Arm & Rijk H1: Genoeg voor iedereen?

timer
5:00
H1: Genoeg voor iedereen
Start

1 / 53
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 53 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

timer
5:00
H1: Genoeg voor iedereen
Start

Slide 1 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
Start
Wat gaan we doen?
  • Maken Start blz. 8-9, opdracht 1, 2 en 3
  • Bespreken Start

Hoofdvraag
Hoe ontstaan voedseltekorten in Ethiopië en wat zijn de gevolgen daarvan?

Slide 2 - Tekstslide

timer
2:00
H1: Genoeg voor iedereen
§1: Leven in Ethiopië


timer
5:00
Starklaar?
  • jas uit, mobiel weg, tas van de tafel
  • boek op tafel
  • huiswerkcontrole
  • LessonUp open (als dat nodig is)

Slide 3 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§1: Leven in Ethiopië
Wat gaan we doen?
  • Uitleg 1.1
  • Herhaling deelvragen
  • Maken


Deelvragen






1
Wat zijn de liggingskenmerken van Ethiopië?
2
Wat zijn de bevolkingskenmerken van dit ontwikkelingsland?

Slide 4 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§1: Leven in Ethiopië
Uitleg
In Ethiopië heerst een groene honger: ondanks gunstige klimatologische omstandigheden is er toch sprake van ondervoeding en voedseltekorten. Waarom?

Kijken naar Ethiopië vanuit verschillende dimensies:
  • ligging (fysisch)
  • demografie
  • sociaal-cultureel
  • politiek
  • sociaal-economisch

Slide 5 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§1: Leven in Ethiopië
Uitleg: ligging (fysisch)
  • tussen de evenaar en de Kreeftkeerskring
  • land locked  en bergachtig --> transport is duur en tijdrovend
  • transport ontwikkelt zich: Ethopië-Djiboutispoorweg en vliegvelden

Slide 6 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§1: Leven in Ethiopië
Uitleg: demografie
  • razendsnelle natuurlijke bevolkingsgroei
Gemiddelden vertellen weinig over werkelijkheid: 
  • gemiddeld sterftecijfer laag, maar hoge kindersterfte
  • grote plattelandsbevolking, 3/4e woont in de dichtbevolkte centrale en noordelijke hooglanden


Slide 7 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§1: Leven in Ethiopië
Uitleg: sociaal-cultureel
  • 89 verschillende bevolkingsgroepen, waaronder de grootste: Amhaar en Oromo
  • Engels is de linga franca, ondanks dat Ethiopië  vrijwel geen koloniale overheersing kent
  • Op het platteland zorgt de grootfamilie voor de opvoeding, waarbij de man op het land werkt en de kinderen buiten helpen. Hierdoor is er een hoge graad analfabetisme.


Slide 8 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§1: Leven in Ethiopië
Uitleg: politiek
In Ethiopië heerst armoede als gevolg van:
  • uitbuiting en corruptie door heersende klasse
  • ongelijke verdeling macht en inkomen
  • oorlog en andere territoriale conflicten

Ethiopië is een federatie van 9 staten, maar bleek toch niet de oplossing.
Er is nog geen good governance om de ongelijkheid aan te pakken.



Slide 9 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§1: Leven in Ethiopië
Uitleg: sociaal-economisch
Ondanks de economische groei neemt ook de inkomensongelijkheid toe.
Ethiopië kent een maatschappelijke driedeling:
  • arme massa van kleine boeren en landarbeiders
  • groeiende (nog kleine) stedelijke middenklasse
  • elite van hogere militairen, politici en bestuursambtenaren

Slide 10 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§1: Leven in Ethiopië
Uitleg: sociaal-economisch
Driekwart van de inwoners werkt in de primaire sector:
  • kwetsbare positie bij misoogsten en prijsschommelingen
  • productiviteit (per ha/pp) blijft achter, waardoor de bijdrage aan het bbp laag blijft
  • productie van voedsel voor binnen- en buitenlands gebruik: extensieve veeteelt en voedselgewassen (waaronder koffie).
  • commerciële landbouw
  • exportlandbouw

Slide 11 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§1: Leven in Ethiopië
Uitleg: sociaal-economisch
Door globalisering neemt het belang van arbeidsintensieve industrietakken toe.
Groeiende secundaire sector
Groeiende dienstensector
-textiel- en kledingfabricage
-bewerking van landbouwproducten: verhoogt
kwaliteit i.s.m. buitenlandse bedrijven uit vooral Turkije, China en India
-lage werkloosheidcijfers
-verborgen werkloosheid
-informele sector
-toerisme

Slide 12 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§1: Leven in Ethiopië
Deelvragen




1
Wat zijn de liggingskenmerken van Ethiopië?
2
Wat zijn de bevolkingskenmerken van dit ontwikkelingsland?

Slide 13 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§1: Leven in Ethiopië
Maken






Hoe?
  • Zelfstandig of samenwerken in tweetallen op zachte toon of fluistertoon
  • Kom je er (samen) niet uit? Lees eerst het LB nog eens door.
  • Kom je er nog steeds niet uit? Steek je vinger op.




Wat ga ik doen?
BLZ.
Lezen 1.1
10-15
Opdracht 1-9
16-18

Slide 14 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Wat gaan we doen?
  • Uitleg 1.2
  • Herhaling deelvragen
  • Zelfstandig werk

Deelvragen


3
Wat zijn de gebiedskenmerken van deze bergstaat en wat is hun bekentenis voor de voedselproductie?
4
In hoeverre zijn de interne en externe relaties van belang voor de voedselvoorziening van Ethiopië?

Slide 15 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?




timer
5:00
Starklaar?
  • jas uit, mobiel weg, tas van de tafel
  • boek op tafel
  • huiswerkcontrole
  • LessonUp open (als dat nodig is)

Slide 16 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Wat gaan we doen?
  • Herhaling 1.1: opdracht 8 en 9
  • Uitleg 1.2
  • Herhaling deelvragen
  • Maken

Deelvragen


3
Wat zijn de gebiedskenmerken van deze bergstaat en wat is hun bekentenis voor de voedselproductie?
4
In hoeverre zijn de interne en externe relaties van belang voor de voedselvoorziening van Ethiopië?

Slide 17 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Uitleg: Landschap, ligging en klimaat
  • gematigd klimaat met constante temperaturen
  • sterk reliëf zorgt voor natte en droge gebieden - ligging t.o.v. de gebergte
  • Slecht bereikbaar Ethiopisch Hoogland en Rift Valley
  • Divergentie - horst en slenk


Slide 18 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Uitleg: neerslagregiem
4 verschillende neerslagregiems: kernmerken van de neerslag in een gebied wat betreft de hoeveelheid, intensiteit en frequentie. --> hoe verklaar je dit ruimtelijk patroon?



aride (droge) zone
semiaride (halfdroge) zone
subhumide (vrij natte) zone
humide (natte) zone
-droog
-nomadengebied
-droogtebouw in lagere delen
-natuurlijke plantengroei schaars
-tot 500 mm/jaar
-halfdroog
-2 korte natte tijden
-akkerbouw op vruchtbaarste velden
-halfnomadische veeteelt
- tot 700 mm/jaar
-vrij nat
-savannegebied
-half jaar neerslag
-gemengde bedrijven (maisteelt veevoer)
- tot 1500 mm/jaar
-nat
-overdadige neerslag in de zomer
-veel bossen zijn gekapt
- meer dan 1500mm/jaar

Slide 19 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Uitleg: Landbouw en het regenseizoen
  • Afwisseling tussen een nat groeiseizoen (kiremt) en een droge oogstperiode (bega) is belangrijk.
  •  Bij uitblijven van de regen komt de voedselvoorziening in gevaar.
  •  Meer naar het noorden toe is de landbouw kwetsbaarder door wisselende neerslaghoeveelheid.
  • Kiremt - grote regentijd 80% van alle gewassen worden dan verbouwd
  • Belregens - kleine regentijd
  • Bega - droge tijd



Slide 20 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Uitleg: Landbouw en grondbezit
Enorm agrarisch potentieel door grote variatie gewassen. Reliëf maakt bouw stuwdammen mogelijk. 
● Het hoogland is centrum van de Ethiopische akkerbouw. Slecht ontwikkeld, veel kleine, zelfvoorzienende boeren die in isolement leven. Overschotten tegen te lage prijzen afgezet.
● Gemiddelde bedrijfsgrootte neemt af door erfdeling. Opbrengst per hectare neemt toe, maar per inwoner af. Landbouwmechanisatie verdient zichzelf niet terug. Kapitaalgebrek staat mechanisatie en modernisering in de weg.


Slide 21 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Uitleg: Landbouw en grondbezit
De grondbezitsverhoudingen belemmeren de ontwikkeling.
  • De grond is in handen van de overheid, maar de pacht is onzeker. Investeren is dus riskant bij gebrek aan rechtszekerheid, zelfs niet in de aanplant van bomen.
  • Veel overheidsgrond wordt verhuurd aan multinationals, wat tot onvrede onder de bevolking leidt = landleasing aan Indiërs, Chinezen en Saudiërs.



Slide 22 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Uitleg: Mens en milieu
Traditionele duurzame vormen van landbouw verdwijnen door hoge agrarische bevolkingsdichtheid.  
  • Intensivering, overbegrazing en ontbossing (van 40% naar 2,7%) leiden tot verschillende vormen van bodemdegradatie.
  • De draagkracht van de bodem neemt af met voedseltekorten, landverlies en economische schade tot gevolg.


Slide 23 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Uitleg: Afhankelijkheid van het buitenland en globaliserende landbouw
neerwaartse spiraal voor de economie van Ethiopië
Negatieve handelsbalans - er komt meer uit dan er binnen komt




Slide 24 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Uitleg: Afhankelijkheid van het buitenland en globaliserende landbouw
  • De overheid stimuleert commerciële tuinbouw om een evenwichtiger betalingsbalans na te streven
  • De onrust onder de bevolking over het ‘afpakken van hun land’ maakt investeerders (MNO's) huiverig.
  • De overheid helpt boeren een eigen bedrijfje te ontwikkelen met steun van de grote landbouwbedrijven --> modernisering landbouw en betere voedselsituatie. Kennis dragen en het leggen van infrastructuur voor de afzetmarkt. 



Slide 25 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Deelvragen




3
Wat zijn de gebiedskenmerken van deze bergstaat en wat is hun bekentenis voor de voedselproductie?
4
In hoeverre zijn de interne en externe relaties van belang voor de voedselvoorziening van Ethiopië?

Slide 26 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Maken






Hoe?
  • Zelfstandig of samenwerken in tweetallen op zachte toon of fluistertoon
  • Kom je er (samen) niet uit? Lees eerst het LB nog eens door.
  • Kom je er nog steeds niet uit? Steek je vinger op.




Wat ga ik doen?
BLZ.
Lezen 1.2
19-23
Opdracht 1-10
24-27

Slide 27 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§3: Globalisering en het voedselvraagstuk




timer
5:00
Starklaar?
  • jas uit, mobiel weg, tas van de tafel
  • boek op tafel 
  • huiswerkcontrole
  • LessonUp open (als dat nodig is)

Slide 28 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§3: Globalisering en het voedselvraagstuk

Wat gaan we doen?
  • Herhaling 1.2: opdracht 10
  • Uitleg 1.3
  • Herhaling deelvragen
  • Maken

Deelvragen



5
Wat verklaart de ruimtelijke verschillen in de mondiale voedselvoorziening?
6
In hoeverre spelen globalisering en technische ontwikkelingen een rol bij de voedselproductie en consumptie?

Slide 29 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§3: Globalisering en het voedselvraagstuk

Uitleg
Ondanks dat er wereldwijd genoeg voedsel wordt geproduceerd om de hele wereldbevolking te voeden is er toch sprake van een voedselcrisis door de ongelijke verdeling van voedsel.
Voedsel en voedselzekerheid zijn vastgelegd in de Universele Verklaring v/d Rechten v/d Mens.








kwantitatieve honger
kwalitatieve honger
verminderde lichamelijke conditie door een langdurig tekort aan energiebronnen

acuut gebrek = hongersnood
verminderde lichamelijke conditie door een eenzijdige samenstelling van het voedsel

= ondervoeding

Slide 30 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§3: Globalisering en het voedselvraagstuk

De vier basisbehoeften

Slide 31 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§3: Globalisering en het voedselvraagstuk

Uitleg: globalisering
Geglobaliseerde landbouw: commerciële landbouw die is gericht op en sterk wordt beïnvloed door de wereldmarkt. 
  • voornamelijk granen, zoals tarwe en mais, verhandeld door de lange houdbaarheid en opslag op termijn
  • voedselprijzen komen tot stand op de wereldmarkt

Slide 32 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§3: Globalisering en het voedselvraagstuk

Uitleg: globalisering
Transporttheorie van Ullman: goederenhandel overbrugt kloof vraag en aanbod


Voorwaarde 1
complementariteit: reden voor handel vanuit een situatie waarin twee regio's elkaar aanvullen m.b.t. een bepaalde hulpbron
Voorwaarde 2
transporteerbaarheid: mate waarin het de moeite loont om een product te vervoeren
Voorwaarde 3
tussenliggende mogelijkheden: aantrekkende factor in een gebied dat bij vervoer dichter bij het herkomstgebied ligt dan het bestemmingsgebied

Slide 33 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§3: Globalisering en het voedselvraagstuk

Uitleg: voedselvraagstuk
  • Oneerlijke concurrentie
  • Verdelingsprobleem

Slide 34 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§3: Globalisering en het voedselvraagstuk

Uitleg: voedselvraagstuk
  • Oneerlijke concurrentie
  • Verdelingsprobleem

Handel op de wereldmarkt verloopt niet altijd eerlijk.
  • In westerse landen wordt efficiënt geproduceerd. Ontwikkelingslanden produceren tegen lagere lonen met onderlinge handelsvoorwaarden dus ongelijk. 
 Wereldhandel vaak oneerlijk door:
  • westerse landbouwsubsidies
  • machtige landen eisen vrijhandel, maar beschermen de eigen exportproductie.
Voedselleveranties aan hongergebieden (dumping) staan herstel van de voedselproductie in het ontvangende land in de weg.

Slide 35 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§3: Globalisering en het voedselvraagstuk

Uitleg: voedselvraagstuk
  • Oneerlijke concurrentie
  • Verdelingsprobleem

Verbetering voedselverdeling door:
  • eerlijker handelspolitiek
  • meer koopkracht 
  • betere spreiding van de welvaart 
  • verbetering van distributie- en waarschuwingssystemen 
  • verbetering van de infrastructuur in brede zin. 

Betere voedsellandbouw door toepassing van wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen.

Slide 36 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§3: Globalisering en het voedselvraagstuk

Uitleg: de Groene Revolutie
  • Toename oogsten tarwe, rijst en mais door nieuwe hyv-rassen (high yielding varieties)
  • Kritiek: toename ongelijkheid en de verarming op het platteland
  • Gevaar van verarming: oorspronkelijke rassen en methoden gaan verloren
  • Nadeel v/d Groene Revolutie: meer kunstmest, beschermingsmiddelen en water
  • Alleen grote boeren profiteren
  • Voedsel wordt meer uitgevoerd --> schaarste in de productiegebieden

Slide 37 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§3: Globalisering en het voedselvraagstuk

Uitleg: de Groene Revolutie
Genetisch gemanipuleerde gewassen maken meer en beter voedsel mogelijk. Droogteresistente en zouttolerante gewassen helpen marginale gebieden productiever te maken en de wereldvoedselvoorziening te verbeteren. 

Máár, kanttekeningen:
  • exclusieve leverantie van zaai- en pootgoed voor mno’s. Vaak te duur voor kleine boeren.
  • langetermijneffecten en ethische bezwaren genetische modificatie (GM).


Slide 38 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§3: Globalisering en het voedselvraagstuk

Deelvragen




5
Wat verklaart de ruimtelijke verschillen in de mondiale voedselvoorziening?
6
In hoeverre spelen globalisering en technische ontwikkelingen een rol bij de voedselproductie en consumptie?

Slide 39 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§3: Globalisering en het voedselvraagstuk

Maken






Hoe?
  • Zelfstandig of samenwerken in tweetallen op zachte toon of fluistertoon
  • Kom je er (samen) niet uit? Lees eerst het LB nog eens door.
  • Kom je er nog steeds niet uit? Steek je vinger op.




Wat ga ik doen?
BLZ.
Lezen 1.3
28-33
Opdracht 1-9
33-36

Slide 40 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§4: Hier hoef je toch geen honger te lijden?




timer
5:00
Starklaar?
  • jas uit, mobiel weg, tas van de tafel
  • boek op tafel
  • huiswerkcontrole
  • LessonUp open (als dat nodig is)

Slide 41 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§4: Hier hoef je toch geen honger te lijden?

Wat gaan we doen?
  • Herhaling 1.3: opdracht 9
  • Uitleg 1.4
  • Herhaling deelvragen
  • Maken

Deelvragen



7
Hoe kan het dat in een land met voldoende regen zo veel mensen ondervoed zijn?
8
Wat doen de donorlanden en Ethiopië zelf om de voedselzekerheid te vergroten?

Slide 42 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§4: Hier hoef je toch geen honger te lijden?

Uitleg
Oorzaken van honger in Ethiopië:
  • natuur
  • politiek/economisch
  • gezondheid

Slide 43 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§4: Hier hoef je toch geen honger te lijden?

Uitleg: natuurlijke oorzaken voor honger in Ethiopië
Als gevolg van (on)betrouwbare neerslag is de verdamping groot en valt de effectieve neerslag tegen.
  • neerslag en de intensiteit ervan varieert per jaar, binnen het jaar en per gebied
  • hevige buien zijn lastig op te vangen en veroorzaken erosie
  • onzekerheid over het toekomstige klimaat: El Niño, gevolg van atmosferische opwarming

Slide 44 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§4: Hier hoef je toch geen honger te lijden?

Uitleg: politieke en economische oorzaken voor honger in Ethiopië
Politieke conflicten, corruptie en wanbestuur vergroten voedselonzekerheid.
Ondanks welvaartstoename nog veel armoede: ongelijkheid in de toegang tot voedsel.
  • Tigraway voorgetrokken, andere groepen zoals Amhara en Oromo blijven achter
  • Dus daar waar veel mensen zitten is niet de macht invloed op voedsel.



Uitleg: oorzaken gezondheidszorg voor honger in Ethiopië
  • Geïsoleerd platteland: grote armoede en onwetendheid --> gezondheidsproblemen (waaronder aids) --> lage voedselproductie.



Slide 45 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§4: Hier hoef je toch geen honger te lijden?

Uitleg: buitenlandse hulp
De nationale voedselproductie is onvoldoende. Noodhulp bij hongersnood. 
Voor de lange termijn is structurele hulp nodig: ontwikkelingssamenwerking
Er zijn verschillende vormen:
  • Noodhulp: (acuut) na hulpvraag uit het getroffen land. Noodhulp is beperkt in tijd, ruimte en omvang.
  • Programmahulp: vaak via overheden - langer periode - doel om het agrarisch sector te verbeteren
  • Projecthulp: kleinschaliger via ngo’s
  • Voedselhulp: redt levens, maar kan de markten verstoren en de mensen gemakzuchtig en hulpafhankelijk maken.



Slide 46 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§4: Hier hoef je toch geen honger te lijden?

Structurele hulp vanuit het buitenland naar Ethiopische landbouwsector, maar...
Ethiopië neemt maatregelen om de afhankelijkheid van het buitenland te verminderen:

  • investeringen in de waterhuishouding door aanleg stuwmeren.
  • versterken van de diversificatie van gewassen, vermindert de kwetsbaarheid.
  • Herstel aangetaste gronden en landbouwcursussen  voor boeren (kennis delen).
  • Industrialisatie via landbouwontwikkeling: microkredieten voor machines en zaaizaden en door verbetering plattelandswegen.
  • Voedsel-voor-werkprogramma’s: door kennis met de boeren te delen zorg je voor meer voedselzekerheid en bevordering agrarische infrastructuur.
  • Lokale markt stimuleren. 




Slide 47 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§4: Hier hoef je toch geen honger te lijden?

Deelvragen




7
Hoe kan het dat in een land met voldoende regen zo veel mensen ondervoed zijn?
8
Wat doen de donorlanden en Ethiopië zelf om de voedselzekerheid te vergroten?

Slide 48 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
§4: Hier hoef je toch geen honger te lijden?

Maken






Hoe?
  • Zelfstandig of samenwerken in tweetallen op zachte toon of fluistertoon
  • Kom je er (samen) niet uit? Lees eerst het LB nog eens door.
  • Kom je er nog steeds niet uit? Steek je vinger op.




Wat ga ik doen?
BLZ.
Lezen 1.4
37-40
Opdracht 1-9
41-43

Slide 49 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
Herhalen en samenvatten
timer
5:00

Slide 50 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
Herhalingsweek
Herhalingsopdrachten maken  voor  maandag 10-1-2021











Wat ga ik doen?
BLZ.
Finish slotopdracht
46
Examentraining
49-50
Zelf een samenvatting maken door de  deelvragen en hoofdvraag te beantwoorden
H1
Begrippen leren
48

Slide 51 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
Zelfstandig oefenen

Slide 52 - Tekstslide

H1: Genoeg voor iedereen
Zelfstandig oefenen
Artikel
Lezen: NOS-artikel 





Slide 53 - Tekstslide