1.4 Europa na de Eerste Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

1.4 - Europa na de
 Eerste Wereldoorlog

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom de Republiek van Weimar grote politieke en economische problemen kende.
  
• Je kunt beschrijven hoe in Italië het fascisme opkwam.
  
• Je kunt uitleggen waarom Nederland begin 20e eeuw een   neutraliteitspolitiek voerde.
  

 Republiek van Weimar

Keizer vraagt asiel aan in Nederland

Parlement krijgt de hoogste macht --> ontstaan Republiek van Weimar 

Slechte start... 

1. Economisch

Hoge herstelbetalingen + wederopbouw in eigen land = geld bijdrukken           inflatie 

Oplossing = Dawesplan

Dawesplan (1924)

• Vanaf 1924 komt de VS met het Dawesplan.

Hyperinflatie Duitsland

1923

• Om de herstelbetalingen te doen laat de Weimar regering extra geld bijdrukken. 
  
• Hierdoor wordt het geld minder waard: hyperinflatie
  Spaargeld?
• Niets meer waard
• Algemeen: onrust.

Slechte start... 

2. Politiek

Geen geloof in de regering

Teveel praten, te weinig actie 

Wie is dit?

"PASTA MAAKT JE LUI"

Mussolini

aan de macht.

Je kunt beschrijven hoe in Italië het fascisme opkwam.

• Italië was halverwege WO1 van bondgenootschap gewisseld, maar   werden daar niet voor 'beloond' in Versailles. 
• Er was veel werkloosheid en economisch ging het slecht.
• Veel mensen hadden behoefte aan een sterke leider en veel soldaten   hadden behoefte aan de structuur die ze kenden uit het leger.

 Benito Mussolini voelde deze onrust goed aan en richtte in 1919 een eigen knokploeg op in Italië, om weer orde te
scheppen in de chaos. 

Ook ontwikkelde hij een ideologie:
het fascisme. 

In 1922 kwam hij d.m.v. een staatsgreep 
aan de macht.

Kenmerken fascisme

• De staat is het belangrijkste wat er is
• 1 sterke leider: il duce
  
• 1 partij
  
• extreem nationalistisch
  
• verheerlijking van geweld
  
• traditionele rolpatronen man-vrouw
  
• geen persoonlijke vrijheid, het collectief is belangrijker

Kenmerken fascisme

Het fascisme is een totalitaire ideologie.

Totalitair = volledig of totaal

Ideologie = manier van denken over hoe de maatschappij moet zijn.

--> manier van denken waarbij het totale leven van mensen wordt beheerst door de overheid die de macht heeft door middel van indoctrinatie (=hersenspoeling).

Actualiteit: Italiaanse verkiezingen

Schrijf 3 kenmerken van het fascisme op.

Huiswerk

Maken blz. 43 opdracht 7, 8, 9, 12 en 13

Europa na de Eerste Wereldoorlog

paragraaf 1.4

Duitsland na WO1: politiek

In 1918 was de keizer afgetreden en was Duitsland een parlementaire republiek geworden: de Republiek van Weimar.

Heel veel mensen waren ontevreden over deze republiek.

• Dolkstootlegende: de oorlog is verloren door politici van de   Weimarrepubliek
• Inefficiënt bestuur door grote verschillen links-rechts
  → gevolg: Mensen geloofden niet in de bestuursvorm democratie

Duitsland na WO1: economisch

Door het verdrag van Versailles en
de herstelbetalingen belandde Duitsland
in een economische crisis. 

In 1923 was Duitsland volledig bankroet,
waardoor de regering had bedacht om geld
bij te drukken...

Maar als er meer geld is, wordt het ook
minder waard. Gevolg: hyperinflatie

Turkije na WO1

Het Ottomaanse Rijk behoorde tot de Centralen
en hadden de Eerste Wereldoorlog verloren. 

Twee belangrijke gevolgen:

1. Het Ottomaanse Rijk viel uit elkaar 
   → de gebieden in het Midden-Oosten werden 
   mandaatgebieden, bestuurd door Engeland en Frankrijk. 
2. In het overgebleven deel van het Ottomaanse Rijk ontstond Turkije. 
   Dat ging niet zonder slag of stoot, omdat er veel verschillende volkeren, culturen en religies in Turkije woonden. 

Turkije na WO1

Turkije moest nu zo Turks mogelijk worden.

• De Armeense (christelijke) bevolking werd 
    uitgeroeid
• Alle Griekse christenen moesten het land verlaten
  
• De taal van de Koerden werd verboden

De eerste president van Turkije, Atatürk, wilde Turkije ook een modern land maken.

• Het Arabische schrift werd verruild voor het Latijnse schrift
• Het islamitisch recht werd afgeschaft
• Er kwam een parlementaire democratie 

Nederland

Nederland had zich niet aangesloten bij  een bondgenootschap,
wat betekende dat  Nederland neutraal bleef tijdens de
Eerste Wereldoorlog. 

Het motief was dat Nederland hierdoor met beide
allianties handel kon drijven.

Door de verschrikkingen in de rest van Europa waren veel
Nederlanders ook tegen oorlog en militarisme.