1.2 Ethiopië: een paradijs boven de evenaar?

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

1.2 Ethiopië een paradijs boven de evenaar?

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Afbeelding: Een dreigende milieuramp

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

• de gebiedskenmerken van deze bergstaat en wat hun betekenis voor de voedselproductie is in kaart brengen
• de interne en externe relaties die van belang voor de voedselvoorziening van Ethiopië beschrijven

Benodigde voorkennis 

Je weet wat gebiedskenmerken zijn
Je weet wat plaatbewegingen zijn
Je weet de neerslagpatroon in Ethiopië
Je weet de voedselvoorziening van Ethiopië

Hoe heet de breuk die door Oost-Afrika/Ethiopië loopt

1. Sint Andreasbreuk
2. The Rift Valley
3. De Peelbreuk
4. De Marianenbreuk

Het grote plaatje

Gebiedskenmerk

Fysische Geografie:

- Reliëf / Hoogteligging

- Klimaat / Neerslag

- Natuurlijke vegetatie

H1: Genoeg voor iedereen

§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Uitleg: Landschap, ligging en klimaat

• gematigd klimaat met constante temperaturen
• sterk reliëf zorgt voor natte en droge gebieden - ligging t.o.v. de gebergte
• Slecht bereikbaar Ethiopisch Hoogland en Rift Valley
• Divergentie - horst en slenk

Rift Valley

• Type plaatbeweging?
• Wat gebeurt er?
• Type gebergte?

Rift Valley

W

WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?

A

Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN

U

Uitzonderingen

WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?

W

Windrichtingen. 

BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Vegetatie

Wat valt je op aan de 

vegetatie?

Wat verwacht je voor 

neerslagpatroon?

Neerslag Ethiopië

Als je de figuren bekijkt: 

Wat voor type landbouw verwacht je dan in de vier neerslaggebieden?

aride zone

semi-aride zone

subhumide zone

humide zone

4 neerslagregiems

4 verschillende neerslagregiems: kernmerken van de neerslag in een gebied wat betreft de hoeveelheid, intensiteit en frequentie. 

aride (droge) zone	semiaride (halfdroge) zone	subhumide (vrij natte) zone	humide (natte) zone
-droog -droogtebouw in lagere delen -natuurlijke plantengroei schaars -tot 500 mm/jaar	-halfdroog -2 korte natte tijden -akkerbouw op vruchtbaarste velden - tot 700 mm/jaar	-vrij nat -half jaar neerslag -gemengde bedrijven (maisteelt veevoer) - tot 1500 mm/jaar	-nat -veel neerslag -veel tropische bossen - meer dan 1500mm/jaar

H1: Genoeg voor iedereen

§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Uitleg: Landbouw en het regenseizoen

• Afwisseling tussen een nat groeiseizoen (kiremt) en een droge oogstperiode (bega) is belangrijk.
  
•  Bij uitblijven van de regen komt de voedselvoorziening in gevaar.
  
•  Meer naar het noorden toe is de landbouw kwetsbaarder door wisselende neerslaghoeveelheid.
• Kiremt - grote regentijd 80% van alle gewassen worden dan verbouwd
• Belregens - kleine regentijd
• Bega - droge tijd

H1: Genoeg voor iedereen

§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Uitleg: Landbouw en grondbezit

Enorm agrarisch potentieel door grote variatie gewassen. Reliëf maakt bouw stuwdammen mogelijk. 

● Het hoogland is centrum van de Ethiopische akkerbouw. Slecht ontwikkeld, veel kleine, zelfvoorzienende boeren die in isolement leven. Overschotten tegen te lage prijzen afgezet.

● Gemiddelde bedrijfsgrootte neemt af door erfdeling. Opbrengst per hectare neemt toe, maar per inwoner af. Landbouwmechanisatie verdient zichzelf niet terug. Kapitaalgebrek staat mechanisatie en modernisering in de weg.

H1: Genoeg voor iedereen

§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Uitleg: Landbouw en grondbezit

De grondbezitsverhoudingen belemmeren de ontwikkeling.

• De grond is in handen van de overheid, maar de pacht is onzeker. Investeren is dus riskant bij gebrek aan rechtszekerheid, zelfs niet in de aanplant van bomen.
  
• Veel overheidsgrond wordt verhuurd aan multinationals, wat tot onvrede onder de bevolking leidt = landleasing aan Indiërs, Chinezen en Saudiërs.

Landbouw

• humide landschap (zeer natte zone - tropisch woud)
• kleine zelfvoorzienende boeren 
• commerciële landbouw (koffie en suikerriet)

De landbouw in Ethiopië

Als je de figuren bekijkt:

Is het klimaat dan een belangrijke factor voor de hongersnood in Ethiopië?

Grondbezit

Akkerbouw is vooral in handen van kleine boeren. 
Ze zijn voor het grootste deel zelfvoorzienend.

Waarom willen buitenlands bedrijven naar Ethiopië?

•  gunstige klimaat,
  
•  lage lonen en de
  
• nabijheid van een grote afzetmarkt. 

Externe relaties

Bekijk de handelsbalans van Ethiopië. Wat zie je? 

Handelsbalans

• Ethiopië veel geld kwijt aan de invoer (voedsel, olieproducten en kapitaalgoederen)
• Uitvoer van landbouwproducten veel minder

Gevolg Ethiopië steeds dieper in de schulden.

H1: Genoeg voor iedereen

§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Uitleg: Mens en milieu

Traditionele duurzame vormen van landbouw verdwijnen door hoge agrarische bevolkingsdichtheid.  

• Intensivering, overbegrazing en ontbossing (van 40% naar 2,7%) leiden tot verschillende vormen van bodemdegradatie.
  
• De draagkracht van de bodem neemt af met voedseltekorten, landverlies en economische schade tot gevolg.
  

H1: Genoeg voor iedereen

§2: Ethiopië, een paradijs boven de evenaar?

Uitleg: Afhankelijkheid van het buitenland en globaliserende landbouw

• De overheid stimuleert commerciële tuinbouw om een evenwichtiger betalingsbalans na te streven
• De onrust onder de bevolking over het ‘afpakken van hun land’ maakt investeerders (MNO's) huiverig.
  
• De overheid helpt boeren een eigen bedrijfje te ontwikkelen met steun van de grote landbouwbedrijven --> modernisering landbouw en betere voedselsituatie. Kennis dragen en het leggen van infrastructuur voor de afzetmarkt. 

W

WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?

A

Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN

U

Uitzonderingen

WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?

W

Windrichtingen. 

BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Actualiteit

Zelfstandig lezen 

en verwerken

Lesboek met Halo AR
Verdieping

Verdiepend artikel

https://www.nationalgeographic.nl/geschiedenis-en-cultuur/2020/01/wat-de-wereld-kwijt-kan-raken-een-conflict-met-iran

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

neerslagregiem

droogtelandbouw

voedselvoorziening

grondbezitverhoudingen

Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de afsluitende foto

Afbeelding: Om de dag vijf uur kwijt met water halen

Huiswerk

Artikel	Titel
Documentaire	Titel
Quizlet	Quizlet H1 §1
Huiswerk	Voorkennis opdrachten - werkblad ".........." - werkblad ".........." Huiswerk opdrachten - H1 §1 vragen 1 t/m 9

Artikel:

link

Documentaire:

link

Quizlet:

link

Geef van de volgende beweringen aan of ze juist of onjuist zijn:
"Ethiopië is minder kwetsbaar bij klimaatverandering dan de rest van Afrika."

1. Juist
2. Onjuist

Geef van de volgende beweringen aan of ze juist of onjuist zijn:
"Klimaatverandering zal in Ethiopië waarschijnlijk leiden tot toename van de neerslag."

1. Juist
2. Onjuist

Geef van de volgende beweringen aan of ze juist of onjuist zijn: "De gemiddelde temperatuur in Ethiopië zal mogelijk minder stijgen dan in landen op vergelijkbare geografische breedte."

1. Juist
2. Onjuist

https:

Lees het artikel

Verdiepende vragen

Quizlet bespreking

Kernbegrippen Quizlet	Verdiepende vragen
neerslagregiem grondbezitverhoudingen	Wat betekent het begrip? Kan je er een zin mee maken? Kan je het begrip tekenen?

Schrijfopdracht

Maak je eigen samenvatting;

Schrijf een artikel over.

Atlaskaarten

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃