hfdst 8 paragraaf 1

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Programma

Lesdoelen:
1. de primaire, secundaire, tertiaire en quartaire sector in eigen woorden omschrijven.
2. in eigen woorden de verschillen benoemen tussen de primaire, secundaire, tertiaire en quartaire sector
3. binnen een context verhaal de arbeidsverdeling beschrijven.
4. in eigen woorden de verschillen benoemen tussen onbetaalde en betaalde arbeid.

Soorten banen

Je kunt in Nederland VOLTIJD en DEELTIJD werken.

-deeltijdbaan (parttime) -> je werkt MINDER dan 36, 38, 40 uur per week afhankelijk van de geldende CAO.
-voltijdbaan (fulltime) -> je werkt volledig 36, 38, 40 uur per week afhankelijk van de geldende CAO.

arbeidsverdeling

Ieder zijn eigen taak.
Arbeids verdeling: de verdeling van werkzaamheden over verschillende:
- personen.
- bedrijven.
- instellingen.

Voordelen/Nadelen

• Groei van de productie/inkomens
  
• meer welvaart: Mate waarin mensen in hun materiele behoeften kunnen voorzien. 

Nadeel:

* Mensen worden afhankelijk van hun productie

* Mensen voelen zich minder betrokken bij de productie van een product.

Zelfvoorziening:

Geen Arbeidsverdeling betekent zelfvoorziening:

• Het voorzien in je eigen behoeften door producten zelf te maken. Bv: eigen voedsel, kleding en huisvesting.
  
• Er wordt  onbetaald geproduceerd bijv.: als je ouders voor jou een maaltijd klaarmaken
  

Milieuschade kan ontstaan door:

• de vervuiling van lucht, water en bodem;
• het verbruik van energiebronnen;
• het verbruik van grondstoffen;
• het ontstaan van afval.

Maatschappelijke kosten

De kosten van millieuvervuiling die voor rekening komen van de samenleving. Iedereen betaalt mee (via belastingen) aan geluidschermen en bijvoorbeeld afvalverwerking.

Milieuschade voorkomen

Milieuschade kan door producenten worden voorkomen door:
- milieuvriendelijker produceren;
- recycling of hergebruik van materialen;
- het installeren van zuiveringsinstallaties;
- het nemen van andere milieubeschermende maatregelen.

Wat doet de overheid?

• Subidies geven om milieuvriendelijke productie te stimuleren.
• Belasting heffen op milieuonvriendelijke productie.
  
• Regels en wetten maken.
  
• Voorzieningen treffen zoals glas- en papierbakken.
  
• Voorlichting geven.
  
• Convenanten (vrijwillige overeenkomsten) sluiten.

Verlengde instructie

Leerlingen van groep 1 -> Werken zelfstandig verder (10min)

Leerlingen van groep 2 -> Werken zelfstandig aan de opdrachten (10min)

leerlingen groep 3 -> Luisteren en werken mee met de verlengde instructie. 

Betaald of onbetaald?

Betaalde arbeid:
- Je verricht arbeid en ontvangt daarvoor een inkomen.
- Bijvoorbeeld: In loondienst, een eigen onderneming of een ZZP'er.

Onbetaalde arbeid:
- Je verricht arbeid en ontvangt daarvoor geen inkomen.
- Bijvoorbeeld: Huishouden, de stoep vegen en vrijwilligerswerk.

(meer) personeel

arbeidsplaats --> betaalde baan

vacature --> een onbezette arbeidsplaats

werkgelegenheid --> alle bezette en onbezette arbeidsplaatsen

WERKGELEGENHEID = VRAAG NAAR ARBEID

Wat is het grootste voordeel van arbeidsverdeling?

1. door taken te verdelen wordt het nooit saai
2. door taken te verdelen heb je een planner nodig
3. door taken te verdelen kun je meer mensen in dienst nemen
4. door taken te verdelen kun je sneller en beter produceren

Wanneer is er sprake van arbeidsverdeling in een bedrijf?

1. John werkt alleen in zijn eigen klusbedrijf.
2. Suzanne zorgt voor haar eigen kinderen.
3. Jolanda werkt in de winkel van een bakkerij.
4. Marieke maakt kleding in haar eigen atelier.

Noem een voordeel en nadeel van arbeidsverdeling

een groentetuin hebben is

1. ambachtelijke productie
2. zelfvoorziening
3. industriële productie

zelf een kast maken

1. ambachtelijke productie
2. zelfvoorziening
3. industriële productie

Zelfvoorziening komt meestal voor in gebieden die

1. rijk zijn
2. ontwikkeld zijn
3. arm zijn

Bij internationale arbeidsverdeling is de productie verdeeld over verschillende landen.

1. juist
2. onjuist

Als mensen zelf voor voor hun basisbehoeften moeten zorgen is er sprake van

1. arbeidsverdeling
2. ambachtelijke productie
3. zelfvoorziening

Zelfstandige verwerking

Groep 1 -> zelfstandig werken aan de opdrachten. (10 min)

Groep 2-> zelfstandig werken aan de opdrachten waarbij de docent individuele feedback geeft. (10 min)

Groep 3 -> zelfstandig werken aan de opdrachten waarbij de docent individuele feedback geeft. (10 min)

Wat heb je nu geleerd?

Gezamelijke afsluiting voor groep 1,2 en 3

Noem drie belangrijke dingen die je hebt geleerd deze les.