6.3 Gedrag beschrijven

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Gedrag 

Leerdoelen B3

- Je kunt toelichten wat gedrag is en hoe gedrag is ingedeeld.

- Je kunt uitleggen hoe gedrag tot stand komt en dat gedrag het resultaat is van de relatie van een organisme met zijn omgeving.

- Je kunt omschrijven wat ethologie inhoudt en een eenvoudig gedragsonderzoek uitvoeren. 

Wat is gedrag?

= alle waarneembare activiteiten van mens en dier.

        --> gedragselementen                          (handelingen) 

       --> prikkels

       --> respons

distelvink

Wat is een prikkel en wat is een respons?

Motivatie is de combinatie van externe en interne prikkels

De interne prikkel is hier laag (geen hongergevoel), maar de externe prikkel is hoog (erg lekker eten). Dit levert samen voldoende motivatie op om het ijsje te eten

Hier zou je onvoldoende motivatie hebben. Zowel de interne als externe prikkel zijn laag

Als de interne prikkel hoog genoeg is dan is er maar een lage externe prikkel nodig om voldoende motivatie te hebben om te eten

Adequaat gedrag = wanneer het gedrag goed is aangepast aan de omstandigheden --> waardoor de overlevingskans en fitness van een dier worden vergroot. 

fitness = voortplanting

B

Gedragssystemen

• Gedragssysteem = als alle handelingen (= gedrags- elementen) samen een gemeenschappelijk doel hebben
  
• Gedragsketen = het opvolgen van handelingen in vaste volgorde.

Opdracht: drie filmpjes

- Kies per filmpje 1 gedragsketen!

- Noteer alle handelingen die je ziet per filmpje!

Ethogram 

Protocol

Is dit een juist beschreven observatie? 

De hond kijkt angstig.

Is dit een juist beschreven observatie? 

De apen kussen elkaar, omdat ze elkaar graag mogen.

Is dit een juist beschreven observatie? 

De hond doet zijn oren iets naar achter en plaatst zijn staart tussen zijn benen.

Ethogram en protocol

ethogram = objectieve beschrijving (zonder persoonlijk waardeoordeel) van de verschillende handelingen

   - De apen kussen elkaar, omdat ze elkaar graag mogen -- fout

   - De hond kijkt angstig --> fout

   - De hond doet zijn oren iets naar achter en plaatst zijn staart tussen zijn             benen

protocol = lijst van de achtereenvolgens waargenomen handelingen

Leerdoelen B3

- Je kunt toelichten wat gedrag is en hoe gedrag is ingedeeld.

- Je kunt uitleggen hoe gedrag tot stand komt en dat gedrag het resultaat is van de relatie van een organisme met zijn omgeving.

- Je kunt omschrijven wat ethologie inhoudt en een eenvoudig gedragsonderzoek uitvoeren.

Aan de slag

 - Lees 8.3 en maak een begrippenlijst

 - Maak opgave 29 t/m 39

• Interne prikkels --> lichaamstemperatuur
• Externe prikkels --> zonlicht
• Motivatie --> bereidheid om bepaalde gedragssystemen uit te voeren.