Verlichtingsfilosofen. Bij 8.1.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

wat weet je van..rationalisme?

Wat weet je van..empirisme?

Tijdlijn tekenen

Aan het einde van deze les kun je:

- de denkbeelden van:

xRousseau

xMontesquieu

xVoltaire

xLocke

in eigen woorden omschrijven en uitleggen

en

- een definitie van 'Verlichting' in eigen woorden geven

De Verlichting

De Verlichting?

De Verlichting:

Een intellectuele stroming, maar ook een periode, waarin het geloof kritisch wordt benaderd en men gelooft dat door middel van rationalisme en empirisme er op alle fronten in de maatschappij verbetering zal komen.

Voltaire (1694-1778)

• Kritiek op de katholieke kerk
• Godsdienstvrijheid
• God op afstand (horlogemaker) --> Deïsme 
• Verlicht absolutisme

John Locke (1632 - 1704)

- Mensen hebben natuurlijke rechten

- Tegen Absolutisme:

- Sociaal contract:

• Macht moet door het volk aan koning en ministers afstaan.
• Volk kan deze macht terugeisen bij wanbestuur. 

Montesquieu (1689-1755)

Scheiding der machten/ Trias politica

- Wetgevende macht

- Uitvoerende macht

- Rechtsprekende macht

Rousseau (1712-1778)

Ook sociaal contract: Afspraak van individuen om natuurlijke vrijheid te ruilen voor politieke vrijheid --> Volkssoevereiniteit!

--> werkt met de Volonté General (algemene volkswil)--> elke beslissing altijd terugkoppelen naar het volk

o.i.v. Verlichtingsdenken ontstaat

Cultuurrelativisme 

(culturen zijn in principe gelijkwaardig)

Maar gebruikelijker wordt het idee van westerse culturele superioriteit

De algemene volkswil hoort bij:

1. Voltaire
2. Locke
3. Rousseau
4. Montesquieue

De contractfilosofen zijn

1. Voltaire en Locke
2. Locke en Rousseau
3. Montesquieu en Voltaire
4. Rousseau en Voltaire

Kennis opdoen door waarneming en experimenteren noemen we:

1. Rationalisme
2. de Verlichting
3. Deïsme
4. Empirisme

https://www.examenblad.nl/examendocument/2019/cse-1/geschiedenis-vwo/opgaven/2019/vwo/f=/VW-1021-a-19-1-o.pdf