Ravj 1.1 t/m 1.14

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

4 HAVO ECONOMIE  ||  2024-2025

Programma

1e lesuur: 

 - Lesdoelen

 - Theorie

 - Aan de slag

2e lesuur:

 - Filmpje kijken

 - Theorie

 - Aan de slag

Lesdoelen

Aan het einde van de les

Voordelen en nadelen van keuzes vaststellen en afwegen. 

Aantonen wanneer er sprake is van meeliftersgedrag. 

Gevangenendilemma herkennen in situaties. 

Verklaren waarom spelers niet kiezen voor samenwerking. 

Ruilen over tijd

Welke keuze moet jij wekelijks maken? Omschrijf een keuze waarin je of moet kiezen wat geld kost of wat tijd kost.

Samenwerken of niet

Keuzes

Tara & Sofie --> opruimen of niet opruimen

		Sofie
		Ruimt op	Ruimt niet op
Tara	Ruimt op	30; 30	70 ; 10
	Ruimt niet op	10; 70	60 ; 60

Samenwerken of niet

Keuzes

Tara & Sofie --> opruimen of niet opruimen

		Sofie
		Ruimt op	Ruimt niet op
Tara	Ruimt op	30; 30	70 ; 10
	Ruimt niet op	10; 70	60 ; 60

Stappenplan

Neem de tabel over en onderstreep de keuzes. 

Omschrijf de keuzes van speler 1 (in dit geval Tara)

Omschrijf de keuzes van speler 2 (in dit geval Sofie)

Conclusie

--> Vergeet niet in je stappen ook de getallen van de tabel te gebruiken. 

Oplossen

Strategie Tara

Als Sofie opruimt, dan ruimt Tara niet op. 10 minuten is korter dan 30 minuten. 

Als Sofie niet opruimt, dan ruimt Tara niet op. 60 minuten is korter dan 70 minuten. 

Ongeacht wat Sofie doet. Tara ruimt niet op. 

Dominante strategie voor Tara is niet opruimen. 

Strategie Sofie

Als Tara opruimt, dan ruimt Sofie niet op. 10 minuten is korter dan 30 minuten, 

Als Tara niet opruimt, dan ruimt Sofie niet op. 60 minuten is korter dan 70  minuten. 

Ongeacht wat Tara doet, Sofie zal niet opruimen. 

De dominante strategie voor Sofie is niet opruimen. 

Conclusie

Sofie en Tara zullen niet opruimen en uitkomen op 60 ; 60.

Samenwerken komt niet tot stand. 

Dominante strategie

Voordeligste strategie  die iemand kiest onafhankelijk van wat de ander kiest. 

Heeft Takao een dominante strategie?

1. ja, geen prijsverlaging
2. nee
3. ja, wel prijsverlaging

Wat is de dominante strategie voor Peter als de andere niet betalen (de dominante strategie is waarbij de opbrengst het hoogste is)?

1. Wel betalen
2. Niet betalen

Aan de slag

Maken tot en met 1.7!

Meeliften

Uit welk vakje blijkt dat Sofie een meelifter is?

Antwoord invullen volgende dia. 

		Sofie
		Ruimt op	Ruimt niet op
Tara	Ruimt op	30; 30	70 ; 10
	Ruimt niet op	10; 70	60 ; 60

Uit welk vakje blijkt dat Sofie een meelifter is?

		Sofie
		Ruimt op	Ruimt niet op
Tara	Ruimt op	30; 30	70 ; 10
	Ruimt niet op	10; 70	60 ; 60

1. 30 ; 30
2. 70 ; 10
3. 10 ; 70
4. 60 ; 60

Gevangendilemma

Tara en Sofie komen uit op niet opruimen en niet opruimen (60 ; 60)

Als ze zouden samenwerken dan zouden ze beiden 30 minuten kwijt zijn. Dit is voor beiden een beter evenwicht. 

Er is sprake van een gevangendilemma. 

Is hier sprake van een gevangenendilemma?

1. Nee. De uitkomst is optimaal.
2. Ja. De uitkomst is niet optimaal.
3. Je weet niet wat ze gaan doen.

Aan de slag

Maken tot en met 1.9. 

Tot en met 1.14 is huiswerk!

Dominante strategie

Voordeligste strategie  die iemand kiest onafhankelijk van wat de ander kiest. 

Speltheorie

Gevangenendilemma?

Dilemma P&C

Als H&M kiest voor geen uitverkoop, kiest P&C voor wel uitverkoop, want 7.000 is meer dan 5.000

Als H&M Kiest voor wel uitverkoop dan kiest P&C voor wel uitverkoop, want 4.000 is meer dan 2.000 -> Dus ongeacht wat H&M kiest, P&C kiest voor wel uitverkoop

Dilemma H&M

Als P&C kiest voor geen uitverkoop, kiest H&M voor wel uitverkoop, want 7.000 is meer dan 5.000

Als P&C Kiest voor wel uitverkoop dan kiest H&M voor wel uitverkoop, want 4.000 is meer dan 2.000 -> Dus ongeacht wat P&C kiest, H&M kiest voor wel uitverkoop

Gevangendilemma

H&M en P&C komen uit op beide wel uitverkoop en niet (4000; 4000)

Als ze zouden samenwerken dan zouden ze beiden 5.000 kunnen verdienen . Dit is voor beiden een beter evenwicht. 

Er is sprake van een gevangendilemma. 

Bindende afspraken

Een afspraak met een consequentie. 

Criminelen

• Bekennen of ontkennen
• Wraak

Meeliften

Uit welk vakje blijkt dat Sofie een meelifter is?

Antwoord invullen volgende dia. 

		Sofie
		Ruimt op	Ruimt niet op
Tara	Ruimt op	30; 30	70 ; 10
	Ruimt niet op	10; 70	60 ; 60

Levensfasen

Kinderfase

Ouderenfase

Grootouderfase

Keuzes van de ene generatie hebben gevolgen voor de andere generaties. 

Aan de slag

Maken Tot en met 1.14

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken

Niet af? Huiswerk!