BVJ 11.1 Genotype en fenotype

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Thema 11: Erfelijkheid BS 1

Basisstof 1

Leerdoelen

1. De woorden: chromosomen, DNA, genotype, fenotype
   
2. Wat is een chromosomenkaart?
3. Wat is het verschil tussen fenotype en genotype?
4. Opdracht uitleg
   

Ik lijk het meest op mijn......
omdat............

 Op wie lijk je?

Een zaadcel en eicel

De celkern

Iedere cel in je lichaam heeft een celkern.

In de celkern zit belangrijke erfelijke informatie opgeslagen. 

Chromosomen

• In elke cel bij de mens:
  
• 46 Chromosomen 
• komen in 23 paren voor
• Lange dunne draden die in de  celkern voorkomen
• gemaakt van de stof DNA

Chromosomenkaart

• 46 chromosomen
• 23 paren, 1 van moeder, 1 vader

Het 23e = geslachtschromosomen

• Grote chromosoom X
• Kleine chromosoom Y
• XX= meisje
• XY= Jongen

Genotype

Genotype is de erfelijke informatie voor alle eigenschappen die je van je ouders hebt gekregen. Het zijn je genen.

Je kunt ze niet veranderen!

Fenotype

Je fenotype ontstaat door je genotype en de dingen om je heen en die je doet, bijvoorbeeld

• in de zon zitten
• haar verven
• tattoo
• piercings
• littekens

Aanleg

Aanleg is de aanleg die je hebt voor bepaalde eigenschappen. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat je aanleg hebt voor sporten of muziek maken.

Vraag aan de studenten welke aanleg zij hebben.

Wat wordt bepaald door genotype of fenotype? Sleep de eigenschappen A t/m H naar genotype of fenotype. 

Genotype

Fenotype

Een wipneus

Stijl haar vanaf de geboorte

Piercings 

Behaarde bladeren

Een litteken

Je kan goed piano spelen

Eelt op je handen door hard werken

Blauwe ogen

Aan het werk (cijfer mapje)

Opdracht: maak een A4 over jezelf en deel die in drie delen.

het linkerdeel is je genotype, zet dat erboven. Bedenk en teken 5 dingen die bij jouw genotype horen

het middendeel is je fenotype, zet dat erboven. Bedenk en teken 5 dingen die bij jouw fenotype horen

Het rechterdeel: noem/teken 3 eigenschappen die vaak in jouw familie voorkomen