vergroot prostaat
• Urine-incontinentie 
• Nierstenen 

hoe ziet het urinestelsel er ook al weer uit?

Blaas

Nier

Urinebuis

Urineleider

Urineweg infecties

• Binnenkant urinewegen bekleed met slijmvlies
  
• Slijmvlies beschermt cellen tegen urine
  
• Slijmvlieslaag is ontstoken bij urineweginfectie
  

3 types:

Urinebuisontsteking     (urethritis)

Blaasontsteking              ( cystitis)

Nierbekkenontsteking  (pyelonefritis)

Een urineweginfectie komt evenveel voor bij mannen als bij vrouwen

1. Juist
2. Onjuist

Waar komen de bacteriën voornamelijk vandaan die een blaasontsteking veroorzaken?

1. Handen
2. Darmen
3. wc
4. zwembad

een blaasontsteking komt door optrekkende kou

1. Juist
2. Onjuist

Urine retentie

Retentie = vasthouden ​

Deel van urine blijft achter in blaas 

Vaker vrouwen dan mannen ​

Gevaar = stuwing => nierschade​

​

2 vormen:

• Acute retentie ​
  
• Chronische retentie

Acute retentie

Plotseling niet kunnen plassen, terwijl blaas vol zit​

Hevige buikpijn, sterke aandrang, ellendig voelen ​

​

Door: ​

Plotse toename urineproductie​

Lang zitten (diepe stoel / autorit) ​

Te lang ophouden urine​

Gebruik medicijnen (antidepressiva / antiparkinsonmiddelen)​

​

Oplossing = katheter + onderzoek naar oorzaak ​

​

Chronische retentie

Ontstaat heel langzaam​. Blaasspier heeft kracht niet meer om volledig te legen ​

Verschijnselen:​

1. Moeizaam op gang komen urinelozing​
   
2. Slappe urinestraal + druppelen ​
   
3. Nachtelijke incontinentie door te volle blaas ​
   
4. Overdag ook? = overloopblaas ​
   
5. Verschillende oorzaken: bijv. prostaatvergroting, blaasspier te slap, bekkenbodem te gespannen

Prostaat

• Prostaat is een klier
  
• Zo groot als walnoot
  
• maakt vocht aan. 
• Samen met zaadcellen vormt het sperma. 
• In prostaatvocht stoffen die zaadcellen beschermen

Vergroot prostaat

• Prostaat neemt in omvang toe. 
• Urinebuis wordt dichtduwt.
• Duurt langer voordat de urine komt en de straal neemt in kracht af  (soms druppelsgewijs). 
• Snel nieuwe aandrang, door urineretentie.
• Hoger risico blaasontsteking. 
• 's Nachts vaak plassen. 

Urine incontinentie

Ongewild urineverlies ​ - Meer op oudere leeftijd​ - Vaker vrouwen dan mannen ​

​

Verschillende vormen:

1. Stressincontinentie ​(inspanningsincontinentie)
2. Urge-incontinentie (aandrangincontinentie) ​
3. Druppelincontinentie (overloopblaas) ​
4. Neurogene blaas (door verlamming sluitspieren) ​

Stressincontinentie (Met 'stress' wordt druk in buikholte bedoelt)

Urge-incontinentie (aandrangincontinentie) ​

Druppelincontinentie (overloopblaas) ​

Neurogene blaas (door verlamming sluitspieren) ​

Opdracht

zoek op wat de verschillende vormen van incontinentie inhouden. Wat is de oorzaak en wat is de behandeling?

1. Stress incontinentie

• Met 'stress' wordt druk in buikholte bedoelt. 
• Urineverlies bij drukverhoging buik ​zoals hoesten, niezen, tillen, sporten.
• Verzwakking spieren / steunweefsel bekkenbodem 

​

Vooral bij vrouwen na zware bevalling​, in menopauze (blaasverzakking)​, op leeftijd met overgewicht​

Behandeling = herstel bekkenbodemfunctie (oefenen spieren) ​ 

2. Urge incontinentie

Vermindering blaasspierfunctie / spanning inwendige kringspier ​

Hyperactieve blaas: als blaas beetje gevuld is, meteen aandrang​

Bij aandrang voelen meteen urineverlies​

​

Behandeling: ​

blaastraining (vergroten blaascapaciteit) ​

bekkenbodemspieroefeningen ​

Blaasremmende medicijnen (oxybutynine en flavoxaat) ​

​

3. Druppel incontinentie

Bij chronische retentie ​

Blaas vult zich steeds meer ​

Uiteindelijk veel spanning op blaas: sluitspier ontspant: overloopblaas​

​

Bij mannen met vergrote prostaat / vrouwen met grote verzakking​

4. Neurogene blaas

Bij ziekten van zenuwstelsel: zenuwen naar blaas raken verstoord / vallen uit​

​

2 vormen: ​

- Overactieve blaas: patiënt voelt aandrang maar kan niet ophouden​ (zoals bij baby's)

- Hypotone blaas: spier reageert niet op prikkels, blaas loopt leeg bij maximale vulling​

​

Behandeling: incontinentiemateriaal​

Filmpje nierstenen

Vragen:

Hoe ontstaat een niersteen?

Wat zijn de symptomen?

Wat is de behandeling?

TM opdrachten maken

Pathologie (urinewegen en geslachtsorganen):

1, 2. 6. 8. 10, 11. 12. 14