§4 Morfemen & §5 Beeldspraak

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

CURSUS 4: Taal   

paragraaf 1

Cursus 4: TAAL

• Open alvast je boek op blz. 96
• Log alvast in op LessonUp
  
  

§4 & 5 

Je leert hoe woorden worden gevormd (morfologie) en wat morfemen, voorvoegsels en achtervoegsels zijn.

Beeldspraak herkennen: personificatie, vergelijking en metafoor.

Lesdoelen

Vandaag:

Terugblik vorige les:  stijlfiguren & Nieuwe taal

• Uitleg morfemen 
• Uitleg beeldspraak
• Opdrachten maken 
• Afsluiten

Noteer drie manieren waarop neologismen ontstaan.

Herhaling, tegenstelling of opsomming?
'Dat is leuk gedaan, heel leuk.'

1. herhaling
2. tegenstelling
3. opsomming

Herhaling, tegenstelling of opsomming?
'Drommels, drommels en nog eens drommels!'

1. herhaling
2. tegenstelling
3. opsomming

In welke zin is er sprake van een antithese?

1. Ik heb voor goed geld slechte spullen gekocht.
2. Scheen er maar een beetje licht!
3. Doen is weten!
4. Dit is een lange, maar dunne plank.

Een                                               is een middel om dat wat je wilt zeggen, treffender of mooier uit te drukken.

moedertaal

stijlfiguur

neologisme

Paragraaf 4: morfemen
blz. 96-97

Morfologie

is de leer van woordvorming. Woordvorming is de manier waarop nieuwe woorden gevormd worden. Dit gebeurt op verschillende manieren: 

- afleidingen: 

- samenstellingen: 

- verbuigingen: 

- vervoegingen: 

Disrespectvol?

Is een stukje dat voor een woord wordt geplakt om een nieuw woord te maken. Ook wel een prefix genoemd.

• Anti, her, mini, non, wan, inter.
  ver- : verbouwen, verkopen
  on- : ongunstig, oneerlijk
  ont- : ontmoedigen, onteigenen
  her– : herexamen, heroverwegen

Een voorvoegsel

Koppel de voorvoegsels aan het juiste woord.

bouwen

koppelen

rekenen

vriendin

vijand

ver-

ont-

be-

ex-

aarts-

Is een stukje dat achter een woord wordt geplakt om een nieuw woord te maken. Ook wel een suffix genoemd.

• -baar, -heid, -ing, -loos.
  -heid : schoonheid, traagheid
  -lijk : koninklijk, hoofdzakelijk
  -loog, -logie : technoloog, psychologie
  –rijk: belangrijk, omvangrijk

Een achtervoegsel

maak een afleiding van "land"

Hoeveel morfemen heeft lantaarnpaaltjes

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Beeldspraak

cursus 4:paragraaf 5

Vormen van beeldspraak

- Vergelijking

- Metafoor

- Personificatie

Vergelijking

Bij een vergelijking vergelijk je twee
dingen (object en beeld) met elkaar.

Metafoor

Een metafoor lijkt op een vergelijking,
alleen staat het object nu niet meer in de zin, maar alleen het beeld.

Personificatie

Met een personificatie geef je een
menselijke eigenschap aan

iets dat geen mens is.

Papier is geduldig

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Jan is als een sluwe vos te werk gegaan.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

Zo'n etterbak moet streng gestraft worden.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking

Annie kwam aanrijden in haar koekblik.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

Als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel.

1. metafoor
2. vergelijking
3. personificatie

De kerktoren kijkt uit over de hele stad.

1. metafoor
2. vergelijking
3. personificatie

Opdrachten maken

Paragraaf 4 opdracht 1 t/m 4

Paragraaf 5 opdracht `2 & 3