Les 2: Reactievergelijkingen opstellen

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Les 1: Reacties en reactieproducten

H5 Chemische reacties

Les 1: Reacties en reactieproducten

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Deze les

• Terugblik 5.1 Reacties en reactieproducten
• 5.2 Reactievergelijkingen opstellen
• Extra opgaven: Naamgeving

Welke stoffen ontstaan bij methaan (CH₄), propaan (C₃H₈) en butaan (C₄H₁₀)?

Wat gebeurt er in een wasfles met het  kalkwater als er een kleurverandering plaatstvind en welke stof toon je dan aan?

1. helder wordt troebel, zwaveldioxide
2. helder wordt troebel, koolstofdioxide
3. helder wordt troebel, water
4. helder wordt troebel, zetmee

Sleep de juiste stof naar het juiste reagens.

custard

joodwater

kopersulfaat

water

water

zwaveldioxide

Met welk aantoningsreactie kun je zuurstof aantonen?

Les 1: Reacties en reactieproducten

Leerdoel

Ik kan de systematische naamgeving gebruiken om een naam of molecuulformule van een stof te noteren.

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Les 1: Reacties en reactieproducten

Systematische naam

Ik kan de systematische naamgeving gebruiken om een naam of molecuulformule van een stof te noteren.

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Wetenschappers bedachten een systeem waarmee ze alle bestaande en niet-bestaande stoffen een naam kunnen geven. 

• Een andere term voor systematische naam is rationele naam.

Les 1: Reacties en reactieproducten

Systematische naam

Ik kan de systematische naamgeving gebruiken om een naam of molecuulformule van een stof te noteren.

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Wetenschappers bedachten een systeem waarmee ze alle bestaande en niet-bestaande stoffen een naam kunnen geven. 

• Een andere term voor systematische naam is rationele naam.

Er zijn uitzonderingen bijvoorbeeld.

• Water is een triviale naam. Die naam is bedacht voordat wetenschappers zonder een systeem. 

Les 1: Reacties en reactieproducten

Systematische naam

Ik kan de systematische naamgeving gebruiken om een naam of molecuulformule van een stof te noteren.

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Wetenschappers bedachten een systeem waarmee ze alle bestaande en niet-bestaande stoffen een naam kunnen geven. 

• Een andere term voor systematische naam is rationele naam.

Er zijn uitzonderingen bijvoorbeeld.

• Water is een triviale naam. Die naam is bedacht voordat wetenschappers zonder een systeem. 

Les 1: Reacties en reactieproducten

Trviale en rationele naam

Ik kan de systematische naamgeving gebruiken om een naam of molecuulformule van een stof te noteren.

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Les 1: Reacties en reactieproducten

Systematische naam

Ik kan de systematische naamgeving gebruiken om een naam of molecuulformule van een stof te noteren.

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Metalen, elementen en atomaire stoffen

Regel 1: de metalen, elementen en atomaire stoffen hebben ieder hun eigen naam, zoals die gegeven is in het periodiek systeem der elementen.

• C is koolstof, dus C (s) is ook de stof koolstof. 
• Fe is ijzer, dus Fe (s) is ook de stof ijzer.
• N is stikstof en N₂ (g) heet de stof stikstof. 

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Ionaire stoffen (zouten / edelstenen)

Regel 2: bij een verbinding van een metaal met een niet-metaal, maakt het aantal atomen van een atoomsoort niet uit. Plak gewoon de naam van het metaal en het niet-metaal aan elkaar. 

• Het niet-metaal krijgt “-ide” aan het einde.

 

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Ionaire stoffen (zouten / edelstenen)

Regel 2: bij een verbinding van een metaal met een niet-metaal, maakt het aantal atomen van een atoomsoort niet uit. Plak gewoon de naam van het metaal en het niet-metaal aan elkaar. 

• Het niet-metaal krijgt “-ide” aan het einde.

 

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Moleculaire stoffen (verbinding)

Regel 3: bij een verbinding van twee niet-metalen, dan maakt het aantal atomen wel uit.  CO is koolstof-mono-oxide, CO₂ is koolstof-di-oxide. (En Co is kobalt, dus hoofdletters maken ook nog eens uit!). Als ‘mono’ aan het begin van de naam staat, wordt dat vaak weggelaten.

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Moleculaire stoffen (verbinding)

Regel 3: bij een verbinding van twee niet-metalen, dan maakt het aantal atomen wel uit.  

• CO is koolstof-mono-oxide, 
• CO₂ is koolstof-di-oxide. (En Co is kobalt, dus hoofdletters maken ook nog eens uit!). 
• Als ‘mono’ aan het begin van de naam staat, wordt dat vaak weggelaten.
  

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Moleculaire stoffen (verbinding)

Regel 3: bij een verbinding van twee niet-metalen, dan maakt het aantal atomen wel uit.  

We gaan een paar andere formules 

oefenen.

• PCl₅ is ........................................................

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Moleculaire stoffen (verbinding)

Regel 3: bij een verbinding van twee niet-metalen, dan maakt het aantal atomen wel uit.  

We gaan een paar andere formules 

oefenen.

• PCl₅ is fosforpentachloride
• N₂O₄ is ....................................................

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Moleculaire stoffen (verbinding)

Regel 3: bij een verbinding van twee niet-metalen, dan maakt het aantal atomen wel uit.  

We gaan een paar andere formules 

oefenen.

• PCl₅ is fosforpentachloride
• N₂O₄ is distikstoftetraoxide

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Moleculaire stoffen (verbinding)

Regel 4: Andere moleculen krijgen een eigen naam.

• C₆H₁₂O₆ is glucose,
• Na₂CO₃ is soda,
• C₂H₆O is alcohol,
• H₂O is water, 
• NH₃ is ammoniak 
• O₂ is zuurstof.

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Les 1: Reacties en reactieproducten

5.2 Reactievergelijkingen opstellen

AAN DE SLAG EN HUISWERK

• maken Extra opgaven: Naamgeving