Kanker

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Inleiding en behandeling kanker

We starten met een filmpje over kanker en tumorgroei heel simpel uitgeled als intro op het thema

Lesdoelen 

Aan het einde van de les weten jullie wat:

• Tumoren (goedaardig en kwaadaardig) zijn
• Wat kanker is
• De symptomen ervan zijn
• Diagnostiek
• Oorzaken
• Behandelopties

https://www.youtube.com/watch?v=sK-hUw7aAdo

We starten met een kort filmpje over wat kanker is om dit thema te introduceren.

 Hoe onze cellen werken wordt aangestuurd door de informatie binnen de kern van de cellen. Deze informatie zit in het erfelijk materiaal.

De normale celdeling ligt vast in het DNA. Nieuwe cellen ontstaan door celdeling; cellen maken als het ware een kopie van zichzelf.

De nieuwe cel moet er precies zo gaan uitzien en zo functioneren als de oude cel

De cel deelt alleen als de cellen in de omgeving daar toestemming voor geven

De nieuwe cellen blijven in het weefsel waar ze thuis horen

Een cel die ondanks deze mechanismen toch ontspoort, gaat in apoptose (=geprogrammeerde celdood)

Wat is tumorgroei?

1. Gezonde cellen die groeien om je lichaam te herstellen
2. Cellen die zich steeds blijven delen en een bult of knobbel vormen
3. Meer bloedcellen maken door een behandeling
4. Oude cellen vervangen door nieuwe cellen

Bij de celdeling kan iets fout gaan. Hier kunnen verschillende oorzaken voor zijn. Meestal worden deze fouten door ons lichaam zelf hersteld, maar soms gebeurt dat niet.

Bij een aantal fouten in dezelfde cel gaat deze cel zich op een onbeheerste manier delen. Hierdoor ontstaat een groep cellen met fouten. Zo’n groep cellen neemt vaak de vorm aan van een bobbel of zwelling. Dat noemen we een tumor

Wat is een benigne (goedaardige) tumor?

1. Een tumor die zich niet verspreidt naar andere delen van het lichaam
2. Een tumor die snel groeit en andere organen kan beschadigen
3. Een gezwel dat altijd vanzelf verdwijnt zonder behandeling
4. Een groep dode cellen die geen invloed heeft op het lichaam

Wat betekent "maligne" als het gaat om tumoren?

1. Een tumor die langzaam groeit en ongevaarlijk is
2. Een tumor die kwaadaardig is en kan uitzaaien naar andere delen van het lichaam
3. Een tumor die altijd vanzelf verdwijnt zonder behandeling
4. Een groep dode cellen die geen invloed heeft op het lichaam

Benigne (goedaardige tumor) groeit expansief

• Het omliggende weefsel komt in verdrukking​
  
• De tumorcellen blijven op hun plek​
  
• De tumor cellen lijken erg op de rest van het weefsel
• Kunnen wel de gezondheid in gevaar brengen, doordat gezond weefsel bekneld wordt. 

Kan iemand voorbeeld noemen van dit?
-Moedervlek
-Wrat

-Vetbultje

Een maligne (kwaadaardige) tumor groeit infiltratief

• Het omliggende weefsel wordt doorboord​
  
• De tumor tast zenuwen, bloedvaten en andere organen aan​
  
• De tumor cellen zorgen er voor dat er nieuwe bloedvaten worden aangelegd (angiogenese), zodat ze optimaal voorzien worden van brandstof en zuurstof.​
• De cellen laten gemakkelijk los en zwerven het lichaam door​
  

Er kunnen metastasen (uitzaaiingen) ontstaan

Wat is kanker?

1. Een ontstekingsziekte van de gewrichten
2. Een virus dat alleen de longen aantast
3. Een aandoening waarbij cellen zich ongecontroleerd delen en tumoren vormen
4. Een infectie die het immuunsysteem verzwakt

Soms zijn er onrustige of afwijkende cellen in je lichaam. Dat kan een voorstadium van kanker zijn. Een voorstadium is (nog) geen kanker, maar kan dat wel worden.

Kanker is niet één ziekte. De naam is een verzamelnaam voor meer dan 100 ziekten. Bij kanker zit er een kwaadaardige tumor in je lichaam.

Kanker is geen binnendringer. Het is ook geen auto immuun ziekte. Het is je eigen lichaam. 

Anita gaat naar de dokter word doorverwezen en uiteindelijk wordt er darmkanker gediagnosticeerd.
Met welke klachten is Anita naar de dokter gegaan?

1. Onverwachts gewichtsverlies zonder dat zij er moeite voor deed
2. Vermoeidheidsklachten
3. Obstipatie
4. Diarree

Symptomen zijn afhankelijk van plek en type​

• Onbegrepen passagestoornissen uit het maag/darm kanaal​
  
• Hoesten of heesheid die langer dan enkele weken duren​
  
• Bloedverlies via ontlasting, urine of sputum​
  
• Een knobbel in een borst​
  
• Onbegrepen pijn​
  
• Onbegrepen gewichtsverlies van meer dan 10% in een half jaar​
  
• Algehele malaise, moeheid, vermagering, onbegrepen koorts, anemie

Het is lastig om kanker te herkennen aan bepaalde klachten. In het begin van de ziekte heb je er namelijk meestal nog niet zo veel last van. Bovendien kunnen de symptomen van kanker ook bij andere ziektes voorkomen.

Kanker geeft niet altijd meteen klachten. Je krijgt vaak pas klachten als de tumor groter wordt, of doorgroeit in weefsels om de tumor heen. Want dan doet het pijn. 

Diagnostiek bij tumor

• Palpatie​
  
• Histopathologisch onderzoek​
•        Onderscheid tussen goedaardig of kwaadaardig​
•        Type tumorcel en de mate van differentiatie​
  
• Cytogenetisch onderzoek​
  
•        DNA-analyse van de tumorcel​
  
• Röntgenonderzoek, echografie, scopie, CT, MRI, angiografie, bloedonderzoek​
  
• Classificatie

Palpatie = voelen

Bloedonderzoek

Huisarts, doorverwijzing, want het 

MOET altijd onderzocht worden.

Hoe kom je erachter dat het kanker is/diagnose:

 Histopathologie is de diagnose en studie van ziekten van weefsels , en omvat het onderzoeken van weefsels en/of cellen onder een microscoop.

Een cytogenetisch onderzoek is een chromosomenonderzoek op afwijkingen in het DNA

Diagnose = altijd echo, soms zie je niets, ct scan. Is niet dat de ene beter is dan de andere, je ziet andere dingen. MRI = uiteindelijk moet je iets zien op beeldmateriaal waar je biopt neemt. Bij een darm is het ontlasting (microscopisch bloed), inleveren, coliscopie (camera naar binnen). Redenen onderzoek: bobbeltje, opgezwollen klierrtjes, bloed bij ontlasting> coloscopie.

Een angiografie is een röntgenonderzoek waarbij we uw bloedvaten zichtbaar maken.

Welke klachten denk je dat bij darmkanker horen?

Pijn, Diarree, verstopping, moe, misselijkheid braken, soms een massa, BLOED!

TNM Classificatie

TNM-systeem:​

T = tumorgrootte​

N = aantal aangetaste lymfeklieren​

M = metastasen op afstand

Classificatie: code op basis dat je als zorgverlener kan zien TNM

Tumor, Note, M = metastase

Het verschil tussen T0 en TX in de TNM-classificatie ligt in de mate van kennis over de primaire tumor en wat er met de beschikbare onderzoeken is vastgesteld:

T0 (Geen primaire tumor aangetoond):

Betekenis: Er is geen bewijs van een primaire tumor op de plaats waar kanker vermoed wordt.

Situatie: Dit wordt gebruikt als er geen zichtbare of aantoonbare tumor aanwezig is, bijvoorbeeld bij bepaalde vormen van kanker waar alleen uitzaaiingen zijn gevonden, maar de oorspronkelijke tumor (primaire tumor) niet kan worden gelokaliseerd.

Voorbeeld: Uitzaaiingen in de lymfeklieren zijn gevonden, maar een bron van kanker is niet zichtbaar op scans of bij weefselonderzoek.

TX (Primaire tumor niet beoordeelbaar):

Betekenis: De primaire tumor kan niet worden beoordeeld vanwege een gebrek aan voldoende informatie.

Situatie: Dit kan voorkomen als er onvoldoende diagnostische gegevens beschikbaar zijn, bijvoorbeeld door technische beperkingen in beeldvorming of wanneer een biopsie niet mogelijk was.

Belangrijkste verschil:

T0: Er is geen tumor zichtbaar of aantoonbaar op de primaire locatie.

TX: Er zijn onvoldoende gegevens beschikbaar om de primaire tumor te beoordelen.

Samenvattend:

T0: Er is actief gezocht naar de primaire tumor, maar deze is niet gevonden.

TX: Er zijn onvoldoende gegevens om de tumor te beoordelen, bijvoorbeeld door gebrek aan informatie of technische beperkingen.

Bij T3N1M0 specifiek:

T3: De tumor is groter dan 5 cm, maar is nog niet doorgegroeid naar omliggend weefsel.

N1: Er zijn uitzaaiingen in 1 tot 3 axillaire lymfeklieren of de interne mammalymfeklieren.

M0: Er zijn geen uitzaaiingen naar andere organen of weefsels in het lichaam.

Dit duidt op een lokaal gevorderde borstkanker met beperkte lymfeklierbetrokkenheid (vaak oksel), maar zonder metastasen op afstand.

Pap uitslag? is dat wel of geen kanker?

Heb je de diagnose PTO gekregen? Dan is het dus onbekend welke kanker je hebt. PTO staat voor Primaire tumor onbekend.