6V 2.1 - Verlichte denkbeelden - les 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

2.1 - Verlichte denkbeelden

(1650-1789) - les 2

Planning

• Terug naar vorige les (INLOG)
• Uitleg
  
• Werkvorm
• Huiswerkmoment
• Laatste kwartier: vragen in LessonUp

Les 1	2.1	1/2
Les 2	2.1	2/2
Les 3	2.2	1/2
Les 4	2.2	2/2
Les 5	2.3	1/1

Onderzoeksvraag

(uit syllabus)

Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over een meer rechtvaardige

samenleving (1650-1789)?

• In deze paragraaf leer je welke nieuwe ideeën over godsdienst ontstonden.
• In deze paragraaf leer je welke nieuwe ideeën over de samenleving ontstonden.
• In deze paragraaf leer je welke nieuwe ideeën over politiek ontstonden.
• In deze paragraaf leer je wat veranderde in de politieke cultuur.

Welke van onderstaande personen heeft als eerste kritiek op de kerk?

1. Spinoza
2. Erasmus
3. Locke
4. Voltaire

Wanneer ontstond de verlichting?

1. 1520
2. 1740
3. 1650
4. 1600

Tussen welke tijdsperiodes bevinden de middeleeuwen zich?

1. Renaissance en verlichting
2. Oudheid en verlichting
3. Renaissance en romantiek
4. Oudheid en renaissance

Wat is de beste opsomming van 'De verlichting'?

1. Nick M. zag eindelijk het licht en zei: "Fiat lux!"
2. Humanisme, rationalisme en optimisme
3. Wetenschap, rationalisme en optimisme
4. Wetenschap, democratie en rationalisme

Wie bedacht de trias politica?

1. Spinoza
2. John Locke
3. Montesquieu
4. Rousseau

En als we alle denkers van de vorige les op een hoop vegen?

Verlichting

• Breuk met het verleden
• Rede
• Empirisme
• Optimisme

Verspreiding van de idealen van de Verlichting

• Nieuwe ideeën besproken in salons en koffiehuizen
• Pamfletten
• Nieuw: vorsten moeten rekening houden met publieke opinie
• Soms publicaties verboden
• Publiceren wel mogelijk in de Nederlanden

Zo kun je ook ideeën op een hoop gooien...

Lodewijk XIV

• Droit Divin
• Legitimering centraliseren
• Spanningen overheid en verlichte denkers
• Censuur

Verlicht absolutisme

• Alles voor het volk, niets door het volk
• Voorbeelden: Catharina de Grote, Frederik de Grote, Jozef II

Op weg naar de Franse revolutie! Franse vorsten vinden de Verlichting een bedreiging

Samenvattingsopdracht (eerste deel in stilte)

Huiswerk

6, 9 en samenvattingopdracht afmaken

Verlichting

Ancien Regime

rationalisme

traditie

maakbare samenleving

verheffing van volksklasse

gelijkwaardigheid

vastleggen rechten en plichten 

volkssoevereiniteit

onderzoek en experiment

standenmaatschappij

oligarchie

absolutisme

stadhouder en regentenkliek

pruik

Welke uitleg hoort bij welk begrip?

natuurlijke rechten

rationeel optimisme

ancien régime

sociaal contract

verlicht absolutisme

Rechten die een mens vanaf zijn geboorte bezit en losstaan van de wetten die de overheid heeft ingesteld. Ze gelden voor iedereen en overal.

Een regeerwijze waarbij de vorst op absolute wijze regeert en streeft naar het bevorderen van het welzijn van het volk.

De bestuurlijke en sociale verhoudingen in de tijd van voor de Franse Revolutie, die werden gekenmerkt door een standensamenleving en absolutisme.

Denkbeeldig verdrag tussen de mensen onderling om een politieke samenleving of staat te vormen.

Het vertrouwen dat de samenleving beter en eerlijker kan worden door het gebruik van de ratio.

Onderzoeksvraag

(uit syllabus)

Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over een meer rechtvaardige

samenleving (1650-1789)?

• In deze paragraaf leer je welke nieuwe ideeën over godsdienst ontstonden.
• In deze paragraaf leer je welke nieuwe ideeën over de samenleving ontstonden.
• In deze paragraaf leer je welke nieuwe ideeën over politiek ontstonden.
• In deze paragraaf leer je wat veranderde in de politieke cultuur.