Samengestelde zinnen : hoofd- en bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Introductie

Les over zinnen en zinsstructuur.

Samengestelde zinnen

Het meisje kocht een nieuwe tas.

Het meisje kocht een nieuwe tas omdat ze een cadeautje mocht kiezen.

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Er zijn zinnen met één persoonsvorm en zinnen met meer persoonsvormen. 

1. Een zin met één persoonsvorm heet een enkelvoudige zin:

           vb. Evelien werkt bij de bakker.

2. Een zin met meer dan één persoonsvorm heet 

    een samengestelde zin: 

            vb.  Evelien werkt bij de bakker, want zij bakt graag koekjes.

            vb.  Omdat Evelien graag koekjes bakt, werkt zij bij de                                 bakker.

 

Voorbeeld enkelvoudige zin

• Het wordt slecht weer vandaag.
• Ik ga vandaag naar de Action.
• Hij kijkt veel naar Star Wars.
  

Voorbeeld samengestelde zin

• Het wordt vandaag mooi weer en we gaan lekker naar het strand. 
• Hij kijkt veel naar Star Wars en schrijft daar over op zijn website.
  

Een samengestelde zin heeft altijd één persoonsvorm.

1. juist
2. onjuist

Een zin met één persoonsvorm heet een enkelvoudige zin.

1. juist
2. onjuist

Grote gezinnen worden zeldzaam, maar er bestaan nog altijd gezinnen met zes of meer kinderen.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Zes studerende kinderen kunnen een behoorlijke kostenpost vormen voor ouders.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Waarom had ze dat eigenlijk gedaan ?

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Ik zuchtte diep en liep dan weer verder.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Hij vroeg me hoe ik dat boek op de kop getikt had.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Samengestelde zinnen

In een samengestelde zin wordt vaak gebruik gemaakt van een voegwoord. Deze verbinden woorden, woordgroepen of zinnen met elkaar. 

Voegwoorden

• Voegwoorden zijn een soort cement.
  
• Je kunt met voegwoorden zinnen aan elkaar plakken.

Voegwoorden

en, of, want, omdat, maar, aangezien
als, dat, doordat, terwijl, toen,...

voorbeeld

Ik ga naar huis want ik ben moe.

Ik ga naar huis. Ik ben moe.

Hij is geslaagd dus hij krijgt een diploma.

Hij is geslaagd. Hij krijgt een diploma.

Henk mag tv kijken of hij mag gamen.

Henk mag tv kijken. Hij mag gamen.

Kies uit: Wat zijn voegwoorden?

1. of, want, ik, hij
2. tafelpoot, stoelendans, kamerscherm
3. maar, want, omdat, en, of

Maak een correcte samengestelde zin met het voegwoord "want" en de persoonsvormen "viel" en "was"

Maak een samengestelde zin met het voegwoord "of" en de persoonsvormen "krijg" en " kies"

Maak er een samengestelde zin van:
Ilse heeft haar kamer geverfd. Het is niet mooi geworden.

Ik lust echt geen patat. Ik ga niet naar McDonald's.

Ik weet het verschil tussen een samengestelde en enkelvoudige zin, kan hoofd- en bijzin onderscheiden.
Ik kan voegwoorden herkennen.

010