9.4 Ziek (les 2)

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Ga zitten volgens de plattegrond

Pak je spullen en iPad erbij

Login bij LessonUp

Hoe word je ziek?

Hoe word je ziek?

Ziekteverwekkers verspreiden zich vaak via de lucht of bijvoorbeeld handen.

Ze komen binnen via 'openingen' in je lichaam. Denk dus aan; wondjes, mond, neus, ogen, etc.

Bacteriën en schimmels 'settelen' zich op een voor hun fijne plek en gaan daar groeien.

Virussen dringen onze lichaamscellen binnen, zie afbeelding. 

Leerdoelen

Je kan aan het einde van de les...

• Beschrijven hoe een (infectie)ziekte verloopt.
• Uitleggen hoe je lichaam ziekteverwekkers herkent en uiteindelijk uitroeit.
• Uitleggen hoe je immuunsysteem jou beschermt en weer geneest.

Welke soort cellen zijn verantwoordelijk voor ons afweer?

Hoe word je ziek?

Infectieziekte: ziekte die door een infectie met bacteriën, virussen of schimmels ontstaan.

• Verkoudheid: virus in slijmvliescellen van je mond, neus en keel - besmetting via druppeltjes vocht in de lucht/handcontact
  
  
• Griep: spierpijn, koorts, hoofdpijn, verkouden - zelfde manier van verspreiding

Hoe genees je?

Je afweer, ook wel het immuunsysteem genoemd. Je afweer zorgt voor het bestrijden van ziekteverwekkers. Dit doen ze met: witte bloedcellen.

Witte bloedcellen worden gemaakt in je beenmerg, daarna rijpen ze o.a. in je lymfeknopen.

Er zijn twee type witte bloedcellen:

Vreetcellen en antistofcellen.

Pus en etter

Wanneer op de plek van een infectie veel vreetcellen actief zijn geweest, kan pus of etter ontstaan.

Pus en etter is een verzameling van (dode) witte bloedcellen (vreetcellen), die bacteriën hebben gevangen. 

Hoe herkennen je witte bloedcellen dan een ziekteverwekker?

Lichaamseigen/vreemd

Antigenen: herkenningseiwitten aan buitenkant van een cel.

• Lichaamseigen - eigen lichaamscellen.
• Lichaamsvreemd - ziekteverwekkers.

Op iedere antigen past slechts één specifieke antistof.

Hoe genees je? (2)

Antistofcellen: WBC die antistoffen maken.

1. Ziekteverwekker komt in lichaam.
2. Ziekteverwekker heeft een specifiek antigeen (lichaamsvreemd).
3. Antistofcellen maken juiste antistof tegen dit antigeen.
4. Antistoffen koppelen en schakelen ziekteverwekkers uit.
5. Vreetcellen sluiten ze in en vernietigen ze.

Waarvoor krijg je koorts?

Koorts doordat witte bloedcellen stofjes maken waardoor de hypothalamus lichaamstemperatuur verhoogt

• Bloed stroomt sneller en voer je de afvalstoffen van ziekteverwekkers sneller af
• Witte bloedcellen maken sneller antistoffen
• > 42 graden Celsius is gevaarlijk, waarom?

Toetsvraag: Veel mensen slikken bij koorts paracetamol. Deze stof zorgt ervoor dat de hypothalamus weer de normale lichaamstemperatuur aangeeft.
De koorts zakt dan.
Word je door paracetamol ook sneller beter? Leg uit.

Aan de slag!

Maken:

Maak opdr 3 t/m 14

Klaar? In stilte even iets voor jezelf doen op de iPad.

Leerdoelen

Je kan aan het einde van de les...

• Beschrijven hoe een (infectie)ziekte verloopt.
• Uitleggen hoe je lichaam ziekteverwekkers herkent en uiteindelijk uitroeit.
• Uitleggen hoe je immuunsysteem jou beschermt en weer geneest.